Καμμένος – Κοτζιάς, οι γκρίζες ζώνες της κυβέρνησης

Η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα αποκάλυψε τις δύο γκρίζες ζώνες της ελληνικής κυβέρνησης. Το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Ο Νίκος Κοτζιάς επικρίθηκε από την αντιπολίτευση για την πλημμελή προετοιμασία της επίσκεψης. Ο Πάνος Καμμένος δεν συμμετείχε στις συζητήσεις, κατ’ απαίτηση, όπως λέγεται, της τουρκικής πλευράς. Οι κ.κ. Καμμένος και Κοτζιάς δεν είναι απλοί υπουργοί. Ο ένας είναι ο αρχηγός των Ανεξάρτητων Ελλήνων, ο οποίος προσφέρει άλλους οκτώ βουλευτές στην κυβερνητική πλειοψηφία των συνολικά 153 βουλευτών.

Ο άλλος είναι ο επικεφαλής της Κίνησης «Πράττω», επιφανή μέλη της οποίας είναι ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας και η βουλευτής Α’ Πειραιώς Γεωργία Γεννιά. Οι δύο υπουργοί είναι σε θέση να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση –πολλά κυκλοφορούν στα παρασκήνια για τις πιέσεις που ασκούν στον Αλέξη Τσίπρα –, εφαρμόζουν αμφιλεγόμενη πολιτική και δρουν χωρίς κανέναν έλεγχο στα υπουργεία τους, τα οποία εγκαλούνται ότι έχουν μετατρέψει σε προσωπικά φέουδα.

Ο κ. Κοτζιάς πήγε την Πέμπτη στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων προκειμένου να ενημερώσει για την επίσκεψη Ερντογάν. Με ύφος ειδήμονα που δεν επιδέχεται κριτική –«πιεσμένου ανθρώπου» λένε όσοι τον γνωρίζουν -, κατσάδιασε την αντιπολίτευση επειδή δεν αντιλαμβάνεται ότι «η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει ποιότητα», ότι «είμαστε περιζήτητοι» σε όλον τον κόσμο και ότι η σημερινή κυβέρνηση απορρίπτει «την αδράνεια και τον νεοαπομονωτισμό» προωθώντας μια «ευρεία και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική». Η «αναβαθμισμένη Ελλάδα» δεν έχει πρόβλημα να καλεί και να συνομιλεί με τον οποιοδήποτε, υπογράμμισε.

Κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι υπονόμευσε σκόπιμα την επίσκεψη, ότι –η Δεξιά ειδικά –μίλησε για φιάσκο παίρνοντας γραμμή από την «Ελεύθερη Ωρα», την οποία εμφάνισε ως τεκμήριο στο βήμα της Βουλής, και τις δηλώσεις Γλύξμπουργκ. Επιτέθηκε στον ΣΚΑΪ για τις δηλώσεις Ερντογάν και τη Συνθήκη της Λωζάννης επειδή πήρε τη συνέντευξη αντί για το ΑΠΕ με τη μεσολάβηση του παραγωγού του «Survivor», όπως είπε. Οταν η Λιάνα Κανέλλη του επισήμανε ότι το επιχείρημα είναι «τουλάχιστον αφελές», εκείνος απάντησε ότι «το ΚΚΕ στηρίζει τον ΣΚΑΪ».

Στα ερωτήματα που του ετέθησαν δεν απάντησε. Ούτε για τα ανησυχητικά σημάδια που προηγήθηκαν, όπως η επίσκεψη του Χακάν Τσαβούσογλου στη Θράκη και οι 300 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, τον Νοέμβριο, θέματα που έθεσε ο Γιώργος Κουμουτσάκος, ούτε για την «αστοχία της κυβέρνησης και του ΥΠΕΞ που βοήθησαν τον Ερντογάν να κάνει τη δουλειά του», όπως είπε ο Ανδρέας Λοβέρδος. Δεν εξήγησε επίσης γιατί μετά την «επιτυχημένη επίσκεψη» Ερντογάν συνεχίστηκαν οι τουρκικές προκλήσεις.

Πέραν αυτών, δεν κάλυψε ούτε τον συνάδελφό του υπουργό Αμυνας. Οταν ο γραμματέας της ΚΟ της ΝΔ Κώστας Τσιάρας τον ρώτησε αν αληθεύει ότι έθεσαν βέτο οι Τούρκοι για τον κ. Καμμένο, ο υπουργός Εξωτερικών περιορίστηκε να κουνήσει αρνητικά το κεφάλι του, αλλά όταν ανέβηκε στο βήμα προσπέρασε το θέμα αλλά και το «καρφί» του κ. Κουμουτσάκου ότι η απουσία Καμμένου ήταν μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Ο κ. Καμμένος, αντιθέτως, έχει στηρίξει τον υπουργό Εξωτερικών ακόμη και στις πιο άστοχες δηλώσεις του. Στις 6 Μαρτίου του 2015, ο κ. Κοτζιάς δήλωσε στη γερμανική τηλεόραση ότι «αν καταρρεύσει οικονομικά η Ελλάδα, τότε η Ευρώπη θα γεμίσει παράνομους μετανάστες και τζιχαντιστές». Ο υπουργός Αμυνας θεώρησε έξυπνο το επιχείρημα και το επανέλαβε έναν μήνα αργότερα, στις 7 Απριλίου, σε συνέντευξή του στους «Times», προκαλώντας σάλο, καθώς θεωρήθηκε ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να εκβιάσει τους Ευρωπαίους, τη στιγμή που η υπομονή τους για τη «σκληρή διαπραγμάτευση» και τον Γιάνη Βαρουφάκη είχε εξαντληθεί –το Eurogroup στη Ρίγα από το οποίο εξεδιώχθη απείχε μόλις 18 ημέρες.

Η κληρονομιά του κ. Βαρουφάκη δεν χάθηκε ολοσχερώς. Ως αντικαταστάτης του Γιώργου Τσίπρα, ο οποίος μετακινήθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών στο Μέγαρο Μαξίμου εξαιτίας της σφοδρής σύγκρουσής του με τον κ. Κοτζιά, επελέγη ο Γιάννης Μπράχος, ο οποίος υπηρετούσε στη μόνιμη αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην ΕΕ. Το όνομά του περιλαμβάνεται στον κλειστό κύκλο των προσώπων που προετοίμαζαν το παράλληλο σύστημα πληρωμών, σύμφωνα με όσα αποκάλυψε ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ.

Η «αναβαθμισμένη Ελλάδα» του κ. Κοτζιά μπορεί να μη φοβάται τους ξένους, τρέμει όμως τους δικούς της. Σε διπλωματικούς κύκλους συζητείται έντονα ότι ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε τηλεγράφημα ειδικού χειρισμού στο Ριάντ και ζήτησε από τον πρεσβευτή Πολυχρόνη Πολυχρονίου και από τον πρόξενο Ανδρόνικο Κλουβάτο υπεύθυνες δηλώσεις ότι δεν θα μιλήσουν πουθενά για το θέμα της πώλησης όπλων στη Σαουδική Αραβία.

Στο ΥΠΕΞ, λένε όσοι γνωρίζουν, επικρατεί κλίμα φόβου, εξαιτίας των ΕΔΕ που διατάσσονται για ψύλλου πήδημα και των τιμωρητικών μεταθέσεων των διπλωματών· η εξωτερική πολιτική ασκείται από έναν κλειστό κύκλο συνεργατών και φίλων καθηγητών, προκαλώντας συγκρούσεις με το διπλωματικό γραφείο του Πρωθυπουργού, ενίοτε και με τον κ. Τσίπρα. Στις Βρυξέλλες εκδηλώνεται μεγάλη ενόχληση για τις επαφές του Ελληνα ΥΠΕΞ με τις ευρωσκεπτικιστικές χώρες Βίσεγκραντ.

Τα αγγλικά του κ. Κοτζιά είναι ελαφρώς καλύτερα από του Αλέξη Τσίπρα και τόσο κατανοητά όσο τα ελληνικά του Ευκλείδη Τσακαλώτου, κι όμως τα περιφέρει με μεγάλη άνεση ανά την υφήλιο. Οταν ο κ. Τσίπρας μαζί με όλη την κυβέρνηση πήγε στη Βουλή προκειμένου να υπερασπιστεί τον κ. Καμμένο για την υπόθεση της Σαουδικής Αραβίας, ο υπουργός Εξωτερικών έλειπε σε ταξίδι στην Ινδία, τη Σιγκαπούρη και τη Ν. Κορέα –«βγάζοντας την ουρά του απ’ έξω», σχολίασαν οι κακεντρεχείς. Στην Ινδία, μιλώντας στην ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης Observer Research Foundation με θέμα: «Η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο», είπε ότι η Αίγυπτος κυβερνάται από μια στρατιωτική δικτατορία και ότι εκείνος έχει το ηθικό δικαίωμα και να συνομιλεί με το καθεστώς και να το κρίνει επειδή είχε φυλακιστεί από τη στρατιωτική δικτατορία της δικής του χώρας. Είπε ότι η ΕΕ χρειάζεται περισσότερη ηγεσία και ότι «είναι καλό να έχει ανθρώπους σαν εμένα που σκέφτονται έξω από το κουτί». Επίσης είπε ότι στην περιοχή μας δρουν δύο δυνάμεις, η Ρωσία, που θέλει να παρέμβει αλλά δεν έχει χρήματα για να υλοποιήσει τα σχέδιά της, και η Κίνα, που έχει χρήματα αλλά δεν ενδιαφέρεται να παρέμβει. Αυτά –που δεν υπάρχουν στο επίσημο κείμενο του ΥΠΕΞ αλλά βρίσκονται στο Διαδίκτυο –από τον υπουργό που, όπως σχολιάζουν διπλωματικές πηγές, ξεκίνησε τη θητεία του ως φιλικά προσκείμενος στη Ρωσία και μετεστράφη πλήρως προς την Αμερική. Για το θέμα της Σαουδικής Αραβίας υποστηρίζει ότι δεν γνώριζε, αν και υπάρχει πληθώρα αλληλογραφίας ανάμεσα στην πρεσβεία στο Ριάντ και στο υπουργείο Εξωτερικών. Επιπλέον, στις 13 Μαρτίου 2017 ζητήθηκε από τις υπηρεσίες του υπουργείου «όλη η εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία να κοινοποιείται σε Διπλωματικό Γραφείο κ. Υπουργού».

Ο κ. Καμμένος δεν πρόλαβε να πάρει τέτοια μέτρα. Το υπουργείο Αμυνας «εξερράγη» στα χέρια του, καθώς η μεταχείριση του ταξίαρχου Παπαδάκη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Εκτοτε οι αποκαλύψεις για την υπόθεση δεν σταματούν και επιπλέον η αντιπολίτευση δηλώνει «παρών» στις διακρατικές συμφωνίες που φέρνει στη Βουλή –θεωρώντας ότι έχουν διαρραγεί οι σχέσεις εμπιστοσύνης –οι οποίες ψηφίζονται μόνο από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Ο υπουργός Αμυνας βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο και αυτό δεν κρύβεται.

Πριν από λίγες ημέρες αποκαλύφθηκε στη Βουλή ότι στις 22 Ιουλίου 2016 σε έγγραφο του ΓΕΣ υπάρχει ιδιόχειρη σημείωση «Προσοχή!!! Για κανένα λόγο να μην καθυστερήσει η διαδικασία εκποίησης. Υπάρχουν δεσμεύσεις σε πολιτικό επίπεδο. Συνεχή και καθημερινή παρακολούθηση». Το έγγραφο αυτό, όπως είπε ο κ. Λοβέρδος, αποδεικνύει ότι «οι σχέσεις του μεσάζοντα Παπαδόπουλου με τον Πάνο Καμμένο ήταν όχι μόνο στενές, αλλά άρρηκτες». Είχε προηγηθεί, τον Μάιο του 2016, η επίσημη επίσκεψη του αρχηγού ΓΕΕΘΑ Ευάγγελου Αποστολάκη στην Ιορδανία και η εισήγησή του, μετά τις επαφές που είχε, να τεθεί ποσότητα 300.000 βλημάτων 105 mm που ενδιέφερε τους Ιορδανούς σε υποπρόγραμμα αξιοποίησης μη επιχειρησιακά αναγκαίου στρατιωτικού εξοπλισμού. Στις 20 Ιουνίου έφτασε στο γραφείο του υπουργού Αμυνας επιστολή της Ολυμπιακής Βιομηχανίας, με την οποία ο Βασίλης Παπαδόπουλος εκδηλώνει το ενδιαφέρον του πελάτη του, του Βασιλείου της Ιορδανίας, για τα βλήματα. «Να απαντήσουμε άμεσα ότι υπάρχει η δυνατότητα πώλησης» γράφεται ιδιοχείρως πάνω στην επιστολή. Μια εβδομάδα αργότερα, στις 27 Ιουνίου, το υπουργείο Αμυνας αποφασίζει την εκποίηση των βλημάτων, αλλά στις 14 Αυγούστου ο Παπαδόπουλος με νέα επιστολή του προς το γραφείο του υπουργού Αμυνας εμφανίζει ως πελάτη του το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, και σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο κ. Καμμένος στη Βουλή, είχε πληρεξούσιο από τους νέους του πελάτες από τον Μάιο του 2016!

Τα πυρομαχικά της Ολυμπιακής Βιομηχανίας ΑΕ δεν φέρουν το χαρακτηριστικό γνώρισμα του εργοστασίου κατασκευής – το επίσημο είναι το NPA – ή έχουν τοποθετηθεί τα αρχικά EDP τα οποία δεν αναφέρονται σε καμία επίσημη λίστα αναγνώρισης. Πυρομαχικά με τα αρχικά EDP έχουν εντοπιστεί σε διάφορες χώρες, ακόμη και στις ΗΠΑ. Τα ερωτήματα είναι πολλά και οδηγούν στη σκέψη ότι η Ολυμπιακή Βιομηχανία ΑΕ δεν αποτελεί κατασκευαστική εταιρεία, αλλά ευκαιριακό μεσάζοντα με ύποπτες διασυνδέσεις που μεταπωλεί κακής ποιότητας παλαιά πυρομαχικά, παραβιάζοντας το εμπάργκο, προκειμένου να αυξήσει το κέρδος του.

Στο φόντο των γεγονότων αναδεικνύεται ένα φιλορωσικό στοιχείο – για καιρό ο κ. Καμμένος έδειχνε να πιστεύει ότι μπορεί να πατάει ταυτόχρονα και στη ρωσική και στην αμερικανική βάρκα. Το 2014 ταξίδευε με άνεση στη Μόσχα, καλεσμένος στον γάμο του εφοπλιστή Γιάννη Καραγιώργη με κουμπάρο τον ρώσο δισεκατομμυριούχο και εκλεκτό του Κρεμλίνου Κονσταντίν Μαλοφέβ. Ο κ. Καραγιώργης αγόρασε από τον υπουργό Αμυνας τη θωρακισμένη Mercendes τού 1978 που ανήκε στον πρώην δικτάτορα της Ουγκάντα Αμίν Νταντά, έναντι 100.000 ευρώ – ποσό που εμφανίζεται στο «πόθεν έσχες» του κ. Καμμένου.

Ο πατέρας του Β. Παπαδόπουλου, Ηλίας, είχε γεννηθεί στην περιοχή του Ροστόφ και διοικούσε το κρατικό εργοστάσιο καπνού, θέση στην οποία τον διαδέχθηκε ο Ιβάν Σαββίδης (έχει δηλώσει ότι έχει διαρρήξει τις σχέσεις του με τον κουμπάρο του Β. Παπαδόπουλο εδώ και μια δεκαετία). Πρόσωπα που γνωρίζουν τα πρόσωπα και τις διαδρομές τους επιμένουν ότι οι διασυνδέσεις του Β. Παπαδόπουλου με τη ρωσική πλευρά δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί. Γεγονός είναι ότι στα γραφεία των αξιωματικών στο υπουργείο Αμυνας τον συνόδευε ο Τάσος Μπούρας, ως ο έμπιστος του κ. Καμμένου, σύζυγος στενής συνεργάτιδας του υπουργού και πρόσωπο εμπιστοσύνης του κ. Σαββίδη. Τα πρόσωπα μπορεί να μη συνδέονται άμεσα αλλά όλοι μαζί αποτελούν το φιλικό περιβάλλον του κ. Καμμένου, ο οποίος έσπευσε να επισκεφθεί τον τηλεοπτικό σταθμό «Ε» την ημέρα που πέρασε στην ιδιοκτησία Σαββίδη και να συναντηθεί μαζί του.

Την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου ο κ. Καμμένος έφερε στην Επιτροπή Εξοπλιστικών στη Βουλή δύο νέες διακρατικές συμβάσεις, η μία εκ των οποίων είχε ενδιαφέρον γιατί αφορούσε την προμήθεια ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior από τις ΗΠΑ. Στις 4 Δεκεμβρίου διεξήχθη ευρεία σύσκεψη στο ΥΠΕΘΑ στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, διατυπώθηκαν ενστάσεις για την υλοποίηση της συμφωνίας για επιχειρησιακούς και οικονομικούς λόγους, αλλά ο υπουργός Αμυνας αποφάσισε να προχωρήσει η διακρατική συμφωνία «ως έχει».

Οι προβληματισμοί αυτοί διατυπώθηκαν και στη Βουλή. Ο βουλευτής της ΝΔ Κώστας Τασούλας έθεσε ερώτημα για το κόστος ανακατασκευής των ελικοπτέρων και για το αν έχει προβλεφθεί το κόστος του δομικού εκσυγχρονισμού τους που θα γίνει επιτακτικός σε περίπου έξι χρόνια και ίσως απαιτήσει υπέρογκες δαπάνες, αλλά απάντηση δεν έλαβε.

Περίεργες απόψεις για Αλβανία

Με την ίδια προχειρότητα που χειρίζεται τα ζητήματα του υπουργείου του παρεμβαίνει και στα εθνικά θέματα ο κ. Καμμένος. Πότε μιλάει για την ανάγκη δημιουργίας χριστιανικού τόξου στα Βαλκάνια, ως «εγγύησης για τη Δύση» επειδή «έρχονται χρήματα από περίεργες πηγές, μέσω Τουρκίας, προς πανεπιστήμια, για το χτίσιμο τεμενών σε Αλβανία, Σκόπια, Κόσοβο. Δημιουργούν ομάδες εξτρεμιστών που εκπαιδεύουν τρομοκράτες για να πολεμήσουν με τον ISIS». Εμπειροι αναλυτές εκτιμούν ότι με τη ρητορεία του δίνει άλλοθι στους υπερεθνικιστές της Τουρκίας, τους μόνους συμμάχους του Ερντογάν, να σύρουν τον τούρκο πρόεδρο σε ακρότητες και προκλήσεις.

Αλλοτε αντιτίθεται στη χρήση του ονόματος «Μακεδονία», θεωρώντας ισχυρή μόνο «την απόφαση του συμβουλίου αρχηγών των κομμάτων, υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, το 1992» και προτείνει για να λυθεί το Σκοπιανό «την επανασύσταση του Συμβουλίου Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας» και σε περίπτωση διαφωνίας «λαϊκό δημοψήφισμα για να αποφανθεί ο ελληνικός λαός». Ο κ. Κοτζιάς πιστεύει ότι «η πορεία προς την Ευρώπη δεν αφορά μόνο την Αλβανία αλλά αυτό που ονομάζουμε αλβανικό παράγοντα συνολικά. Οπως οι γερμανόφωνοι του 20ού αιώνα, έτσι και οι Αλβανοί είναι οργανωμένοι σε δύο κράτη και έχουν ειδική θέση σε ένα τρίτο (οι πρώτοι στη Γερμανία, στην Αυστρία και στα καντόνια της Ελβετίας, οι δεύτεροι στην Αλβανία, στο Κοσσυφοπέδιο και στους Αλβανούς στην πΓΔΜ).

Ο ευρωπαϊκός δρόμος είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει στη θεσμική συνύπαρξη όλων των Αλβανών αυτών των κρατών» (Τίρανα, 7.6.2016). Εξαιτίας αυτής της διάστασης απόψεων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε θέμα δεδηλωμένης της κυβέρνησης και η ΝΔ ερωτά με τι είδους εντολή διαπραγματεύεται ο κ. Κοτζιάς το Σκοπιανό.