Οκτώ η ώρα το πρωί. Η Αράς πιάνει δουλειά. Είναι μόλις 11 ετών και εργάζεται σε μια βιοτεχνία στην Κωνσταντινούπολη. Μαζί με πολλά άλλα παιδιά φροντίζει να έχουν οι μοδίστρες αρκετά υφάσματα. Με ένα ψαλίδι κόβει το ύφασμα, το διπλώνει και το αφήνει έτοιμο δίπλα στις ραπτομηχανές που δουλεύουν με θόρυβο. Από τα κομμάτια υφάσματος οι γυναίκες ράβουν γυναικεία εσώρουχα.
Πρόβλημα νοοτροπίας
Η Αράς δουλεύει 12 ώρες την ημέρα από Δευτέρα έως Παρασκευή για 153€ το μήνα. Πριν από τέσσερα χρόνια έφυγε από την Συρία μαζί με την οικογένειά της και εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία. «Το ενοίκιο, το φαγητό, το νερό όλα εδώ είναι πολύ ακριβά» λέει το κορίτσι και συμπληρώνει: «Η μητέρα μου δεν είναι καλά και η αδερφή μου είναι άρρωστη, γι’ αυτό πρέπει να δουλέψω για να βοηθήσω». Το ίδιο λένε σχεδόν όλα τα παιδιά που δουλεύουν στη βιοτεχνία. Παιδιά που αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν γρήγορα.
Η παιδική εργασία αποτελεί εδώ και χρόνια πρόβλημα στην Τουρκία και δεν αφορά μόνο προσφυγόπουλα, λέει η Σεζέν Γιαλτσίν από τη φιλανθρωπική οργάνωση Hayata Destek. «Πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία πιστεύουν ότι δεν είναι πρόβλημα το να δουλεύουν τα παιδιά».
Από το 2011 με την άφιξη των προσφύγων ο αριθμός των παιδιών που εργάζονται στην Τουρκία αυξήθηκε σημαντικά, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ακριβείς αριθμοί. Περισσότερους από 3 εκ. σύρους πρόσφυγες έχει δεχθεί μέχρι σήμερα η Τουρκία. Περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αντίστοιχα μεγάλος είναι και ο αριθμός των προσφυγόπουλων: 1,2 εκ. σύμφωνα με την UNICEF. Οι περισσότερες οικογένειες αναζητούν την τύχη τους στις μεγάλες πόλεις.
Η παιδική εργασία απαγορεύεται
Πάντως ο νόμος είναι ξεκάθαρος: η παιδική εργασία απαγορεύεται στην Τουρκία. Όποιος απασχολεί αγόρια ή κορίτσια κάτω των 15 ετών κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με το νόμο. Παρ’ όλα αυτά πολλά παιδιά εργάζονται στις βιοτεχνίες και στον αγροτικό τομέα.
Η τουρκική κυβέρνηση επιδιώκει να δημιουργήσει θέσεις στα σχολεία για όλα τα προσφυγόπουλα μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας μέχρι τώρα μόλις 300.000 από τα 900.000 παιδιά Σύρων πηγαίνουν σχολείο.
Ούτε η Αράς πηγαίνει. Η 11χρονη έχει δύο αδερφές και η μητέρα της είναι έγκυος στο τέταρτο παιδί. Ο πατέρας της εργάζεται μεν, αλλά χωρίς χαρτιά και τα χρήματα είναι λίγα. «Πρέπει να στείλουμε την Αράς για δουλειά. Στη Συρία ο μισθός μου έφτανε για όλους μας. Αλλά εδώ όλα είναι πολύ ακριβά. Δεν τα καταφέρνω μόνος μου» λέει ο Αμπτουραχμάν Αλί.
Το όνειρο της μικρής είναι να πάει σχολείο: «Φυσικά και θέλω να πάω σχολείο, όπως όλοι οι φίλοι μου. Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω δασκάλα» λέει και χαμογελάει.
Γιούλια Χαν / Αλεξάνδρα Κοσμά
