Ο πρωταθλητής και η εποχή του

Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ καθώς είναι ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα είναι επόμενο να έχει τους δικούς του «θεούς», τα ινδάλματα, τα είδωλα και όλα τα συμπαρομαρτούντα από τη συναισθηματική φόρτιση του μεγάλου κοινού καθώς μάλιστα λειτουργεί συνεχώς και πιο αποτελεσματικά –και γιατί όχι προκλητικά –το αποκαλούμενο «σταρ σύστεμ». Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο σχηματοποιείται η άρρηκτη σχέση του πρωταθλητή και της πρωταθλήτριας με την εποχή του (της). Τα ακτινοβολούντα αυτά πρόσωπα άλλοτε εκφράζουν την εποχή τους και άλλοτε τη δημιουργούν, σε ποικίλη διαβάθμιση και επιρροή.

ΕΔΩ κάπου τοποθετείται και η περίπτωση του ημετέρου Νίκου Γκάλη. Ο προικισμένος αυτός αθλητής έχει βάλει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του σε μια ολόκληρη εποχή του ελληνικού Αθλητισμού, χάρη στον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη διαμόρφωση –σε εθνικό και κατ’ επέκταση σε παγκόσμιο επίπεδο –αυτής της εποχής και συγκεκριμένα σ’ έναν μεγάλης δημοφιλίας χώρο όπως αυτός της καλαθοσφαίρισης. Η τοποθέτησή του στο πάνθεον των διεθνών καλαθοσφαιριστών στις ΗΠΑ –στην κοιτίδα του αθλήματος –αντανακλά ευθέως και στο διαχρονικό κύρος του ελληνικού αθλητισμού. Φυσικά ο Γκάλης δεν ήταν ο μοναδικός παράγοντας στη διαμόρφωση ενός θρύλου. Βοηθήθηκε από ταλαντούχους συναθλητές και μάλλον, π.χ., δεν θα ήταν τέτοιου ύψους αναφοράς το «1987» αν δεν υπήρχε αυτή η συνδρομή τους.

Η ΣΧΕΣΗ του πρωταγωνιστή με την εποχή του είναι στα ομαδικά αθλήματα εντελώς διαφορετικής διαδικασίας, ώσμωσης και συνάφειας από ό,τι συμβαίνει στα ατομικά. Π.χ. ο Πελέ πόσο βοηθήθηκε από αστέρες του διαμετρήματος των Κάρλος Αλμπέρτο, Τοστάο, Ζέρζιο, Ριβελίνο κ.ά. Αντίθετα στον «ατομικό αθλητισμό» ο ένας ή η μία έχουν πολύ ευρύτερη εμβέλεια. Αν μείνουμε στα δικά μας, μπορούμε να φέρουμε ως πιο χαρακτηριστικά δείγματα περιπτώσεις όπως αυτές του Σπύρου Λούη και του Κωστή Τσικλιτήρα καθώς ταυτίστηκαν με εξάρσεις πανελλήνιας κινητοποίησης. Αν ταξιδέψουμε βαθιά στον χρόνο θα σταθούμε ανάμεσα σε εκατοντάδες νικητές των «Ολυμπίων» (Ολυμπιακοί Αγώνες), ονόματα άγνωστα στους πολλούς, σε συγκεκριμένες μορφές όπως ο πρώτος ολυμπιονίκης Κόροιβος (δρόμος ενός σταδίου 192 μ., το πρώτο και μοναδικό αγώνισμα για πολλές διοργανώσεις) και ο περιλάλητος Διαγόρας ο Ρόδιος.

ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ κλίμακα υπάρχουν χαρακτηριστικές περιπτώσεις μορφών που δημιούργησαν τη δική τους εποχή μέχρι τις μέρες μας (π.χ. Μπολτ). Ο φινλανδός δρομέας Πάβο Νούρμι άλλαξε εκ βάθρων τα στιβικά δεδομένα, όπως και ο Εμίλ Ζάτοπεκ. Στον αθλητισμό γυναικών η περίπτωση της ολλανδής ολυμπιονίκου Φάνι Μπλάνκες Κουν (η Κοέν) είναι λίαν σημαντική, γι’ αυτό εκφράζει μια μεγάλη νίκη της γυναίκας σε έναν άβατο για αυτήν χώρο από το 1986 μέχρι το 1928, τον Στίβο.