«Φτιάξτε εικονικό ευρώ» λέει η UBS

Η μεταπήδηση από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα αλλάζει τους ανθρώπους. Τους «απελευθερώνει» καθώς τους επιτρέπει να υιοθετούν απόψεις καινοτόμες έως και επαναστατικές, δίχως ύστερες σκέψεις, αναστολές και φόβους για τις ευρύτερες επιπτώσεις των λόγων τους. Ως πρόεδρος της συντηρητικής Bundesbank θα ήταν αδιανόητο, για παράδειγμα, ο Αξελ Βέμπερ να υποστηρίξει ότι οι κεντρικές τράπεζες θα έπρεπε να είναι πιο «ανοικτές» στην ιδέα της δημιουργίας ψηφιακών εκδοχών των εθνικών νομισμάτων! Ως πρόεδρος της ελβετικής τράπεζας UBS, ωστόσο, δεν δίστασε να προτείνει τη δημιουργία ενός… εικονικού ευρώ!

Σε συνέντευξή του στη βρετανική οικονομική εφημερίδα «Financial Times» το άλλοτε πανίσχυρο «γεράκι» της Bundesbank –και θεωρούμενος κάποτε ως ο επικρατέστερος διάδοχος του Ζαν-Κλοντ Τρισέ στην προεδρία της ΕΚΤ –τάχθηκε, ούτε λίγο ούτε πολύ, στη δημιουργία ενός παράλληλου ψηφιακού ευρώ, το οποίο θα λειτουργεί κατά κάποιον τρόπο σαν το bitcoin και τα άλλα ταχέως δαιμονοποιούμενα, το τελευταίο χρονικό διάστημα, κρυπτονομίσματα. Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσαν, είπε, να το χρησιμοποιούν ως μέσο συναλλαγών τράπεζες, εταιρείες και ιδιώτες.

«Ενώ ο επίσημος τραπεζικός τομέας εξετάζει με προσοχή τους κινδύνους που μπορεί να κρύβονται στα νέα αυτά μέσα συναλλαγών, ο ιδιωτικός τομέας δίνει προτεραιότητα στις ευκαιρίες που αυτά προσφέρουν» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Βέμπερ, αδιαφορώντας προφανώς για τον… τρόμο που προκαλεί στους πρώην συναδέλφους του. Διότι εκφράζει τις ρηξικέλευθες ιδέες του σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία οι κεντρικοί τραπεζίτες, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές της υφηλίου, αντιμετωπίζουν με ανησυχία την εκρηκτική διάδοση των ψηφιακών νομισμάτων που ευδοκιμούν εκτός του επίσημου χρηματοοικονομικού συστήματος.

«Δεν είναι μόνο η απειλή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και η διευκόλυνση του ξεπλύματος χρήματος που φέρνει αυτός ο κρυφός νομισματικός κόσμος. Είναι το γεγονός ότι τα κρυπτονομίσματα υπάρχουν και λειτουργούν ανεξέλεγκτα, για αυτό και οι εθνικές και υπερεθνικές νομισματικές αρχές θεωρούν ζήτημα ύψιστης σημασίας να τεθούν εντός κάποιου ρυθμιστικού πλαισίου» γράφουν χαρακτηριστικά οι «Financial Times».

Ο ηλικίας 60 ετών τραπεζίτης δεν διεκδικεί την πατρότητα της ιδέας για την έκδοση ψηφιακών νομισμάτων από τις κεντρικές τράπεζες. Κάποιες εθνικές νομισματικές αρχές, μάλιστα, δεν κρύβουν πως εργάζονται προς τον σκοπό αυτόν. Η κεντρική τράπεζα της Κίνας, για παράδειγμα, έχει προαναγγείλει την «ανάπτυξη» ενός ψηφιακού νομίσματος με την τεχνολογία (blockchain technology) που χρησιμοποιεί το bitcoin. Αλλά και η Riksbank, η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας, σε έκθεσή της που δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο εκτιμά ότι απομένουν ελάχιστα εμπόδια ακόμα για τη δημιουργία μιας «ηλεκτρονικής κορόνας».

Τα επιχείρημα υπέρ της επίσημης έκδοσης ψηφιακών νομισμάτων είναι ότι αυτά θα διευκολύνουν τις συναλλαγές αντικαθιστώντας τα μετρητά, ότι, σε αντίθεση με το bitcoin, θα υποστηρίζονται από τις νομισματικές αρχές και ως εκ τούτου θα θεωρούνται ως ευρέως αποδεκτά μέσα πληρωμών.

Οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες δεν συμμερίζονται, όμως, τη συλλογιστική αυτή και μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και ο διάδοχος του Βέμπερ στην Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, που εν προκειμένω έχει δηλώσει ότι «η προτεραιότητα των κεντρικών τραπεζών πρέπει να είναι η βελτίωση των υπαρχόντων συστημάτων πληρωμών».

Τον σκεπτικισμό τους στη δημιουργία ψηφιακών εθνικών νομισμάτων έχουν εκφράσει και οι νομισματικές αρχές της Ελβετίας, όπου εδρεύει η UBS άλλωστε. Οπως σημειώνουν οι «FT», στη Γερμανία και στην Ελβετία χρησιμοποιούνται ακόμη ευρέως τα μετρητά, σε αντίθεση με τη Σουηδία όπου η χρήση πιστωτικών καρτών και διαφόρων μέσων ηλεκτρονικών πληρωμών τα έχει σχεδόν εξαφανίσει από τα ταμεία των καταστημάτων και τις τσέπες των καταναλωτών. Πέραν όλων αυτών, λόγω της εκτίναξης της αξίας του bitcoin και των άλλων ψηφιακών νομισμάτων τους τελευταίους μήνες, πολλοί τα θεωρούν ως την επόμενη «φούσκα» που απειλεί τις αγορές και τις εθνικές οικονομίες.

Ο Βέμπερ ήταν πρόεδρος της Bundesbank από το 2004 έως το 2011. Το γεγονός που «έκαψε» την υποψηφιότητά του για την ΕΚΤ ήταν η καθυστερημένη αντίδρασή του στις ρατσιστικές για τους Εβραίους, τους μουσουλμάνους και τους μετανάστες απόψεις που είχε διατυπώσει σε βιβλίο του ο υφιστάμενός του στην Bundesbank, τραπεζίτης Τίλο Σαρατσίν.