Αλλάζουν όλα στη διαχείριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων

Μετά την πώληση από την κάθε τράπεζα ξεχωριστά «πακέτων» μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφαλίσεις σε πολύ χαμηλές τιμές ήρθε η ώρα για την πρώτη σοβαρή προσπάθεια των εγχώριων συστημικών τραπεζών να αντιμετωπίσουν από κοινού τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια.

Οι δεσμεύσεις των ελληνικών τραπεζών έναντι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας επιτάσσουν τη μείωση κατά 40 δισ. του συνόλου των «κόκκινων» δανείων (στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά) έως το 2019, εκ των οποίων τα 23 δισ. –βάσει του σχεδιασμού –θα προέλθουν από την επιχειρηματική πίστη, οπότε η αποτελεσματική διαχείριση των τελευταίων θα είναι κομβική για την εκπλήρωση των στόχων.

Εθνική, Πειραιώς, Eurobank και Alpha με τις ευλογίες του SSM έχουν αναθέσει στην Oliver Wyman να βρει διαχειριστή –και όχι αγοραστή –για ένα «πακέτο» μη εξυπηρετούμενων δανείων με εξασφαλίσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συνολικής ονομαστικής αξίας 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επιχειρηματικά δάνεια ύψους από 2 έως 50 εκατ. ευρώ με κοινούς πιστωτές τις παραπάνω τράπεζες.

Το project έχει την επωνυμία Solar, εμπνευστής του οποίου λέγεται ότι είναι ο τέως ανώτερος γενικός διευθυντής της Πειραιώς κ. Σπύρος Παπασπύρου.

Στόχος είναι ο διαχειριστής να καταφέρει να ανακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα δάνεια από τα 2 δισ. ευρώ. Ο διαχειριστής βεβαίως θα ξεκινήσει από πολύ χαμηλότερα, αφού οι τράπεζες έχουν σχηματίσει προβλέψεις επί των 2 δισ. ευρώ. Αν, για παράδειγμα, καταφέρει να ανακτήσει δάνεια 200 εκατ. ευρώ θα λάβει ένα ποσοστό της τάξης του 20% ως αμοιβή.

Ενδιαφέρον έχει όμως ο τρόπος που θα κινηθεί ο διαχειριστής και που μέχρι σήμερα δεν προσομοιάζει καθόλου με τις τακτικές των ελληνικών τραπεζών που ανέθεταν σε κάποιους collectors να ενοχλούν τηλεφωνικά τον επιχειρηματία με ισχνά αποτελέσματα. Πλέον ο διαχειριστής θα κινηθεί πιο επιθετικά αλλά και θα προσφέρει επιπλέον λύσεις από ό,τι προσέφεραν οι τράπεζες μέχρι σήμερα στους επιχειρηματίες που θα ήθελαν να συνεργαστούν για την αποπληρωμή των δανείων τους.

Ο διαχειριστής κατ’ αρχάς είναι υποχρεωμένος αν θέλει να είναι αποτελεσματικός να στήσει μια υποδομή. Θα προσλάβει τραπεζικούς υπαλλήλους που θα επιλέξει αυτός από τους εντολείς του, δηλαδή τις τέσσερις τράπεζες. Υπαλλήλους που γνωρίζουν τα δάνεια. Επίσης, θα συνεργαστεί με δικηγορικά γραφεία και θα προσλάβει επιμελητές για τους πλειστηριασμούς κα μηχανικούς για τις αποτιμήσεις των εξασφαλίσεων (ακίνητα κ.ά.) που έχουν τα δάνεια.

Σε δεύτερη φάση, που είναι και η πιο απαιτητική, ο διαχειριστής θα χωρίσει τα δάνεια σε κατηγορίες. Μια κατηγορία θα είναι αυτή που η επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας δεν αποδίδει, οπότε δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ανάκτησης των δανείων. Σε αυτή την περίπτωση θα ενεργοποιηθούν οι προσημειώσεις και θα ακολουθήσουν πλειστηριασμοί. Μέσα από το τίμημα των πλειστηριασμών ενδεχομένως θα ωφεληθούν και άλλοι φορείς που έχουν αξιώσεις προς την επιχείρηση, όπως το ΙΚΑ, προμηθευτές κ.ά. Μια άλλη κατηγορία είναι οι εταιρείες με ζήτηση για το προϊόν τους αλλά λόγω έλλειψης cash flow δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις πωλήσεις τους.

Εκεί ο διαχειριστής μπορεί να χρηματοδοτήσει τον επιχειρηματία και να του δώσει τα απαραίτητα «καύσιμα» για μια νέα αρχή, κάτι που δεν μπορούν να κάνουν οι ελληνικές τράπεζες στην κατάσταση που βρίσκονται. Μια τρίτη κατηγορία είναι οι επιχειρηματίες που θα αποπληρώνουν τμήμα του δανείου με προσωπική τους περιουσία αλλά και την πώληση περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης και ο διαχειριστής με τη σειρά του θα μπορεί να κουρεύει το δάνειο ώστε το υπόλοιπο που θα μείνει να εξυπηρετείται στο μέλλον από τις επιδόσεις της εταιρείας.

Κάθε υπάλληλος του διαχειριστή θα αναλαμβάνει υπό την επίβλεψή του περίπου 20 επιχειρηματικά δάνεια. Θα αμείβεται με τον ίδιο μισθό που λάμβανε από τις τράπεζες αλλά θα έχει σημαντικά μπόνους επί των δανείων που με τις ενέργειές του θα ανακτήσει. Πρόκειται για ένα κίνητρο που διαφοροποιεί τις εταιρείες ενεργούς διαχείρισης από τις τράπεζες και εκτιμάται ότι αρκετοί υπάλληλοι τραπεζών θα επιδιώξουν να τεθούν υπό τη σκέπη του διαχειριστή.

Εν κατακλείδι, θα αλλάξουν πολλά στον τρόπο διαχείρισης των δανείων, με πρώτα «θύματα» τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Αυτούς που έχουν αλλά δεν πληρώνουν από επιλογή και εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουν πάνω από το 20% των «κόκκινων» δανείων. Ενδεχομένως βέβαια να δούμε και καταστάσεις που μέχρι σήμερα η ελληνική κοινωνία έχει αποφύγει αφού το pressing του διαχειριστή για εξεύρεση λύσης προς τον δανειολήπτη θα είναι ασφυκτικό. Ο αριθμός των πλειστηριασμών θα εκτιναχθεί τα επόμενα χρόνια.

Οι ενδιαφερόμενοι για να αναλάβουν το project Solar έχουν ολοκληρώσει τις παρουσιάσεις τους και η Oliver Wyman στα μέσα Δεκεμβρίου θα ανακοινώσει τον νικητή. Στην τελική φάση έχουν περάσει έξι εταιρείες (η doBank, θυγατρική της Fortress, η Cerved, η Altamira, η APS, η Mount Street και η Reviva Capital). Επικρατέστερες φαίνεται να είναι οι τρεις πρώτες. Ιδίως η doΒank που διαχειρίζεται τα τελευταία χρόνια «κόκκινα» δάνεια 32 δισ. στην Ιταλία. Πελάτης της είναι και το ιταλικό Δημόσιο (όπως π.χ. η συνεργασία Qualco με ΔΕΗ). To πλεονέκτημα της doBank, όπως λένε οι ειδικοί, είναι ότι είναι τράπεζα με έδρα την Ιταλία και θα μπορεί να κάνει possporting την άδειά της στην Ελλάδα ώστε να παρέχει και χρηματοδοτήσεις στις επιχειρήσεις που θα αναλάβει.

Ανεξάρτητα πάντως από το ποιος θα είναι ο νικητής, όλοι λίγο-πολύ θα βρουν δουλειά στο άμεσο μέλλον, αφού θα ακολουθήσουν και άλλα τέτοια projects. Hδη έχει ανακοινωθεί το project Αmoeba που προβλέπει την πώληση «κόκκινων» δανείων της Πειραιώς προερχόμενων από εταιρείες real estate και ξενοδοχεία ύψους 1,3 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θα ενισχύσει την αστυνομική προστασία στα Ειρηνοδικεία τις ημέρες που θα διεξάγονται πλειστηριασμοί σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα σε πρώτη φάση, και όπου αλλού χρειαστεί.
Στόχος των τραπεζών με την έναρξη των πλειστηριασμών είναι να στείλουν μήνυμα σε όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις δόσεις τους αλλά δεν το κάνουν ότι το «πάρτι τελείωσε». Υπολογίζουν ότι μέχρι το τέλος του 2018 θα έχουν ρευστοποιηθεί περί τα 10.000 ακίνητα, εκ των οποίων τα 6.500 θα είναι επαγγελματικά και τα 3.500 οικιστικά.