Εμβολιάζομαι – θωρακίζομαι ενάντια στον έρπητα ζωστήρα

Μία από τις πιο επώδυνες νόσους, που μας απειλούν καθώς μεγαλώνουμε είναι ο έρπης ζωστήρας. Η ασθένεια αφορά κυρίως τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω και είναι ιδιαιτέρως συχνή στους ηλικιωμένους, καθώς πλήττει έναν στους τέσσερις. Ο κίνδυνος να εμφανίσουμε έρπητα ζωστήρα αυξάνει όσο περνούν τα χρόνια και όταν πάσχουμε από άλλες υποκείμενες χρόνιες παθήσεις, που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ο έρπης ζωστήρας κάνει την εμφάνισή του απροειδοποίητα, αλλά η αιτία που τον προκαλεί βρίσκεται ήδη μέσα στον οργανισμό μας. Πρόκειται για τον γνωστό ιό της ανεμοβλογιάς, που δεν εγκαταλείπει το σώμα μας μετά τη λοίμωξη, αλλά αντίθετα, παραμένει στα νεύρα, σε κατάσταση ύπνωσης, σε όσους ανθρώπους νόσησαν από ανεμοβλογιά. Οσο το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί καλά, ο ιός της ανεμοβλογιάς «κοιμάται». Οταν όμως το ανοσοποιητικό εξασθενήσει, ο ιός δύναται να «ξυπνήσει» και να επανεμφανιστεί με τη μορφή του ιού του έρπητα ζωστήρα. Εννέα στους δέκα ενήλικοι έχουν περάσει ανεμοβλογιά ως παιδιά ή σε μεγαλύτερη ηλικία, οπότε διατρέχουν τον κίνδυνο να εμφανίσουν έρπητα ζωστήρα.

Ο έρπης ζωστήρας εκδηλώνεται αρχικά με ένα εξάνθημα με φυσαλίδες που εκτείνεται στη μία πλευρά του σώματος σαν ζώνη κι εμφανίζεται στη μέση, στην πλάτη και στο πρόσωπο. Σε ένα ποσοστό 10%-20% των περιστατικών, το εξάνθημα πλήττει τον οφθαλμό, με συνέπεια οι ασθενείς να διατρέχουν τον κίνδυνο μόνιμης οφθαλμικής βλάβης, ακόμη και απώλειας της όρασης στο προσβεβλημένο μάτι. Ωστόσο, η ασθένεια δεν περιορίζεται μόνο στην εμφάνιση του εξανθήματος. Το κυρίαρχο σύμπτωμά της είναι ένας εξουθενωτικός πόνος, που άλλοι ασθενείς τον χαρακτηρίζουν «καυστικό», άλλοι «διαπεραστικό» κι άλλοι λένε ότι νιώθουν σαν να τους διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα. Ο πόνος του έρπητος ζωστήρα μπορεί να διαρκέσει για αρκετό χρονικό διάστημα και να οδηγήσει σε μια άλλη παθολογική κατάσταση, τη μεθερπητική νευραλγία, η οποία κάνει αφόρητη την καθημερινότητα των ασθενών, προκαλώντας τους κόπωση, άγχος, αϋπνία και κατάθλιψη, περιορίζοντας τις καθημερινές τους δραστηριότητες και οδηγώντας τους στην απομόνωση. Τα 2/3 των περιστατικών που πάσχουν από μεθερπητική νευραλγία είναι ηλικίας 70 ετών και άνω, ενώ 4 στους 10 ασθενείς περιγράφουν τον πόνο ως πιο ανυπόφορο από αυτόν της χρόνιας κεφαλαλγίας! O έρπης ζωστήρας, αλλά κυρίως η μεθερπητική νευραλγία, αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή που όμως ενέχει δυσκολίες. Για να υπάρξει θεραπευτικό αποτέλεσμα, η αντιιική θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει έγκαιρα, εντός 3 ημερών από την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος, ενώ λιγότεροι από τους μισούς ασθενείς βρίσκουν ανακούφιση από τον έντονο χρόνιο πόνο.

Η μόνη λύση να αποφύγουμε τον κίνδυνο του έρπητος ζωστήρα και το βάσανο της μεθερπητικής νευραλγίας είναι να προλάβουμε την εκδήλωση της ασθένειας. Αυτό ακριβώς πετυχαίνει ο εμβολιασμός με το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα, που ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και δεν επιτρέπει την απενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς. Στην Ελλάδα, το εμβόλιο για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν σε όλα τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, ακόμη και αν έχουν εμφανίσει τη νόσο στο παρελθόν. Το εμβόλιο γίνεται σε 1 δόση και διαθέτει πολύ καλό προφίλ ανοχής και ασφάλειας. Οπως ισχύει για όλα τα εμβόλια, μπορεί να μην προστατεύσει όλα τα άτομα που θα εμβολιαστούν. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, βοηθά να περιοριστούν η ένταση και η διάρκεια του πόνου.

Ο κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος-Κακολύρης MD, PhD, είναι παθολόγος – λοιμωξιολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.