Με μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στην απόφαση για το κοινωνικό μέρισμα που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα η κυβέρνηση διόρθωσε την αρχική «γκάφα» όπου χιλιάδες φορολογούμενοι είτε θα έχαναν το κοινωνικό μέρισμα ή θα ελάμβαναν πολύ μικρότερο ποσό λόγω των ελάχιστων τεκμηρίων διαβίωσης που εφαρμόζονται εδώ και περίπου μια επταετία.
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, το ελάχιστο εισόδημα για να λάβει κάποιος άγαμος χωρίς παιδιά το κοινωνικό μέρισμα αυξάνεται από 3.000 ευρώ, που ήταν η αρχική εξαγγελία του Πρωθυπουργού, σε 5.000 ευρώ, ενώ για τον έγγαμο χωρίς παιδιά το ελάχιστο εισόδημα για να λάβει κανείς το υψηλότερο ποσό μερίσματος αυξάνεται από 4.500 ευρώ σε 7.500 ευρώ.
Το «Βήμα της Κυριακής» παρουσιάζει όλα τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ανά οικογενειακή κατάσταση και το τελικό ύψος εισοδηματικής ενίσχυσης που αναμένεται να λάβουν 1.459.834 νοικοκυριά με συνολικά ωφελούμενα μέλη 3.472.734 πολίτες.
Το κοινωνικό μέρισμα αφορά το νοικοκυριό (ωφελούμενη μονάδα) με όλα τα μέλη που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη, συμπεριλαμβανομένων και των φιλοξενούμενων ατόμων, όπως προκύπτει από τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2017 και αφορούν εισοδήματα 2016.
Στην ωφελούμενη μονάδα εντάσσονται υποχρεωτικά και τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους.
Τα άτομα που έχουν δηλώσει ότι φιλοξενούνται από φυσικά πρόσωπα δεν έχουν δικαίωμα να λάβουν οι ίδιοι κοινωνικό μέρισμα αλλά προσμετρώνται υποχρεωτικά στη φιλοξενούσα μονάδα.
Δικαιούχος του μερίσματος είναι το ενήλικο άτομο που έχει υποβάλει αίτηση για λογαριασμό της ωφελούμενης μονάδας, η οποία έχει κριθεί και πληροί τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα.
Τεκμαρτό ή πραγματικό εισόδημα το βασικό κριτήριο:
Ως συνολικό εισόδημα της ωφελούμενης μονάδας λαμβάνεται υπόψη το συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης –προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση –όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2016. Στο συνολικό εισόδημα της ωφελούμενης μονάδας συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των επιδομάτων και των κάθε μορφής χρηματικών μεταβιβάσεων, καθώς και το σύνολο των εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.
Ειδικά για όσους συμπλήρωσαν στις 31.10.2017 τουλάχιστον 6 μήνες συνεχόμενης ανεργίας εντός του 2017 (εγγεγραμμένη στον ΟΑΕΔ), δεν λαμβάνεται υπόψη τυχόν ατομικό εισόδημα του 2016 από μισθωτή εργασία έως 9.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά το ποσό των 1.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μήνα ανεργίας πέραν των 6 μηνών εντός του έτους 2017. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος έμεινε άνεργος μέσα στο 2017 και έχει λιγότερους από 6 μήνες ανεργίας μέσα στο ίδιο έτος δεν θα του αναγνωριστεί καμία έκπτωση.
Κριτήρια ένταξης στο κοινωνικό μέρισμα:
Η ωφελούμενη μονάδα δικαιούται το κοινωνικό μέρισμα εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας, διαμονής κ.τ.λ.
Τα εισοδηματικά όρια για τους άγαμους, έγγαμους με ή χωρίς παιδιά, τα περιουσιακά κριτήρια και τα ποσά του μερίσματος καταγράφονται αναλυτικά στον πίνακα που δημοσιεύεται παραπλεύρως. Το ελάχιστο όριο εισοδήματος για κάποιον που είναι άγαμος ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και το ανώτατο για οικογένεια με 6 ανήλικα τέκνα και άνω είναι 27.000 ευρώ. Αντίστοιχα το ύψος του μερίσματος κυμαίνεται από 250 ευρώ έως 1.350 ευρώ.
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 120.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως το ποσό των 180.000 ευρώ.
Το συνολικό ύψος των καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα και φθάνει έως τις 27.000 ευρώ για πολύτεκνες οικογένειες με 6 παιδιά.
Ποιοι εξαιρούνται από το κοινωνικό μέρισμα:
Εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων, βάσει της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2016:
– Εμπίπτουν στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
– Δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής.
– Δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία.
– Δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
Επιπλέον, εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, καθώς και ο/η σύζυγος αυτών.
Ο δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια για τα τελευταία 5 έτη, όπως αυτό προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος κατά την τελευταία πενταετία. Επίσης, οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον για έναν μήνα μέχρι και 31/10/2017, όπως αυτό προκύπτει από το μητρώο Αμεσα Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων του ΕΦΚΑ είτε να είναι συνταξιούχος εξ ιδίου δικαιώματος ή εκ μεταβιβάσεως είτε να λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Ο δικαιούχος και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να έχουν υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016, εφόσον έχουν υποχρέωση.
Βήμα-Βήμα η διαδικασία υποβολής αιτήσεων:
Η αίτηση, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, υποβάλλεται από τον υπόχρεο ή τον σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της ωφελούμενης μονάδας μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος (www.koinonikomerisma.gr), χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Θα χρειαστεί να συμπληρώσει ΑΜΚΑ, ένα email για επικοινωνία, ένα κινητό τηλέφωνο για να του σταλεί μήνυμα και το IBAN του τραπεζικού λογαριασμού που θα πιστωθούν τα χρήματα.
Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος σε συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων, χωρίς να είναι απαραίτητο να υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:
α) Ο υπόχρεος ή συνυπόχρεος είναι είτε συνταξιούχος είτε λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016.
β) Ο υπόχρεος ή συνυπόχρεος είναι ηλικίας 70 ετών και άνω.
γ) Δεν υπάρχουν στην ωφελούμενη μονάδα εξαρτώμενα μέλη ούτε φιλοξενούμενοι.
δ) Εχει δηλωθεί κύρια κατοικία και όχι φιλοξενία σε άλλο φυσικό πρόσωπο.
Πώς και ποιοι θα δηλώσουν τους φιλοξενουμένους:
Σε περίπτωση νοικοκυριού που απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται αποκλειστικά από τον/την υπόχρεο ή τον/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της φιλοξενούσας μονάδας, για το σύνολο των μελών της ωφελούμενης μονάδας.
Σε αυτή την περίπτωση, κατά την επεξεργασία της αίτησης θα ζητηθεί η συναίνεση των φιλοξενούμενων ατόμων μέσω των κωδικών τους TAXISnet για τη λήψη από την ΗΔΙΚΑ ΑΕ των στοιχείων τους που τηρούνται στην ΑΑΔΕ. Η συναίνεση όλων των φιλοξενούμενων ενηλίκων εντός της προθεσμίας υποβολής της αίτησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωσή της.
Για την απαραίτητη συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού IBAN ο αιτών φέρει την ευθύνη για τη συμπλήρωση του εν λόγω λογαριασμού και πρέπει να είναι υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος είτε συνδικαιούχος, αλλιώς δεν θα λάβει το μέρισμα.
Κατά την επεξεργασία της αίτησης, ο αιτών μπορεί να προσθέσει νέο μέλος στην οικογένεια αν έχει αποκτήσει τέκνο μέσα στο 2017 εισάγοντας τον ΑΜΚΑ του.
Σε περίπτωση που στη σύνθεση του νοικοκυριού, όπως αυτή απεικονίζεται στη βάση δεδομένων της ΑΑΔΕ και τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του 2016, προκύψει φιλοξενούμενο μέλος, το οποίο είναι άγνωστο στον αιτούντα, ο τελευταίος δύναται να το εξαιρέσει, χρησιμοποιώντας την αντίστοιχη επιλογή που θα είναι διαθέσιμη στο σύστημα. Στη συνέχεια ο αιτών δύναται να προχωρήσει στη διαδικασία υποβολής αίτησης.
Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία στοιχείων μεταξύ ΑΦΜ και ΑΜΚΑ, ο αιτών ή τα μέλη του νοικοκυριού (ανάλογα με το μέλος στου οποίου τα στοιχεία υπάρχει ασυμφωνία) θα πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων να αιτηθεί την αλλαγή στοιχείων του ΑΜΚΑ του στα ΚΕΠ. Στη συνέχεια, θα πρέπει να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής της αίτησης.
Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία των στοιχείων ΑΜΚΑ, ΑΦΜ ή του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης, όπως αυτά προκύπτουν από το μητρώο του ΕΦΚΑ, ο αιτών θα πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αίτησης να επικαιροποιήσει τα στοιχεία του στον ΕΦΚΑ.
Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αιτών ενημερώνεται αυτόματα για την έγκριση ή την απόρριψή της, καθώς και για το ύψος της παροχής.
Η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος γίνεται εφάπαξ με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου.
