Τζόνι Χάλιντεϊ: Ο βασιλιάς (των Γάλλων) πέθανε

Είναι συχνά ανεξήγητο αυτό που ενώνει κάθε λαό με τα είδωλά του. Στους μη Γάλλους, ο Τζόνι Χάλιντεϊ, ο οποίος έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα και πέθανε τη νύχτα της περασμένης Τρίτης προς Τετάρτη εξαιτίας επιπλοκών της ασθένειας, φαινόταν πάντοτε σαν μια ξανθιά απομίμηση του Ελβις Πρίσλεϊ. Για τους συμπατριώτες του, όμως, υπήρξε ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς του rock ‘n’ roll, ένα αστέρι που δεν έπαψαν στιγμή να λατρεύουν από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 μέχρι σήμερα. Ο Ζαν-Φιλίπ Σμετ (όπως ήταν το πραγματικό όνομά του) γεννήθηκε στο κατεχόμενο από τους Γερμανούς Παρίσι το 1943. Οι γονείς του, μια όμορφη Γαλλίδα, μοντέλο για οίκους σαν τον Lanvin, και ένας βέλγος τσιρκολάνος με αδυναμία στο αλκοόλ, χώρισαν λίγους μήνες μετά τον ερχομό του στον κόσμο και τον εγκατέλειψαν στα χέρια μιας θείας του, η οποία ήταν υπεύθυνη σκηνής στο καμπαρέ σόου που παρουσίαζαν οι χορεύτριες κόρες της περιοδεύοντας στην Ευρώπη. Το νεαρό αγόρι μαγεύτηκε από τον κόσμο της σόου μπίζνες. Οι καλλιτεχνικές του τάσεις δεν άργησαν να φανούν. Στα 9 του είχε μάθει να παίζει κιθάρα και στα διαλείμματα των παραστάσεων ανέβαινε στη σκηνή και τραγουδούσε το «The Ballad of Davy Crockett». Το 1954 έπαιξε στις «Διαβολογυναίκες» του Ανρί Ζορζ Κλουζό με πρωταγωνίστρια τη Σιμόν Σινιορέ.

Λίγα χρόνια μετά είδε τον Ελβις Πρίσλεϊ στο σινεμά, στην ταινία «Στον ίλιγγο της δόξας», και σχεδόν παρέλυσε από τον θαυμασμό του. Ηταν τότε που αποφάσισε τι είδους καριέρα θα ακολουθούσε. Βάφτισε τον εαυτό του Τζόνι Χάλιντεϊ, δανειζόμενος το επώνυμο του αμερικανού συζύγου μιας ξαδέλφης του, που υπήρξε για εκείνον τρυφερή πατρική φιγούρα. Το πρώτο μεγάλο σουξέ του ήταν το τραγούδι «Souvenirs, Souvenirs» και η λατρεία που σύντομα άρχισε να του δείχνει το κοινό, ειδικά οι νεαρές Γαλλίδες, άγγιξε τα επίπεδα υστερίας –σε βαθμό που χρειάστηκε να τον αποδοκιμάσει δημοσίως ο Σαρλ ντε Γκολ ως διαφθορέα της νεολαίας. Το άλμπουμ του «Salut les Copains» σημείωσε τεράστια επιτυχία και θεωρείται από πολλούς σταθμός στην εξέλιξη του μουσικού κινήματος «γιε-γιε». Από τότε και μέχρι το τέλος ο Χάλιντεϊ αντέγραφε πιστά, προσθέτοντας όμως πάντα μια δόση γαλλικής ιδιοσυγκρασίας, όλους σχεδόν τους σημαντικούς σταρ της ροκ (και όχι μόνο) κάθε εποχής. Δεν είναι τυχαίο που το ένα τέταρτο περίπου του ρεπερτορίου του αποτελείται από διασκευές σε γνωστά βρετανικά και αμερικανικά κομμάτια.

Η τρικυμιώδης προσωπική του ζωή αντιστοιχούσε πλήρως σε ένα αστέρι του μεγέθους του. Το 1963 γνώρισε και ερωτεύτηκε τη σταρ της ποπ Σιλβί Βαρτάν. Εναν χρόνο μετά υπηρέτησε χωρίς αντιρρήσεις τη στρατιωτική του θητεία, μια κίνηση που του χάρισε στη χώρα του τον σεβασμό ενός ευρύτερου κοινού. Το 1965 παντρεύτηκε τη Βαρτάν και απέκτησαν έναν γιο, τον Νταβίντ, ο οποίος έχει ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του, χωρίς φυσικά να γνωρίσει την ίδια αποδοχή. Το 1966 έκανε απόπειρα αυτοκτονίας. Αιτία; Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή που προκλήθηκε εξαιτίας της πρώτης σοβαρής καμπής στην καριέρα του. Οι διακυμάνσεις στη διάθεσή του και οι αυτοκαταστροφικές του τάσεις εκφράστηκαν με ποικίλους τρόπους: καταχρήσεις, αλκοόλ, όργια, καβγάδες, σκάνδαλα και γρήγορα, πολύ γρήγορα αυτοκίνητα. Το 1998 παραδέχτηκε σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Le Monde» ότι έκανε συχνά χρήση κοκαΐνης –υπερασπίστηκε μάλιστα αυτή την επιλογή του προκαλώντας σάλο.

Το πόσο αμείωτο παρέμενε το ενδιαφέρον των Γάλλων για τις ιδιωτικές περιπέτειες αλλά και για τη μουσική του το αποδεικνύουν οι αριθμοί. Εξήντα εξώφυλλα στο δημοφιλές γαλλικό περιοδικό «Paris Match», τα περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο σταρ της Γαλλίας. Το 2002 το διπλό CD του «A la Vie, à la Mort!» πούλησε 800.000 αντίτυπα την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του –αριθμός ρεκόρ για τα γαλλικά δεδομένα. Περφόρμερ ασύλληπτης έντασης, θα μείνει σίγουρα στην Ιστορία για τις συναυλίες – υπερθεάματα που έδινε συνήθως. Τα live του περιελάμβαναν συχνά φλόγες, τεχνητή βροχή, καπνούς, ακόμη και την εμφάνιση ελικοπτέρων, και στις περισσότερες από 180 περιοδείες του τον παρακολούθησαν συνολικά 28 εκατομμύρια θεατές. Η τελευταία μεγάλη δωρεάν ζωντανή εμφάνισή του, που πραγματοποιήθηκε το 2009, ανήμερα της επετείου της Αλωσης της Βαστίλλης, στη βάση του Πύργου του Αϊφελ, συγκέντρωσε ένα πλήθος που υπολογίζεται σε περισσότερους από 800.000 ανθρώπους. Αστρονομικά νούμερα.

Ο Χάλιντεϊ παντρεύτηκε συνολικά τέσσερις γυναίκες: μετά τη Βαρτάν, τις ηθοποιούς Μπαμπέθ Ετιέν και Αντελίν Μπλοντιό και ακολούθησε το 1996 η Λετισιά Μπουντού, με την οποία παρέμεινε έως το τέλος της ζωής του. Υιοθέτησαν μαζί δύο κορίτσια. Στη δεκαετία του ’80 είχε μια έντονη σχέση με τη σταρ του γαλλικού σινεμά Ναταλί Μπάιγ, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την ηθοποιό Λορά Σμετ. Υπήρξε φίλος με τον Ζακ Σιράκ, ο οποίος τον είχε χρίσει Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής, και ανήκε στον στενό κύκλο του Νικολά Σαρκοζί και, τα τελευταία χρόνια, της Κάρλα Μπρούνι. Η καριέρα του στο σινεμά ήταν αξιοσημείωτη. Είχε συνεργαστεί με τον Ζαν Λικ Γκοντάρ, με τον Κλοντ Λελούς και κέρδισε βραβεία για την ερμηνεία του στην ταινία του Πατρίς Λεκόντ «Ο άνθρωπος του τρένου» (2003).

Ελάχιστοι στη Γαλλία έχουν απολαύσει το είδος εκείνο της δημοτικότητας που διαπερνά τάξεις και διαχωριστικές γραμμές και έχουν γνωρίσει την αδιαφιλονίκητη λατρεία εργατών και φιλοσόφων («απόλυτο υπαρξιστή» τον είχαν αποκαλέσει κάποτε οι διανοούμενοι της αριστερής όχθης του Σηκουάνα). Στην Ελλάδα τον είδαμε τελευταία φορά το περασμένο καλοκαίρι στην (πολύ κακή) ταινία του Γκιγιόμ Κανέ «Μεγάλωσε αν τολμάς». Υποδυόταν τον εαυτό του και παρ’ όλο που αρκετοί τον θεωρούσαν απλώς έναν επιτυχημένο μιμητή, αυτός υπήρξε πάντα ο καλύτερος ρόλος που έπαιξε στη ζωή του.