Προς κοινή κάθοδο στις εκλογές οι καταλανοί αυτονομιστές

Ενωμένο μέτωπο με όπλο την οργή. Αυτή είναι η νέα στρατηγική των καταλανών αυτονομιστών στον δρόμο για τις κάλπες της 21ης Δεκεμβρίου. Ο έκπτωτος ηγέτης Κάρλες Πουιτζντεμόν απηύθυνε έκκληση, από το Βέλγιο, για κοινή κάθοδο όλων των αποσχιστικών κομμάτων, ώστε να γίνουν οι κάλπες ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία.

Η φυλάκιση οκτώ πρώην μελών του αποσχιστικού υπουργικού συμβουλίου ταρακούνησε κι άλλο την ασταθή πολιτική σκηνή στην Καταλωνία, και δημιούργησε μια νέα πολιτική αφήγηση για την άγρια καταστολή από τη Μαδρίτη. Το ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε το αίτημα των εισαγγελέων να φυλακιστούν οκτώ πρώην μέλη της καταλανικής κυβέρνησης, χωρίς εγγύηση, εν αναμονή της δίκης. Η σκληρή ποινή επιβλήθηκε τη στιγμή που το υπουργικό συμβούλιο του ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι γιόρταζε την ομαλότητα με την οποία ανέλαβε τον άμεσο έλεγχο της Καταλωνίας, ενώ οι υποστηρικτές της απόσχισης δεν είχαν συνέλθει ακόμη από το σοκ της κατάργησης της αυτονομίας της πλούσιας περιφέρειας.

Αλλά οι αποσχιστές άδραξαν αμέσως την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν τις φυλακίσεις για να συσπειρώσουν τους οπαδούς τους και να αναβιώσουν την τύχη του κινήματος. «Η ηττοπάθεια έχει αντικατασταθεί τώρα από την οργή. Και αυτή έχει τεράστιες δυνατότητες να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους» δήλωσε ένας βουλευτής του Καταλανικού Ευρωπαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (PDeCAT) του έκπτωτου καταλανού προέδρου Πουτιζντεμόν.

«Είναι εκλογικός δυναμίτης» γράφει και η καταλανική ψηφιακή εφημερίδα Nació Digital. «Οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας είχαν χάσει το ηθικό τους, αμφιβάλλοντας εάν το έργο τους ήταν πραγματικά εφικτό. Αλλά αυτές οι σκληρές ποινές φυλάκισης τους έδωσαν ένα νέο εργαλείο για την εκλογική κινητοποίηση, τον θυμό» τονίζει το άρθρο.

Οι πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας θα προσπαθήσουν να δείξουν την οργή του κόσμου στους δρόμους της Καταλωνίας. Εχουν οργανώσει μια «εβδομάδα ελευθερίας», με μια απεργία την επόμενη Τετάρτη και μεγάλες διαδηλώσεις υπέρ της Καταλανικής Δημοκρατίας και κατά της κράτησης των καταλανών αξιωματούχων στις 11 Νοεμβρίου.

Η οργή για τη φυλάκιση των ηγετών της Καταλωνίας είναι ένας παράγοντας που οι πολέμιοι της ανεξαρτησίας δεν θα πρέπει να υποτιμήσουν, δεδομένης της αμφίρροπης εκλογικής μάχης. Μια δημοσκόπηση του καταλανικού Centre d’Estudis d’Opinió δίνει στις δυνάμεις υπέρ της ανεξαρτησίας κυβερνητική πλειοψηφία παρόμοια με αυτήν που έλαβαν το 2015. Τότε κέρδισαν το 48% των ψήφων και την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο περιφερειακό κοινοβούλιο, αποτέλεσμα που άνοιξε τον δρόμο για την τρέχουσα κρίση.

Τόσο οι υποστηρικτές όσο και οι πολέμιοι της ανεξαρτησίας στην Καταλωνία αναγνωρίζουν ότι και τα δύο μπλοκ είναι αρκετά σταθερά αυτή τη στιγμή, και ότι θα κερδίσει όποιος μπορέσει να κινητοποιήσει περισσότερο τον κόσμο.

Η οργή για τις φυλακίσεις εξομαλύνει επίσης τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ των αυτονομιστικών δυνάμεων. Η Μάρτα Πασκάλ, επικεφαλής του Καταλανικού Ευρωπαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (PDeCAT) του Πουιτζντεμόν, υποστήριξε την κάθοδο στις εκλογές με κοινή λίστα, ύστερα από μερικές ημέρες δισταγμού στο κόμμα της.

Την τελευταία λέξη θα την πει το κόμμα ERC του φυλακισμένου πλέον πρώην αντιπροέδρου Οριόλ Τζουνκέρας, το οποίο έχει γίνει ο μεγαλύτερος παίκτης στο στρατόπεδο της ανεξαρτησίας –και μέχρι στιγμής ήταν απρόθυμο να εγκρίνει ένα νέο κοινό μέτωπο όπως αυτό στο οποίο προσχώρησε το 2015 με το όνομα Junts pel Sí (Μαζί για το Ναι).

Από τις Βρυξέλλες, όπου έχει καταφύγει, ο Πουιτζντεμόν ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει σε ένα ενωμένο μέτωπο. «Είμαι έτοιμος να είμαι υποψήφιος» είπε.

Η δήμαρχος της Βαρκελώνης Αντα Κολάου, της οποίας ο αριστερός συνασπισμός Catalunya en Comú δεν έχει λάβει θέση σχετικά με την ανεξαρτησία αλλά έχει επικρίνει πολλές φορές την τακτική του Πουιτζντεμόν, δήλωσε ότι οι φυλακισμένοι καταλανοί αξιωματούχοι είναι «πολιτικοί κρατούμενοι» και κατηγόρησε τον Ραχόι για την επιβολή «καταστολής».

Μερικοί καταλανοί Σοσιαλιστές εκφράζουν επίσης δυσφορία για την υποστήριξη του κόμματός τους στη σκληρή γραμμή της κεντρικής κυβέρνησης. Για παράδειγμα, ο Σοσιαλιστής δήμαρχος της καταλανικής πόλης Τεράσα παραιτήθηκε από τη θέση του και από το κόμμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στην εφαρμογή της άμεσης κυριαρχίας στην Καταλωνία.

Μέχρι στιγμής πάντως, ο Ραχόι έχει την υποστήριξη του Λαϊκού Κόμματός του, των Σοσιαλιστών της αντιπολίτευσης και του φιλελεύθερου κόμματος Ciudadanos, για να αντιμετωπίσει το κίνημα της ανεξαρτησίας στην Καταλωνία.

Τα κόμματα αυτά αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% των ψηφοφόρων στην Ισπανία και το 40% στην Καταλωνία.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η εμφανής έλλειψη στρατηγικής των αυτονομιστών μετά το αμφισβητούμενο δημοψήφισμα έβλαψε σοβαρά τον αγώνα τους. Αναλυτές λένε ότι ο «απίστευτος αυτοσχεδιασμός» μετά την ψηφοφορία καταρράκωσε την αξιοπιστία του κινήματος και οδήγησε σε «εύλογες αμφιβολίες» για το μέλλον –ιδίως αφότου φάνηκε ότι καμία χώρα δεν επρόκειτο να αναγνωρίσει τη νέα δημοκρατία, η οικονομία της οποίας έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα από την πολιτική αβεβαιότητα.

Η φυλάκιση των οκτώ επιτρέπει τώρα στους αυτονομιστές να κατηγορήσουν και πάλι τη Μαδρίτη για καταστολή, και να παρουσιάσουν την Ισπανία ως «αυταρχική» χώρα.