Ρόδα, τσάντα και smartphone

«Μισό…». Yπάρχουν στιγµές που θέλω να το εκσφενδονίσω από τον πέμπτο όροφο. «Μισό σου είπα…». Να του βγάλω την προστατευτική μεμβράνη και να το πατήσω ηδονικά μέχρι να λιώσει. «Μισό!». Να το πετάξω μέσα σε γεμάτη μπανιέρα ή σε λιμνάζοντα νερά φρεατίου. «Μισό, κάτι κάνω». Να το πυρπολήσω. Να του ξεχαρβαλώσω το pop socket, την μπλε φλούο θήκη, τον φορτιστή, τη μνήμη. «Σου είπα, μισό, κάτι βλέπω στο Instagram, τι δεν καταλαβαίνεις;».

Βιώνοντας τραυματικά την παρεμβολή του smartphone στις σχέσεις με τη 12χρονη κόρη μου, εισέπραξα τα νέα για την ολοκληρωτική απαγόρευση του κινητού στα γαλλικά σχολεία (από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο) με ανείπωτη χαιρεκακία, μοχθηρία, κακοσύνη, καταχθονιότητα. Διότι ο Μακρόν σταμάτησε τα παιδιαρίσματα. Αποφάσισε να αναγάγει αισίως τον εθισμό των παιδιών και των εφήβων σε ζήτημα δημόσιας υγείας.

Και στα ελληνικά σχολεία είναι απαγορευμένο, αλλά όλοι το έχουν. Διότι απαράβατος κανόνας είναι πλέον το παιδί να έχει αποκτήσει κινητό τηλέφωνο μέχρι την Α’ Γυμνασίου. Οι γονείς συνήθως επικαλούνται πρακτικούς λόγους (π.χ. «Να μπορεί να με παίρνει τηλέφωνο λίγο προτού φτάσει το σχολικό»). Αρνούνται να παραδεχτούν ότι τα παιδιά τούς «γαζώνουν» τον εγκέφαλο και απλώς αναγκάζονται να ενδώσουν. Και, όπως μου έλεγε εσχάτως υπεύθυνος σε κατάστημα κινητής τηλεφωνίας, οι συσκευές που αγοράζονται στην Ελλάδα της κρίσης δεν είναι της πλάκας. «Ειδικά στις πιο «καλές» περιοχές, η μαμά και ο μπαμπάς βαυκαλίζονται ότι χαρίζουν στο παιδί, το οποίο μπορεί να είναι μόλις 8 ετών, το δικό τους παλιό κινητό. Το «παλιό κινητό» μπορεί βέβαια να είναι ένα iPhone 5. Δεν είναι τυχαίο ότι μικρά παιδιά δέχονται επιθέσεις στον δρόμο επειδή μια πανάκριβη συσκευή χάσκει από την τσέπη του μπουφάν τους».

Και αφού όλοι το έχουν, αυτός που δεν το έχει περιθωριοποιείται σε χρόνο dt, είναι αυτομάτως «περίεργος», «φυτό», «οι γονείς του είναι υπερβολικά αυστηροί» κ.ο.κ. Οι υπόλοιποι, οι νεοφώτιστοι της iGen (όπως νομοτελειακά βαφτίστηκε αυτή η γενιά), πέφτουν με τα μούτρα στο «black mirror» του smartphone. Ενώ η μαμά και ο μπαμπάς μένουν πίσω έτη φωτός. Ως αποτέλεσμα δυσκολεύονται, κουράζονται ή αρνούνται να βάλουν όρια. Εχω δει «killer» στο θέμα του ημερήσιου «screen time» γονείς να καταθέτουν εν μιά νυκτί τα όπλα. Αποτέλεσμα; Αυτό που συμβαίνει και στην Ελλάδα είναι αυτό που διέγνωσαν οι ειδικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης Μακρόν. Απουσία κοινωνικοποίησης (τα παιδιά και οι έφηβοι δεν παίζουν μεταξύ τους στα διαλείμματα), διαταραχές ύπνου, συναισθηματική απομάκρυνση από τους γονείς, κυβερνοεθισμός, έκθεση στη βία και στην πορνογραφία κ.ά.

Το smartphone σήμερα είναι κάτι σαν πολυεργαλείο επιβίωσης. Οι έφηβοι το χρησιμοποιούν για τα πάντα: για παιχνίδι, για κανιβαλισμό (φωτογραφίζοντας ή ηχογραφώντας τον βλαμμένο καθηγητή ή συμμαθητή), για να ρωτήσουν κάτι για το μάθημα, για «σκονάκια» (φωτογραφίζοντας τα SOS από το προηγούμενο βράδυ) κ.ο.κ. Οπως μου εξηγούσε πρόσφατα μια ειδικός: «Πρέπει να αποδεχτούμε ότι για τα νέα παιδιά αυτή είναι πλέον η «γειτονιά» τους. Μέσα εκεί επικοινωνούν, ανταλλάσσουν νέα, φλερτάρουν…».

Μόνο που αυτή η γειτονιά «βρωμάει» από apps. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα είναι εθισμένα στο Snapchat, στο Facebook και βέβαια το Αγιο Δισκοπότηρο της σημερινής εφηβείας: το Ιnstagram. Η κόρη μου τα αποκαλεί «famous παιδάκια». Eίναι οι ανήλικοι σταρ του Instagram με τους εκατομμύρια followers (π.χ. η 15χρονη Λόρεν Γκρέι –7,6 εκατ. –ή ο 18χρονος Μπρούκλιν Μπέκαμ, υιός του Ντέιβιντ και της Βικτόρια –10,6 εκατ.). Σίγουρα πιο επιδραστικοί στην ψυχοσύνθεση μιας εφήβου από την Κατερίνα, τη διπλανή της στο θρανίο.

Ξέρω τι σκέφτεστε. Η δαιμονοποίηση δεν προσφέρει σε τίποτε, ακόμη και το ραδιόφωνο είχε κατηγορηθεί ότι αποβλακώνει τα παιδιά. Σύμφωνοι. Με το να γίνεις φανατισμένος Λουδίτης της νέας χιλιετίας και να ποδοπατάς κινητά, ίσως και να φέρεις το αντίθετο αποτέλεσμα. Μήπως όμως θα πρέπει να επανεξετάσουμε α λα Μακρόν τα όρια που έχουμε θέσει; Μήπως με την υπερβολική ανοχή τούς στερούμε την παιδική τους ηλικία;

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017.