Ο Τσίπρας φτάνει στα όρια τις αντοχές του ΣΥΡΙΖΑ

Σε νέες (και όχι τόσο στέρεες) βάσεις οικοδομούνται οι σχέσεις ανάμεσα σε κάποια τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση, με τις αντιφάσεις να αναδεικνύονται καθημερινώς και να προκαλούν μεγάλα ερωτήματα για την επόμενη ημέρα. Οσο η αξιολόγηση προχωρεί και η κυβέρνηση εισπράττει επαίνους από τους δανειστές και τις ξένες πρωτεύουσες, τόσο εντείνεται η ανησυχία στον ΣΥΡΙΖΑ για την οριστική απομάκρυνσή του από τις προεκλογικές υποσχέσεις και κορυφαία στελέχη του αισθάνονται την ανάγκη να εκδηλώσουν δημοσίως τις διαφωνίες τους για οποιονδήποτε λόγο: είτε στο πλαίσιο διεκδίκησης μιας κυβερνητικής θέσης εν όψει κάποιου ανασχηματισμού, είτε επειδή επιδιώκουν αυξημένη κομματική επιρροή εν όψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης και της πολιτικής διαχείρισης της περιόδου που θα ακολουθήσει.

Η μεγάλη αντίφαση, η οποία κατατρύχει τον ΣΥΡΙΖΑ και έχει παγιώσει μια νέα εσωκομματική κατάσταση, διαμορφώνει μια εικόνα: Ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται από τη μία πλευρά να περιγράφει μία ειδυλλιακή κατάσταση και να προαναγγέλλει την έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια. Από την άλλη όμως, ο ίδιος πυροδοτεί την πολιτική και την κοινωνική ένταση, επενδύοντας στην πόλωση εντός και εκτός κοινοβουλίου, επιμένοντας να υποστηρίζει τα δήθεν ταξικά χαρακτηριστικά της κυβερνητικής πολιτικής και συνεχίζοντας να παρέχει απόλυτη και ανεπιφύλακτη πολιτική κάλυψη στον Πάνο Καμμένο. Στην πραγματικότητα όμως η καλλιεργούμενη κοινωνική και πολιτική ένταση υποσκάπτει την επιτυχία στο οικονομικό πεδίο, όπως επιμένουν οικονομικοί παράγοντες.

Υπουργείο Οικονομικών και Μέγαρο Μαξίμου προχωρούν πλέον με στόχο την πάση θυσία ολοκλήρωση της αξιολόγησης, γνωρίζοντας ότι εναλλακτική δυνατότητα δεν διαθέτουν και ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα εξασφαλίσουν την ανοχή των δανειστών. Την ίδια στιγμή όμως στο κόμμα και μεταξύ των στελεχών που δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση έχει αρχίσει να φουντώνει η ανησυχία.

Υψηλόβαθμο κοινοβουλευτικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωνε την προηγούμενη εβδομάδα ότι στην κορυφή της κυβέρνησης «κυριαρχεί η αγωνία για την επικοινωνιακή διαχείριση των πάντων. Ομως αυτό δεν αρκεί».

Η ίδια πηγή περιγράφει ήδη με αγωνία το επόμενο διάστημα και εκτιμά ότι απαιτείται επειγόντως ένας εσωτερικός διάλογος για τα νέα δεδομένα. «Ας τελειώσει η αξιολόγηση και έπειτα θα συζητηθούν όλα» σημειώνει και εξηγεί: «Δεν μπορεί να συνεχίσουμε έτσι, πρέπει να συζητήσουμε πώς θα προχωρήσουμε την επόμενη ημέρα. Εχουμε μπροστά μας μια τέταρτη αξιολόγηση και εκεί θα δοκιμαστούν σε οριακό σημείο οι αντοχές μας». Μιλώντας για τέταρτη αξιολόγηση στον ΣΥΡΙΖΑ εννοούν την «επόμενη ημέρα», εφόσον το σενάριο εξόδου από τα μνημόνια επαληθευτεί και δεν υπάρξουν απρόοπτα.

Είναι μια συζήτηση για τους όρους και τον βαθμό της περαιτέρω, μακροπρόθεσμης επιτροπείας της χώρας και εξαρτάται εν πολλοίς από το αν θα γίνει, πώς και πότε μια συζήτηση για το χρέος, αν θα απαιτηθούν νέα μέτρα στο δημοσιονομικό πεδίο ή επίσπευση άλλων, τα οποία έχουν οριστεί για το διάστημα από 2019 και έπειτα. Τοποθετείται η συζήτηση αυτή την προσεχή άνοιξη.

Χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας που επικρατεί είναι κάποια περιστατικά της προηγούμενης εβδομάδας, τα οποία φανέρωσαν ότι οι αποστάσεις μεταξύ των παραγόντων του κυβερνητικού συνασπισμού είναι μεγάλες και πιθανώς θα γίνουν μεγαλύτερες.

Ενα από τα στοιχεία που καταγράφηκαν ήταν η επιμέλεια με την οποία ο Ευ. Τσακαλώτος έχει αποφύγει κάθε ανάμειξη στη συζήτηση για την περιβόητη πώληση στρατιωτικού υλικού και τον ρόλο του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Πάνου Καμμένου. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή δεν εμφανίστηκε στα υπουργικά έδρανα και προτίμησε να παρακολουθήσει από τα «ορεινά» των βουλευτικών, όπου καθόταν και ο Ν. Φίλης. Η στάση αυτή του υπουργού Οικονομικών είναι ενδεικτική για τον τρόπο με τον οποίο ο κ. Τσακαλώτος παρακολουθεί τους ενδοκυβερνητικούς συσχετισμούς και πιθανώς δηλωτική για τις διαθέσεις του κατά την επόμενη περίοδο και όσο θα φθείρεται η σχέση Τσίπρα – Καμμένου.

Ενα δεύτερο στοιχείο και πιθανώς καταλυτικό για τους επόμενους μήνες ήταν ο πανικός που επικράτησε λόγω των πλειστηριασμών ακινήτων της προηγούμενης εβδομάδας. Τα επεισόδια στο Ειρηνοδικείο, η χρήση αλόγιστης αστυνομικής βίας και οι αντιδράσεις κορυφαίων στελεχών οδήγησαν σε σπασμωδικές κινήσεις της κυβέρνησης.

Με αφορμή αυτά τα περιστατικά, ο Ν. Φίλης και πάλι επιχείρησε να εκφράσει την ανησυχία των χαμηλότερων κλιμακίων του ΣΥΡΙΖΑ. Εχοντας προτείνει την ψήφιση συγκεκριμένης νομοθετικής ρύθμισης για την προστασία της πρώτης κατοικίας μετά την 31η Δεκεμβρίου και τη λήξη του Νόμου Κατσέλη, ο κ. Φίλης διατύπωσε σχετικές προειδοποιήσεις και στην έκτακτη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ την Πέμπτη. Τέτοιου είδους ρύθμιση δεν προβλέπεται να υπάρξει και με δεδομένο αυτό, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος και οι υπουργοί Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής επέδειξαν ιδιαίτερη αγωνία στο πεδίο της επικοινωνιακής διαχείρισης.

Ολοι τους υπερασπίστηκαν την ορθότητα και το αναγκαίο της διαδικασίας, θάβοντας οριστικά άλλο ένα προεκλογικό πυροτέχνημα του ΣΥΡΙΖΑ («κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη»). Αποκορύφωμα ήταν η δήλωση του κ. Τσακαλώτου: «Η διαδικασία είναι σημαντική όχι μόνο για να έχουμε καλές τράπεζες αλλά και για αναπτυξιακούς και κοινωνικούς λόγους», με την οποία και οριστικοποιήθηκε η απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την παραπλανητική του συνθηματολογία, με την οποία κέρδισε τις εκλογές.

Ο νέος ορισμός Τσίπρα για τη Δημοκρατία

Η πολιτική απόπειρα του Αλέξη Τσίπρα να πυροδοτήσει έναν ιδιότυπο κοινωνικό αυτοματισμό έχει τεθεί σε εφαρμογή και ο ίδιος φροντίζει να το εκδηλώνει με κάποιες παρεμβάσεις του. Οι πρακτικές που ακολουθούνται, όπως φαίνεται στην περίπτωση των πλειστηριασμών, της διανομής του κοινωνικού μερίσματος, της «φορολοταρίας» κ.ά. συνιστούν ίσως το μοναδικό πολιτικό σχέδιο της κυβέρνησης αυτή την περίοδο και ομολογείται συχνά ότι πρόκειται για επιλογές με «ταξικό πρόσημο» (sic).

Είναι ενδεικτική σε αυτό το πλαίσιο μία ανάρτηση του κ. Τσίπρα στα κοινωνικά δίκτυα την προηγούμενη Κυριακή και ενώ εκφωνούσε την ομιλία του στο συνέδριο για τις κοινωνικές ανισότητες: «Η Δημοκρατία δεν πρέπει να είναι θεσμός που εξισορροπεί συμφέροντα και αποκοιμίζει συνειδήσεις, αλλά εργαλείο επιβολής της θέλησης των πολλών. Είναι ένας διαρκής αγώνας, να κερδίσουμε συνειδήσεις και να ξαναβάλουμε τις μάζες στο πεδίο της πολιτικής πάλης» ανέφερε ο Πρωθυπουργός.

Οι φράσεις αυτές και ο ιδιότυπος ορισμός του πολιτεύματος συνθέτουν και τη βάση της πολιτικής επιδίωξης του ΣΥΡΙΖΑ για το επόμενο διάστημα και πιθανολογείται ότι αποτελούν τον κύριο γνώμονα με τον οποίο λαμβάνονται οι σχετικές αποφάσεις.