Προχωρώντας σε μια θεαματική ρήξη με την πολιτική των προκατόχων του, ο Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε την Τετάρτη την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ, προκαλώντας την οργή των Παλαιστίνιων και ένα κύμα αγανάκτησης και κατακραυγής πολύ πέρα από τη Μέση Ανατολή.

Με αυτή του την απόφαση, που θα σημαδέψει ανεξίτηλα τη θητεία του, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ τερματίζει τις δεκαετίες αμερικανικής αμφισημίας και εφαρμόζει μια από τις πιο εμβληματικές υποσχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας του.

Αλλά ταυτόχρονα απομονώνεται στη διεθνή σκηνή ενώ παίρνει το ρίσκο να διαγράψει τις όποιες αχνές ελπίδες υπήρχαν για την επανέναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και να προκαλέσει αναβρασμό στην περιοχή.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμουτ Αμπάς, κατήγγειλε την «οικτρή» επιλογή που έκανε ο αμερικανός πρόεδρος και συμπλήρωσε ότι «η Ουάσινγκτον δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να διαδραματίζει τον ιστορικό ρόλο της, αυτόν του διαπραγματευτή στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Ισραηλινούς».

Η Χαμάς από την πλευρά της έκρινε ότι με αυτή την ανακοίνωση ανοίγουν «οι πύλες της κόλασης» για τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή.

Οι Παλαιστίνιοι θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 και κατόπιν προσάρτησε, να γίνει πρωτεύουσα του ανεξάρτητου κράτους που οραματίζονται. Ενώ το Ισραήλ χαρακτηρίζει όλη την Ιερουσαλήμ «αιώνια και αδιαίρετη» πρωτεύουσά του.

Η Ιορδανία, η Τουρκία, αλλά και η Γαλλία, η Μ. Βρετανία, η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασαν ανοικτά τη διαφωνία και τη λύπη τους για την απόφαση του Τραμπ.

«Είναι καιρός να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ», είπε ο αμερικανός πρόεδρος στο διάγγελμά του, κατά τη διάρκεια του οποίου έκανε επίσης λόγο για μια «νέα προσέγγιση» στο ακανθώδες ζήτημα.

Έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ

«Οι ΗΠΑ παραμένουν αποφασισμένες να συμβάλλουν για την επίτευξη μιας συμφωνίας ειρήνης που θα είναι αποδεκτή κι από τα δύο μέρη», συνέχισε ο Τραμπ, αποπειρώμενος να δώσει έναν συμφιλιωτικό τόνο σε αυτή την εξαιρετικά αμφιλεγόμενη απόφασή του.

«Έχω την πρόθεση να κάνω το παν εντός των δυνάμεών μου για να συμβάλω στην επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας», είπε ακόμη, με φόντο ένα πορτρέτο του Τζορτζ Ουάσινγκτον, ο πρώην μεγιστάνας των ακινήτων ο οποίος επαίρεται συχνά για το ταλέντο του ως διαπραγματευτής.

Αλλά το καθήκον που έχει αναθέσει στον γαμπρό και σύμβουλό του Τζάρεντ Κούσνερ, το να αναζητηθεί δηλαδή ένας τρόπος να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες, φαντάζει πλέον πιο δύσκολο από ποτέ.

Ο Τραμπ διέταξε να αρχίσουν προετοιμασίες για τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, χωρίς να ορίσει το χρονοδιάγραμμα, αφού αυτή η μετακόμιση αναμένεται να πάρει χρόνια. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεκινά «αμέσως» προετοιμασίες, ενώ εντείνει τα μέτρα ασφαλείας για την προστασία των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή, ανακοίνωσε λίγο αργότερα ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου, επικεφαλής της πιο δεξιάς κυβέρνησης στην ιστορία του Ισραήλ, χαιρέτισε την απόφαση του Τραμπ κάνοντας λόγο για μια «ιστορική» ημέρα, ενώ δεσμεύθηκε ότι δεν αλλάζει το status quo των ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ.

Κατόπιν αιτήματος οκτώ χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Αιγύπτου, της Γαλλίας και της Βρετανίας, προγραμματίστηκε μια έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το πρωί της Παρασκευής. Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, υπενθύμισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, δεν μπορεί να διευθετηθεί παρά μόνο μέσω μιας «απευθείας διαπραγμάτευσης» των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων.

Η Ιορδανία, κράτος-θεματοφύλακας των μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, κατήγγειλε μια «παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Η Τουρκία, όπως και η Σαουδική Αραβία, καταδίκασαν μια «ανεύθυνη» απόφαση. Το Ιράν, μαύρο πρόβατο για τον Τραμπ, προέβλεψε ότι η απόφαση του αμερικανού προέδρου θα προκαλέσει μια «νέα Ιντιφάντα».

ΕΕ-Μογκερίνι: Η Ιερουσαλήμ πρέπει να είναι πρωτεύουσα τόσο του Ισραήλ όσο και του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους

Η Ιερουσαλήμ πρέπει να είναι η πρωτεύουσα τόσο του Ισραήλ όσο και ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους, δήλωσε σήμερα η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αντιδρώντας στην αναγνώριση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκάθαρη και ενιαία θέση. Πιστεύουμε πως η μόνη ρεαλιστική λύση στη σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και στους Παλαιστίνιους βασίζεται σε δύο κράτη με την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα και των δύο», δήλωσε η Φεντερίκα Μογκερίνι σε συνέντευξη Τύπου.

Η Μογκερίνι είπε πως θα συναντηθεί αύριο με τον υπουργό Εξωτερικών της Ιορδανίας, ενώ η ίδια και οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν το θέμα της Ιερουσαλήμ με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα.

Ρωσικό ΥΠΕΞ: Η απόφαση των ΗΠΑ θα επιδεινώσει τη σύγκρουση

Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως η απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ κινδυνεύει να προκαλέσει επιδείνωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και κάλεσε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές σε αυτοσυγκράτηση.

Η Ρωσία καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να απόσχουν από ενέργειες που κινδυνεύουν να προκαλέσουν «επικίνδυνες και ανεξέλεγκτες συνέπειες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο.

Εξάλλου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, η Ρωσία θα ασκήσει κριτική στην αναγνώριση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γκενάντι Γκατίλοφ.

Δεν είναι βοηθητική η απόφαση του Τραμπ, λέει ο Βρετανός ΥΠΕΞ

Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον δήλωσε πως η αναγνώριση από τις ΗΠΑ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ «δεν είναι βοηθητική» και ότι η διεθνής κοινότητα θα ήθελε να δει κάποιες σοβαρές ανακοινώσεις από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για το πώς θα επιλυθούν τα θέματα της Μέσης Ανατολής.

Ερντογάν: Η απόφαση των ΗΠΑ θα ωθήσει την περιοχή σε «κύκλο πυρός»

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα Πέμπτη ότι η απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισράηλ παραβλέπει εντελώς μια απόφαση του 1980 του ΟΗΕ σχετικά με το καθεστώς της πόλης.

Ο Ερντογάν προειδοποίησε εξάλλου ότι η απόφαση αυτή της Ουάσινγκτον «θα ωθήσει τον κόσμο, και κυρίως την περιοχή, σε έναν κύκλο πυρός».

«Τραμπ, τι κάνεις; Τι είδους προσέγγιση είναι αυτή; Οι πολιτικοί αξιωματούχοι θα πρέπει να εργάζονται για τη συμφιλίωση και όχι για το χάος», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος απευθυνόμενος στον Αμερικανό ομόλογό του.
Ο Ενρτογάν είχε προειδοποιήσει ήδη από χθες, προτού κάνει την επίσημη ανακοίνωση ο Ντόναλντ Τραμπ, ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ «θα εξυπηρετήσει τις τρομοκρατικές οργανώσεις».

Επίσης κάλεσε τους ηγέτες των 57 χωρών μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας σε μια σύνοδο κορυφής στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Δεκεμβρίου για να συζητήσουν τις εξελίξεις αναφορικά με το θέμα της Ιερουσαλήμ.
Στο μεταξύ χθες Τετάρτη το βράδυ εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν μπροστά από το αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη κατά της απόφασης Τραμπ.

Περίπου 1.500 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν κοντά στο Βόσπορο, έξω από την περίβολο της αμερικανικής αποστολής.

Η αστυνομία είχε περικυκλώσει την περιοχή, αποκλείοντάς την με οδοφράγματα.

Στον τοίχο του προξενείου οι διαδηλωτές έγραψαν το σύνθημα «Ελεύθερη Παλαιστίνη». Ορισμένοι εκτόξευσαν πλαστικά μπουκάλια στο κτίριο και έκαψαν ένα χαρτί με ζωγραφισμένη την ισραηλινή σημαία επάνω του.
Μια παρόμοια διαδήλωση οργανώθηκε και έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα, όπου οι συγκεντρωμένοι κρατούσαν φωτογραφίες του Τούρκου προέδρου.

Η Τουρκία και το Ισραήλ εξομάλυναν τις διπλωματικές σχέσεις τους μόλις πέρσι, μετά την κρίση που ξέσπασε το 2010 με αφορμή την ισραηλινή επιδρομή στο πλοιάριο μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Στην επιδρομή εκείνη είχαν σκοτωθεί δέκα Τούρκοι ακτιβιστές.

Οι δύο πλευρές έχουν ενισχύσει τη συνεργασία τους, ιδίως στον ενεργειακό τομέα, ωστόσο ο Ερντογάν εξακολουθεί να επικρίνει τακτικά την ισραηλινή πολιτική απέναντι στους Παλαιστίνιους.

Για κίνδυνο ανάφλεξης στην περιοχή προειδοποιούν Αμπου Ντάμπι – Βαγδάτη

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατήγγειλαν την μονομερή αναγνώριση από τις ΗΠΑ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, μετέδωσε σήμερα το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων WAM επικαλούμενο ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, ενώ το Ιράκ απαίτησε η κυβέρνηση Τραμπ να ανακαλέσει την απόφασή της που κινδυνεύει να πυροδοτήσει την τρομοκρατία.

«Το υπουργείο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις επιπτώσεις της απόφασης αυτής για την σταθερότητα της περιοχής καθώς προκαλεί το αίσθημα του αραβικού και μουσουλμανικού πληθυσμού λόγω του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ στη συνείδηση των Αράβων και Μουσουλμάνων», αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ των ΗΑΕ.

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η ανακοίνωση της ιρακινής κυβέρνησης: «Προειδοποιούμε κατά των σοβαρών επιπτώσεων αυτής της απόφασης για την σταθερότητα της περιοχής και του κόσμου. Η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να ανακαλέσει την απόφαση αυτή για να σταματήσει η σοβαρή κλιμάκωση, η οποία θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον εξτρεμισμό και να δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν την τρομοκρατία».

Η Χαμάς καλεί τους Παλαιστίνιους σε νέα «Ιντιφάντα»

Μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για την επικείμενη μεταφορά της Αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ και την αναγνώριση της ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, η Χαμάς κάλεσε τους Παλαιστίνιους σε μια νέα «Ιντιφάντα».

Σύμφωνα με το Reuters, σε ομιλία του στη Γάζα ο Ισμαήλ Χανίγια ανέφερε πως «πρέπει να κηρύξουμε μια ιντιφάντα και να εξεγερθούμε ενάντια στους Ζιονιστές εχθρούς μας».

«Ανησυχία» του πάπα Φραγκίσκου

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε «λυπηρή» την απόφαση του Τραμπ και απηύθυνε έκκληση να αποφευχθεί πάση θυσία η βία. «Δεν συμφωνούμε με την αμερικανική απόφαση», είπε η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, ταυτόσημη άποψη εξέφερε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, ενώ η ΕΕ εξέφρασε την «σοβαρή ανησυχία της».

Πριν από την ομιλία του, πολλοί ηγέτες είχαν απευθύνει έκκληση στον Τραμπ να ζυγίσει τα λόγια του και να μετρήσει τις συνέπειες που θα έχουν οι πράξεις του, καθώς η Ιερουσαλήμ είναι ένα διπλωματικό καζάνι που βράζει.

«Δεν μπορώ να κρύψω τη βαθιά ανησυχία μου», είπε ο πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος δεν μπορεί παρά να δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πόλη όπου βρίσκονται οι ιερότεροι χώροι λατρείας των τριών μεγαλύτερων μονοθεϊστικών θρησκειών, ανάμεσά τους κι ο Ναός της Αναστάσεως.

Στη Λωρίδα της Γάζας, εκατοντάδες Παλαιστίνιοι διαδήλωσαν κι έκαψαν αμερικανικές σημαίες και φωτογραφίες του Τραμπ. Παλαιστινιακές πολιτικές οργανώσεις κάλεσαν σε γενική απεργία και κινητοποιήσεις στη Ραμάλα, στη Γάζα και στην Ιερουσαλήμ.

Αναγνωρίζοντας ότι η ανακοίνωση του θα προκαλούσε αντιδράσεις, ο Τραμπ απηύθυνε στην ομιλία του έκκληση για «ηρεμία και μετριοπάθεια» και εξέφρασε την ελπίδα ότι «οι φωνές της λογικής θα επικρατήσουν έναντι εκείνων που κηρύσσουν το μίσος».

Για τον Ρίτσαρντ Χάας, τον πρόεδρο του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, ο κίνδυνος που εγείρει η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ δεν σχετίζεται τόσο με μια ειρηνευτική διαδικασία ήδη ούτως ή άλλως ετοιμοθάνατη, αν όχι κλινικά νεκρή. «Ο κίνδυνος είναι ότι θα αυξήσει τις εντάσεις και θα οδηγήσει σε βία τη στιγμή που έχουμε ήδη αρκετή ένταση και βία στον κόσμο», σχολίασε.