Πόσο αντέχει η τοξική σχέση Τσίπρα – Καμμένου

Σε ασφυκτικό κλοιό και υπό πρωτοφανή κοινοβουλευτική πίεση καλείται να συνεχίσει στην πορεία προς τις εκλογές η κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με φόντο τις αποκαλύψεις για τις μεθοδεύσεις και τις διαδικασίες πώλησης πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία και τους χειρισμούς του Π. Καμμένου. Η πολιτική σχέση του Αλέξη Τσίπρα με τον υπουργό Αμυνας έχει γίνει ήδη τοξική. Υπό αυτή τη συνθήκη, η συζήτηση της σχετικής επερώτησης της ΝΔ τη Δευτέρα κρίνεται καθοριστική, κατ’ αρχάς για την περαιτέρω κοινή πορεία των δύο κυβερνητικών εταίρων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, προερχόμενες από πρόσωπα που διατηρούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με το περιβάλλον των ΑΝΕΛ, η στάση του Πρωθυπουργού και το αίτημα για δεύτερη αναβολή της συζήτησης προκειμένου να παρευρίσκεται και ο ίδιος τη Δευτέρα ήταν αποτέλεσμα (και) σχετικής απαίτησης του κ. Καμμένου. Κατά τις ίδιες πηγές, ο υπουργός Αμυνας διεμήνυσε ότι δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει μόνος την υπεράσπισή του και να εμφανιστεί απολογούμενος στη Βουλή. Οπως μεταφέρεται, ο κ. Καμμένος ουσιαστικά απαίτησε την κάλυψη του Πρωθυπουργού, έστω και αν αυτή είναι έμμεση και περιορίζεται στη φυσική παρουσία του κ. Τσίπρα στη σχετική συζήτηση. Ετσι όμως ο Πρωθυπουργός έγινε ήδη πολιτικά συνυπεύθυνος.

Σε αυτό το φόντο και εν αναμονή των όσων νέων στοιχείων, πολιτικών ή σχετικών με την αγοραπωλησία, προκύψουν από τη συζήτηση στη Βουλή, οι κλυδωνισμοί στην κυβέρνηση είναι αισθητοί. Κατά κάποιους δε, ενδέχεται να έχουν πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις από όσες διαφαίνονται ως τώρα. Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Καμμένος ήδη θεωρείται από κάποιους πρόβλημα και βαρίδι, και συγκεκριμένες ομάδες έχουν αρχίσει να προβληματίζονται ως προς το πώς το κόμμα θα συμπορευθεί με τους ΑΝΕΛ «έως το τέλος», όπως έχει σε ανύποπτο χρόνο αναφέρει ο υπουργός Αμυνας.

Χαρακτηριστική στο πλαίσιο αυτό ήταν η ηχηρή παρέμβαση του Ν. Φίλη την προηγούμενη Πέμπτη, ο οποίος ζήτησε ευθέως την ακύρωση της συμφωνίας πώλησης βλημάτων στη Σαουδική Αραβία, επικαλούμενος τις αξίες και τα ιδεώδη της Αριστεράς.

Η κίνηση αυτή του κ. Φίλη είναι αποκαλυπτική για τις διαθέσεις που επικρατούν σε κάποιες ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ ως προς τη συνέχιση της συνεργασίας με τον Π. Καμμένο, για την οποία κάποιοι αρχίζουν να διαβλέπουν ότι δεν επαρκεί το δικαιολογητικό της παραμονής στην εξουσία.

Παράλληλα δε, την ίδια ημέρα εκδηλώθηκε και μια νέα απόπειρα της κυβέρνησης να προσεγγίσει πολιτικούς χώρους που θα μπορούσαν να θεωρηθούν συγγενέστεροι από τους ΑΝΕΛ, διά του αντιπροέδρου Ι. Δραγασάκη. Οπως μεταξύ των άλλων ανέφερε σε ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τις Ανισότητες, «η Αριστερά στην κυβέρνηση μπορεί να δημιουργήσει ρήγματα, να αμφισβητήσει το πρότερο status quo, να ανοίξει δρόμους. Αλλά αυτό μπορεί να έχει συνέχεια και βάθος, να λάβει διαστάσεις πραγματικών τομών και εδραίωσης νέων όρων, όταν υπάρχει ένας αστερισμός αριστερών-προοδευτικών κυβερνήσεων ικανών να μετατοπίσουν ή να επηρεάσουν τον κεντρικό άξονα της πολιτικής».

Αναλόγως και της έκβασης της συζήτησης της Δευτέρας, ακόμα και πρόσωπα που συμμετέχουν στην κυβερνητική πλειοψηφία αρχίζουν να θεωρούν πιθανό έναν σημαντικό κλονισμό της «ανίερης συμμαχίας» των τελευταίων δυόμισι και πλέον ετών. Και αυτό επειδή λαμβάνουν μηνύματα τα οποία δείχνουν ότι ο μεν κ. Τσίπρας δεν έχει να αποκομίσει πλέον πολλά οφέλη από τον Π. Καμμένο, ο δε επικεφαλής των ΑΝΕΛ πολύ δύσκολα θα μπορέσει να διεκδικήσει την επανεκλογή του και την είσοδο στη Βουλή με την ιδιότητα του κοινοβουλευτικού υποστυλώματος του ΣΥΡΙΖΑ –πόσω μάλλον όταν οι προοπτικές εκλογικής νίκης είναι περιορισμένες.

Σύμφωνα με όσα αναφέρουν στελέχη της μείζονος αντιπολίτευσης τα οποία έχουν επικοινωνία με τους ΑΝΕΛ, οι εξελίξεις στο εξής ενδέχεται να μην είναι γραμμικές. Και εκτιμούν οι ίδιες πηγές ότι, λαμβανομένων υπόψη και των διαδικασιών της αξιολόγησης και το πώς αυτές θα εξελιχθούν, το «απρόοπτο» θα πρέπει να βρίσκεται στη σκέψη όσων εκπονούν στρατηγικά σχέδια και σενάρια. Τι θα μπορούσε όμως να δώσει αφορμή και να πυροδοτήσει εξελίξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να διαμορφώσουν νέα δεδομένα ή ακόμα και μια ρήξη μεταξύ των κ.κ. Τσίπρα και Καμμένου;

Ενα στοιχείο θα μπορούσε να είναι οι αποκαλύψεις για την υπόθεση της Σαουδικής Αραβίας και την απόδειξη για την ύπαρξη (ή μη) μεσαζόντων. Σε άλλο επίπεδο, κάποιοι εκτιμούν ότι αν η σχέση Τσίπρα – Καμμένου διαρραγεί, αφορμή για μια ρήξη θα μπορούσε να είναι η εξέλιξη σε κάποιο εθνικό θέμα. Στα περισσότερα μέτωπα παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα και μια τεχνητή ή μη ενδοκυβερνητική κρίση για ένα τέτοιο ζήτημα θα αποτελούσε και για τους δύο εταίρους βολική διέξοδο, υπό την έννοια ότι θα στραφούν στο ακροατήριό τους προκειμένου να επιτύχουν καλύτερη εκλογική συσπείρωση.

Ο προϋπολογισμός και η ανησυχία για Γερμανία και αξιολόγηση

Ως ενδεικτική της ανησυχίας που υπάρχει στην κυβέρνηση για την έκβαση της υπόθεσης Καμμένου αντιμετωπίζεται και η καθυστερημένη ημερομηνία ψήφισης του προϋπολογισμού. Για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια έχει οριστεί στις 22 Δεκεμβρίου, όπως συνηθιζόταν στις προ-μνημονιακές περιόδους. Κατά τα όσα εκτιμούν κάποιες πηγές, η μεθόδευση αυτή σχετίζεται και με το ότι το Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλει μια ψηφοφορία όσο θα δέχεται την πίεση της αντιπολίτευσης για την υπόθεση της πώλησης βλημάτων στη Σαουδική Αραβία. Παράλληλα θέλει να έχει και μια πρώτη εντύπωση από τις επικείμενες συνεδριάσεις του Eurogroup, οι οποίες θα φανερώσουν και τις πραγματικές πιθανότητες έγκαιρης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης.

Η συγκεκριμένη παράμετρος, παρά τις διακηρύξεις περί αποφασιστικότητας εκ μέρους της κυβέρνησης, παραμένει μία από τις καθοριστικές της περιόδου. Και παρά τις δηλώσεις καλών προθέσεων, οικονομικοί παράγοντες στην Αθήνα και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τα δύο κομβικά σημεία της αξιολόγησης: τους πλειστηριασμούς και τα «κόκκινα» δάνεια, για τα οποία υπάρχουν αμφιβολίες κατά πόσον θα έχουν δρομολογηθεί τις αμέσως επόμενες εβδομάδες.

Επιπλέον, καθοριστικής σημασίας μεταβλητή είναι οι εξελίξεις στη Γερμανία. Για την Αθήνα, η καθυστέρηση στον σχηματισμό κυβέρνησης στο Βερολίνο δεν είναι θετική εξέλιξη καθώς θέτει εν αμφιβόλω (χρονικά και πολιτικά) κάποια συζήτηση για το χρέος.

Και χωρίς μια τέτοια συζήτηση στον ορίζοντα, οι επόμενες κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης θα γίνονται όλο και περισσότερο απρόβλεπτες.