Κυνήγι «μαγισσών» μπλοκάρει τράπεζες και αγορά

«Το δικαστικό σύστημα έχει ξεφύγει». Με τη φράση αυτή σχολίασε μιλώντας στο «Βήμα» κορυφαία τραπεζική πηγή το αίτημα που έλαβαν οι διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών ομίλων την περασμένη εβδομάδα από το ΣΔΟΕ κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας του 2014 για την παροχή αναλυτικών στοιχείων για επιχειρηματικά δάνεια παρελθόντων ετών.

Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν θα μπορούσε να επιλεγεί χειρότερη στιγμή για αυτή την παρέμβαση, καθώς οι μηχανές των τραπεζών δουλεύουν στο φουλ εν όψει των stress tests που ξεκινούν τον ερχόμενο Φεβρουάριο, αλλά και λόγω της εν εξελίξει αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) των επιχειρησιακών τους σχεδιασμών για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων.

Η υπόθεση αυτή έρχεται σαν «κερασάκι στην τούρτα» των καθημερινών αιτημάτων για ελέγχους δανειακών φακέλων που δέχονται οι τράπεζες τα τελευταία χρόνια από τέσσερις διαφορετικές αρχές: τους δικαστές, την Αρχή Καταπολέμησης Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος, το ΣΔΟΕ και την Τράπεζα της Ελλάδος.

Διευθύνων σύμβουλος συστημικού ομίλου σημειώνει ότι αυτή τη φορά τα ερωτήματα των ελεγκτικών αρχών είναι τόσο γενικά, που θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος δουλειάς για τη συγκέντρωση όλων των φακέλων. «Και στο τέλος ένα φορτηγό με χαρτιά θα καταλήξει στον εισαγγελέα, ο οποίος δεν θα ξέρει τι να τα κάνει» συμπλήρωσε η ίδια πηγή.

Προσθέτει δε, ότι δεν είναι δυνατόν να «τσουβαλιάζονται» μαζί με προβληματικές εταιρείες που περιλαμβάνονται στη σχετική λίστα για τους ελέγχους διαμάντια της ελληνικής οικονομίας, όπως ο όμιλος ΤΙΤΑΝ, η Motor Oil, ο Μυτιληναίος και ο όμιλος Βιοχάλκο. «Πρόκειται για εταιρείες που εξυπηρετούν επί σειρά ετών τα δάνειά τους χωρίς καμία καθυστέρηση, έχουν ισχυρές ταμειακές ροές, φήμη στη διεθνή αγορά και υψηλή κερδοφορία. Αν αρχίσουμε να ψάχνουμε κι αυτές για να βρούμε παρατυπίες, θα πρέπει από εδώ και στο εξής να χορηγούμε δάνεια με δικαστική έγκριση» συμπλήρωσε ο έμπειρος τραπεζίτης.

Γενικός διευθυντής έτερου συστημικού ομίλου είναι ιδιαίτερα προβληματισμένος για το μήνυμα που στέλνουμε στο εξωτερικό μετά από αυτή την παρέμβαση, σε μία περίοδο που η προσέλκυση επενδύσεων είναι ζητούμενο για την έξοδο από την κρίση.

«Είναι αδιανόητο να δημιουργούμε από μόνοι μας και χωρίς λόγο αρνητικό κλίμα και να δίνουμε την αίσθηση στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι κάτι δεν πάει καλά στα μέρη μας. Δεν είναι και λίγο πράγμα οι δικαστές να ζητούν στοιχεία ακόμη και για επιχειρήσεις με την κορυφαία πιστοληπτική ικανότητα στη χώρα. Είναι σαν να λέμε στις ξένες εταιρείες που ενδιαφέρονται για επενδύσεις στην Ελλάδα ότι ακόμη και υγιή σχήματα κινδυνεύουν να μπλέξουν χωρίς λόγο με τη Δικαιοσύνη».

Επιπλέον, τίθεται θέμα για τα μέλη των επιτροπών εγκρίσεων νέων δανείων των τραπεζών, τα οποία καλούνται να βάλουν την υπογραφή τους για χρηματοδοτήσεις, με τον κίνδυνο να βρεθούν μετά από χρόνια στο στόχαστρο του δικαστικού συστήματος. Το γεγονός αυτό δημιουργεί επιπρόσθετα προσκόμματα στην προσπάθεια των τραπεζών για στήριξη της πραγματικής οικονομίας μέσω της πιστωτικής επέκτασης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες που εμπλέκονται στο θέμα θα ζητήσουν διευκρινίσεις επί των ερωτήσεων που τους τέθηκαν ώστε να συγκεκριμενοποιήσουν τις πληροφορίες που καλούνται να παράσχουν. Στόχος είναι σε πρώτη φάση να μειωθεί η περίμετρος της έρευνας, καθώς με τον τρόπο που έχουν διατυπωθεί τα ερωτήματα από το ΣΔΟΕ, ζητείται έλεγχος όχι μόνο στη μητρική του ομίλου, αλλά και για όλες τις θυγατρικές του, σε βάθος ακόμη και 20 ετών.

«Για να γίνει όπως μας ζητείται αυτή η δουλειά, θα πρέπει να κάνουμε ξεχωριστό data room για κάθε πελάτη μας και να του ζητήσουμε τιμολόγια και έγγραφα για συναλλαγές που έγιναν πολλά χρόνια πριν» σημειώνουν χαρακτηριστικά τραπεζικοί κύκλοι.

Εξάλλου, προσθέτουν, «τι νόημα έχει για μία εταιρεία με… καταπράσινα επί σειρά ετών δάνεια να αποδείξει η τράπεζα που τα χορήγησε ότι έλαβε όπου απαιτήθηκε τα κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα, όπως η ενίσχυση των εξασφαλίσεων, ο περιορισμός του ύψους των δανείων, η καταγγελία της σύμβασης ή η λήψη δικαστικών μέτρων. Κι αν κάθε ευρώ που χορηγήθηκε δαπανήθηκε από την εταιρεία για τον σκοπό που είχε αιτηθεί».

Τι ζητεί το ΣΔΟΕ από τις τράπεζες

Η επιστολή που εστάλη από το ΣΔΟΕ στους τέσσερις συστημικούς ομίλους είναι κοινή και αφορά συνολικά 11 μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Σε αυτήν αναφέρεται ότι «κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας του 2014 και στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργούμε προς διακρίβωση τυχόν τέλεσης αυτεπαγγέλτως διωκόμενων, αξιόποινων πράξεων αναφορικά με τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων ή και φυσικών προσώπων και δη απιστίας σε βαθμό κακουργήματος, παρακαλούμε να προβείτε σε έλεγχο του συνόλου των χρηματοδοτήσεων που χορηγήσατε στην επιχείρηση …………..».

Στη συνέχεια η επιστολή αναφέρει ότι θα πρέπει να εξεταστεί αν κατά τον χρόνο διενέργειας κάθε είδους χρηματοδοτήσεων:

α) Τηρήθηκε το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο.
β) Οι εγκρίσεις παρασχέθηκαν από τα αρμόδια όργανα των τραπεζών και με βάση τις ισχύουσες για την καθεμία διαδικασίες.
γ) Εφαρμόστηκαν οι καθοριζόμενες από τις ίδιες τις τράπεζες διαδικασίες αξιολόγησης των πελατών και των αιτημάτων και υποβλήθηκαν οι απαιτούμενες εισηγήσεις.
δ) Λήφθηκαν οι προβλεπόμενες κατά περίπτωση εξασφαλίσεις.
ε) Τηρήθηκε, με βάση τους εσωτερικούς κανονισμούς των τραπεζών, η διαδικασία παρακολούθησης της εξέλιξης των χρηματοδοτήσεων και λήφθηκαν, όπου απαιτήθηκε, τα κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα.
στ) Η τυχόν παροχή ρυθμίσεων στηρίχθηκε σε επαρκή αξιολόγηση των προοπτικών των επιχειρήσεων και λοιπόν ποιοτικών – ποσοτικών παραγόντων.
ζ) Διετέθη, στον βαθμό που επιβαλλόταν, το προϊόν των χρηματοδοτήσεων για τον σκοπό που αυτές εγκρίθηκαν.