Papa don’t text*

Ισως πρέπει πλέον να σταµατήσει το παραμύθι ότι τα παιδιά και οι έφηβοι ζουν αγκαλιά με τα smartphones που τόσο πολύ ανησυχεί τους σύγχρονους γονείς. Αν κοιτάξεις γύρω σου η μαμά και ο μπαμπάς είναι στην πραγματικότητα τα πιο θλιβερά τζάνκι της τεχνολογίας. Διότι ζούμε στην εποχή της λεγόμενης «γονεϊκότητας της διάσπασης» («distractive parenting»). «Μια στιγμή, να στείλω αυτό το μήνυμα και θα σε ακούσω» είναι η δική μου προσφιλής, άκρως «ξενερωτική» επωδός, όταν π.χ. ο μικρός αρχίζει έμπλεος ενθουσιασμού να μου αφηγείται εν πλήρει λεπτομερεία πώς διεξήχθη ο αγώνας ποδοσφαίρου με το Δ1 ή όταν η μικρή έρχεται, σε προεφηβικό παραλήρημα, να με ρωτήσει πότε επιτέλους θα κανονίσουμε να βρεθεί με την κολλητή της.

Οι γονείς της νέας χιλιετίας εμφανίζονται σχεδόν μόνιμα «καλωδιωμένοι». Σύμφωνα με έρευνα της αμερικανικής ΜΚΟ Common Sense Media («Plugged-in Parents of Tweens and Teens») που διενεργήθηκε τον Ιούλιο του 2016 σε ένα δείγμα 1.786 αμερικανών γονέων (παιδιών ηλικίας από 8 έως 18 ετών), το μεγαλύτερο πρόβλημα εθισμού το έχουν συχνά η μαμά και ο μπαμπάς. Δεν είναι τυχαίο ότι περνούν συνολικά κατά μέσο όρο 9 ώρες και 22 λεπτά ημερησίως μπροστά σε κάποιας μορφής οθόνη, είτε για επαγγελματικούς είτε για προσωπικούς λόγους.

Αλλοι ειδικοί εφιστούν την προσοχή σε κάτι ακόμη. H γονεϊκή έξη με τις οθόνες εντείνει συχνά τις αρνητικές τους συνέπειες στα παιδιά. Διότι π.χ. τα smartphones είναι πρωτίστως φορείς επιθυμιών. «Υπόσχονται ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να βαρεθούμε» αναφέρει χαρακτηριστικά η Σέρι Τερκλ, καθηγήτρια τoυ ΜΙΤ και συγγραφέας του βιβλίου «Reclaiming Conversation: The Power of Talk in a Digital Age». «Αλλά η δυνατότητα για πλήξη είναι μία από τις πλέον σημαντικές ικανότητες της παιδικής ηλικίας. Υπόσχονται ακόμη ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να νιώσουμε μοναξιά. Και εκεί, η ικανότητα να μένεις μόνος είναι καίριας σημασίας».

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα πάντα με την έρευνα του Common Sense Media, ένα 78% των γονέων δηλώνουν πεπεισμένοι (άλλως ειπείν βαυκαλίζονται) ότι αποτελούν θετικά πρότυπα για τα τέκνα τους όσον αφορά τη χρήση της νέας τεχνολογίας. Προφανώς, κανείς δεν θέλει να θυμάται το τραγικό παράδειγμα της 21χρονης μητέρας από το Ρίνο του Τέξας τον περασμένο Ιούνιο. Αυτής που άφησε την έξι μηνών κόρη της να πνιγεί μέσα στην μπανιέρα επειδή έστελνε μετά μανίας μηνύματα στο Messenger.

Στον αντίποδα, η τεχνολογία βοηθάει συχνά τους γονείς να εξοικονομήσουν «ποιοτικό χρόνο» με τα παιδιά (γιατί στέλνοντας ένα SMS ή ένα e-mail μπορεί να γλιτώσεις ώρες ολόκληρες άχρηστων και χρονοβόρων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων). Επίσης, για να μην κοροϊδευόμαστε, το smartphone είναι το απόλυτο καταφύγιο τις δύσκολες ώρες της ακατάσχετης ανίας (π.χ. όταν περιμένεις το σχολικό ή το μάθημα του κουνγκ φου να τελειώσει, σε άκρως βαρετά παιδικά πάρτι ή στη διάρκεια παιδικών ταινιών που σου προκαλούν τάση για χαρακίρι). Δεν χρειάζεται να νιώθουμε τύψεις γι’ αυτό, ούτε να κατηγορούμε αποκλειστικά την άτιμη, ψηφιακή εποχή μας. Ανέκαθεν, η ανατροφή των παιδιών εμπεριείχε άπειρες στιγμές κατάφωρης πλήξης. Στα μισά του 19ου αιώνα ο ίδιος ο Αβραάμ Λίνκολν φέρεται να έσερνε τους γιους του μέσα σε ένα βαγόνι, πάνω – κάτω στον δρόμο, στο Σπρίνγκφιλντ του Ιλινόις, απορροφημένος από το διάβασμα ενός βιβλίου (το οποίο δεν έκλεισε ούτε όταν ένας από αυτούς έπεσε από το βαγόνι).

Αρκεί, βέβαια, αυτή η «technoference» (όρος τον οποίο εφηύρε μία ακόμη έρευνα που δημοσιεύθηκε εφέτος, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Πανεπιστημίου της Πολιτείας του Ιλινόις), δηλαδή η συνεχής παρεμβολή τεχνολογικών γκάτζετ στις σχέσεις γονέων και παιδιών, να μη γίνεται ανεξέλεγκτη. Η προαναφερθείσα έρευνα, η οποία διενεργήθηκε σε 170 ζευγάρια Αμερικανών με μικρά παιδιά, κατέδειξε ότι το συνεχές τσεκάρισμα για e-mail, το ποστάρισμα στο Facebook κ.ο.κ. από την πλευρά των ενηλίκων έχει αρνητικές συνέπειες στην ψυχή των ανηλίκων, προκαλώντας τους άγχος, ώθηση προς ταραχοποιό συμπεριφορά και άλλα παρόμοια.

«Papa don’t text», λοιπόν. Την επόμενη φορά που θα αρχίσουμε την ανελέητη γκρίνια για τον χρόνο που περνούν εκείνα «καλωδιωμένα», ας κάνουμε πρώτα κάτι με τα δικά μας στερητικά συμπτώματα.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017.