Η Στρίγκλα ημερώνει… χορεύοντας

Οταν το 2014 ο γάλλος χορογράφος Ζαν-Κριστόφ Μαγιό κλήθηκε να χορογραφήσει το «Ημέρωμα της Στρίγκλας» στο εμβληματικό θέατρο Μπαλσόι της Μόσχας, πολλοί συνάδελφοί του τον αποθάρρυναν, έχοντας ίσως κατά νου δικές τους, αρνητικές εμπειρίες. Ο ίδιος αποφάσισε να δεχθεί την πρό(σ)κληση. Και όπως φαίνεται έπραξε άριστα αφού την τελευταία τριετία η εμπνευσμένη από τον Σαίξπηρ χορογραφία του εξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες για το διάσημο ρωσικό συγκρότημα, που την παρουσίασε σε σημαντικές περιοδείες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η μετάδοση (μαγνητοσκοπημένη) του πολυσυζητημένου μπαλέτου στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών την Κυριακή 12 Νοεμβρίου στο πλαίσιο της συνεργασίας με το Μπαλσόι, αναμένεται με ενδιαφέρον.

Σε δηλώσεις του στον αμερικανικό Τύπο πριν από μερικούς μήνες με αφορμή το ανέβασμα του έργου στη Νέα Υόρκη, ο Μαγιό παραδέχθηκε πως το εγχείρημα στάθηκε μεγάλο ρίσκο. «Ολα προμήνυαν μια αποτυχία» είπε χαρακτηριστικά. Δομικοί και πολιτικοί λόγοι καθιστούν τη δημιουργία ενός καινούργιου έργου στη Ρωσία μια πραγματικά απρόβλεπτη διαδικασία. Πέραν όλων των άλλων, τα θέατρα στη χώρα δουλεύουν με το σύστημα του ρεπερτορίου, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει συνεχής εναλλαγή παραγωγών. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Απρίλιο του 2014, τον πρώτο πλήρη μήνα προβών του μπαλέτου, στις δύο σκηνές του Μπαλσόι παρουσιάστηκαν 10 έργα…

Με δεδομένο ότι το θέατρο Μπαλσόι είναι πραγματικό σύμβολο στη Ρωσία με έντονους δεσμούς τόσο οικονομικούς όσο και πολιτικούς με το Κρεμλίνο, κάθε νέα μεγάλη δημιουργία αντιμετωπίζει δυσπιστία από την εγχώρια καλλιτεχνική κοινότητα. Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι μόλις πριν από λίγους μήνες, ένα νέο μπαλέτο με τίτλο «Νουρέγεφ» –αφιερωμένο, προφανώς, στον θρύλο του μπαλέτου –αναβλήθηκε, λίγες μόλις ημέρες πριν από την πρεμιέρα του. Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι χρειάζονταν περισσότερες πρόβες, εν τούτοις αρκετοί υποστήριξαν ότι η διοίκηση του θεάτρου ενέδωσε στις κυβερνητικές παρεμβάσεις εξαιτίας του «ομοφυλοφυλικού» θέματος του μπαλέτου.

Το «Ημέρωμα της Στρίγκλας» δεν προκάλεσε βέβαια τόσες αντιδράσεις, αλλά η προσπάθεια του χορογράφου να προσδώσει μια πιο σύγχρονη οπτική στην ιστορία ξένισε ορισμένους. Ο Μαγιό έκανε την Κατερίνα, τη Στρίγκλα, και τον Πετρούκιο ίσους. Εξίσου επαναστάτες, εξίσου αταίριαστους στο περιβάλλον τους. «Ολα ήταν ασυνήθιστα από την αρχή» δήλωνε πρόσφατα στους «New York Times» η Εκατερίνα Κρισανόβα, που χορεύει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Οταν δέχθηκε την πρόσκληση από το Μπαλσόι, ο Μαγιό δεν είχε χορογραφήσει εκτός της ομάδας που διευθύνει –τα Μπαλέτα του Μόντε Κάρλο –για περισσότερα από 20 χρόνια. Ο άνθρωπος που τον έπεισε να δεχθεί τη δουλειά στη Μόσχα ήταν ο τότε διευθυντής του περίφημου συγκροτήματος Σεργκέι Φιλίν (ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός από την επίθεση με οξύ που δέχθηκε το 2013). Ο τελευταίος θεώρησε πως ο Μαγιό θα μπορούσε να συνεργαστεί με τους χορευτές του Μπαλσόι επαυξάνοντας το ταλέντο τους. «Ο Ζαν-Κριστόφ διαθέτει χιούμορ και μπορεί να δείξει σεξ χωρίς να γίνεται χυδαίο…».

Το παγκόσμιο σοκ που προκάλεσε η επίθεση στον Φιλίν έκανε τον Μαγιό να σκεφθεί να εγκαταλείψει το πρότζεκτ. Ωστόσο, ο ίδιος ο τότε διευθυντής επέμεινε να συνεχίσει. «Αν τα παρατήσεις», του είπε, «τότε αυτοί που μου επιτέθηκαν θα το πιστωθούν, θα πάρουν πάνω τους». Ετσι ο γάλλος χορογράφος πείστηκε. «Μετά το ατύχημα του Σεργκέι», είπε, «το Μπαλσόι είχε την ανάγκη να συσπειρωθεί γύρω από ένα καινούργιο πρότζεκτ».