Η ώρα των αποφάσεων για τον Μάρτιν Σουλτς

Ο Μάρτιν Σουλτς αντιμετωπίζει δύο κρίσιμες δοκιμασίες στο συνέδριο των Σοσιαλδημοκρατών (7-9 Δεκεμβρίου), και αυτές θα είναι μόνο η αρχή. Στο τριήμερο συνέδριό τους στο Βερολίνο τα μέλη του SPD θα αποφασίσουν εάν θα υποστηρίξουν το σχέδιο του αρχηγού του κόμματος να διεξαγάγει συνομιλίες με τους συντηρητικούς της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού.

Στο ίδιο συνέδριο, ο ηττημένος στις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου Σουλτς θα διαπιστώσει εάν το κόμμα θα τον εκλέξει πάλι αρχηγό. Αλλά ακόμα και αν κερδίσει αυτές τις δύο ψηφοφορίες, ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αντιμετωπίσει και άλλες δοκιμασίες πολιτικής επιβίωσης. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι συνομιλίες θα καταλήξουν σε συμφωνία για τη σύσταση κυβέρνησης. Ακόμα και αν συμβεί αυτό, ο Σουλτς θα πρέπει στη συνέχεια να εξασφαλίσει την έγκριση των μελών του κόμματος.

Ο 61χρονος ηγέτης του SPD βρίσκεται στο προσκήνιο, καθώς οι συνομιλίες για μια πιθανή κυβέρνηση μεταξύ CDU/CSU της Μέρκελ, φιλελεύθερων Ελεύθερων Δημοκρατών και Πρασίνων κατέρρευσαν τον περασμένο μήνα, οδηγώντας τη μεταπολεμική Γερμανία σε ένα πρωτοφανές πολιτικό αδιέξοδο.

Μετά την αποτυχία αυτών των συνομιλιών, μια επανάληψη του «μεγάλου συνασπισμού» των τελευταίων τεσσάρων ετών μεταξύ των συντηρητικών και των Σοσιαλδημοκρατών μοιάζει με τη μόνη βιώσιμη επιλογή για μια σταθερή κυβέρνηση. Αρχικά, ο Σουλτς δήλωσε ότι το SPD δεν θα αναλάβει ξανά τον ρόλο του μικρότερου εταίρου σε έναν μεγάλο συνασπισμό και θα προτιμούσε να δει νέες γενικές εκλογές. Λίγο αργότερα, όμως, η αντίδραση μεταξύ των βουλευτών του τον ανάγκασε να κάνει πίσω.

Τη Δευτέρα, παρουσίασε έναν κατάλογο με τους όρους που θα έπρεπε να εκπληρωθούν για να μπορέσει το SPD να ξεκινήσει επίσημες συνομιλίες για έναν κυβερνητικό συνασπισμό με τη Μέρκελ.

Οι όροι, επί των οποίων θα ψηφίσουν τα μέλη του κόμματος στο συνέδριο, περιλαμβάνουν τολμηρές απαιτήσεις για την κατάργηση της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας, τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος για την καταπολέμηση της φτώχειας των ηλικιωμένων, αυστηρότερους στόχους για την προστασία του κλίματος και τον τερματισμό της απαγόρευσης για ορισμένους αιτούντες άσυλο να φέρουν μέλη της οικογένειάς τους στη Γερμανία.

Σε μια ένδειξη του πόσο δύσκολες θα είναι οι συνομιλίες συνασπισμού, η Χριστιανοκοινωνική Ενωση (CSU) της Βαυαρίας (το αδελφό υπερ-συντηρητικό κόμμα του CDU στη Βαυαρία) απέρριψε γρήγορα το αίτημα του SPD για τους αιτούντες άσυλο.

Ακόμα και αν το συνέδριο υποστηρίξει τη θέση της ηγεσίας, αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι το SPD είναι πρόθυμο να εισέλθει σε άλλον έναν μεγάλο συνασπισμό. Σημαίνει μόνο ότι το κόμμα θα αρχίσει συνομιλίες που θα καλύπτουν διάφορες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης μιας κυβέρνησης μειοψηφίας.

Στην αρχή, ένας εσωτερικός κύκλος μέσα στην ηγεσία του κόμματος θα αποφασίσει εάν θα αρχίσει τις «διερευνητικές συνομιλίες» με τους συντηρητικούς.

Αν αυτές οι συνομιλίες έχουν καρπούς, μια διάσκεψη του κόμματος θα αποφασίσει αν θα αρχίσει τις επίσημες διαπραγματεύσεις. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στο τέλος και αυτών των διαπραγματεύσεων, θα διεξαχθεί ψηφοφορία μεταξύ όλων των μελών του SPD σχετικά με το αν το κόμμα θα πρέπει να σχηματίσει έναν νέο μεγάλο συνασπισμό.

Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του SPD αντιτίθεται στην αναβίωση του μεγάλου συνασπισμού, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες. Αλλά οι αξιωματούχοι του κόμματος ισχυρίστηκαν ότι νέες εκλογές –με τα κυρίαρχα κόμματα σε κατάσταση αταξίας –θα ενίσχυαν μόνο την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Στις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, η AfD μπήκε για πρώτη φορά στο γερμανικό κοινοβούλιο, τερματίζοντας στην τρίτη θέση με σχεδόν 13% των ψήφων, ενώ τόσο οι Σοσιαλδημοκράτες του Σουλτς όσο και οι συντηρητικοί της Μέρκελ κατέγραψαν ιστορικά χαμηλά αποτελέσματα.

Ο Σουλτς και άλλοι ηγέτες του SPD δήλωσαν αμέσως μετά τις εκλογές ότι το αποτέλεσμα έπρεπε να θεωρηθεί ως απόρριψη του μεγάλου συνασπισμού και ότι η παραμονή στην αντιπολίτευση ήταν ο μόνος τρόπος για την ανοικοδόμηση του κόμματος.

Η μεγάλη ήττα τον Σεπτέμβριο και μια σειρά απωλειών στις περιφερειακές ψηφοφορίες έχουν σβήσει τη λάμψη από το «φαινόμενο Σουλτς». Φαίνεται έτσι απίθανο να μπορέσει ο Σουλτς να επαναλάβει σε αυτό το συνέδριο το αποτέλεσμα του Μαρτίου, όταν εξελέγη στην ηγεσία του κόμματος με ένα πανηγυρικό 100% των ψήφων, έχοντας οδηγήσει το SPD σε άνοδο 10 μονάδων στις δημοσκοπήσεις.

Το SPD έχει παράδοση να τιμωρεί στα συνέδρια αρχηγούς που οδήγησαν το κόμμα σε καταστροφικά αποτελέσματα στις εκλογές.

Πριν από δύο χρόνια, ο προκάτοχος του Σουλτς, νυν υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, επανεξελέγη στην ηγεσία του κόμματος με ένα ταπεινωτικό 74,3% των ψήφων.

Αν ο Σουλτς έχει παρόμοια μεταχείριση στο συνέδριο, αξιωματούχοι του SPD λένε ότι θα τραυματιστεί σοβαρά στη μάχη που διεξάγει για να κρατηθεί στην ηγεσία μετά την εκλογική καταστροφή του Σεπτεμβρίου.