Τα αναδρομικά και η αλήθεια για τις βουλευτικές συντάξεις

Οι αξιώσεις των πρώην βουλευτών που διεκδικούν με προσφυγές τους στη Δικαιοσύνη αναδρομικά από το 2009 επί τη βάσει της εξομοίωσης των αποδοχών τους με αυτές του Προέδρου του Αρείου Πάγου προκάλεσαν τις αντιδράσεις του πολιτικού κόσμου και την κοινωνική απαρέσκεια. Συμπαρέσυραν δε στη δίνη τους και τους υπόλοιπους συνταξιούχους βουλευτές (οι συντάξεις που καταβάλλονται σε πρώην βουλευτές ή μέλη των οικογενειών όσων απεβίωσαν είναι περί τις 750 και ανέρχονται σε 1,5 εκατ. ευρώ μηνιαίως), οι οποίοι είτε αποποιήθηκαν εξαρχής είτε απέσυραν στην πορεία ανάλογες διεκδικήσεις υπό το βάρος της κοινωνικής κατακραυγής, σε μια μακρά περίοδο περικοπών σε μισθούς και συντάξεις.

Μπορεί νομίμως να διεκδίκησαν και σε πολλές περιπτώσεις να δικαιώθηκαν οι βουλευτές που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη (πρόκειται για περίπου 160 προσφυγές, με το ύψος των αποζημιώσεων να κυμαίνεται από 15 ως 50 εκατ. ευρώ), ωστόσο η κίνησή τους «δεν νομιμοποιείται ηθικά», όπως επισημαίνουν σε όλους τους τόνους τα κόμματα, ενώ ο Πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης δεν διστάζει να σχολιάσει ότι «οι αξιώσεις τους μας βρίσκουν κάθετα αντίθετους» και ότι «παίρνουν στον λαιμό τους τούς υπόλοιπους συναδέλφους τους».

Οι βουλευτικές συντάξεις δεν έμειναν αλώβητες από τη λαίλαπα της οικονομικής κρίσης. Από το 2010 μειώθηκαν πάνω από 50%, ενώ από το 2013 επιβαρύνθηκαν με επιπλέον μειώσεις κατά 20% στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος βουλευτής λαμβάνει και δεύτερη σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα ή κατά 30% εφόσον λαμβάνει και τρίτη σύνταξη. Συνολικά δηλαδή η μείωση υπερέβη το 60%, ενώ από το 2012 και μετά όσοι απέκτησαν την ιδιότητα του βουλευτή δεν δικαιούνται βουλευτική σύνταξη. Επονται μάλιστα περαιτέρω μειώσεις με τον νόμο Κατρούγκαλου και τον επανυπολογισμό της προσωπικής διαφοράς.

Υπάρχουν πρώην βουλευτές ή υπουργοί, και μάλιστα με μακρά κοινοβουλευτική θητεία άνω της 15ετίας ή της 20ετίας, που η κρίση τούς επιφύλαξε βαρύτατο τίμημα. Κυρίως εκείνοι οι οποίοι μπαίνοντας στον στίβο της πολιτικής περιορίστηκαν στα κοινοβουλευτικά τους καθήκοντα «κλείνοντας» άλλες επαγγελματικές δραστηριότητές τους, με αποτέλεσμα οι συντάξιμες αποδοχές τους σήμερα, ύστερα από τις αλλεπάλληλες μειώσεις που έχουν υποστεί –και κυρίως με εκείνες που θα επιφέρει ο νόμος Κατρούγκαλου –να κινδυνεύουν να φτάσουν στο έσχατο επίπεδο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει του νόμου αυτού συνταξιούχοι βουλευτές που έχουν θητεία μικρότερη των 15 ετών δεν θεμελιώνουν καν δικαίωμα για την «εθνική σύνταξη», η οποία είναι 345 ευρώ. Γι’ αυτό και στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι να υπάρξουν με νομοθετική πρωτοβουλία διορθώσεις ώστε πρώην βουλευτές με λιγότερο από 15ετία να μπορούν να ενταχθούν τουλάχιστον στην «εθνική σύνταξη». Είναι ενδεικτικό ότι με τον νόμο Κατρούγκαλου οι παλαιότεροι βουλευτές αντιστοιχίζονται με τον δημόσιο υπάλληλο που επιθυμεί να αποχωρήσει με 15ετία από το Δημόσιο για τον ιδιωτικό τομέα και υπολογίζεται για τη σύνταξή του ένα μικρό κλάσμα του μισθού που ελάμβανε.

Ο Πρόεδρος της Βουλής κάνει λόγο για «μεγάλη αδικία που πρέπει να διορθωθεί νομοθετικά». Υπάρχουν περιπτώσεις βουλευτών και πρώην υπουργών που προσέφυγαν στον Πρόεδρο της Βουλής σε κατάσταση απόγνωσης, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις κρίθηκε αναγκαία η οικονομική τους ενίσχυση από τη Βουλή. «Κάτι που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να ζήσουν» εξηγεί ο κ. Βούτσης επισημαίνοντας στους συνομιλητές του: «Υπάρχει ένας ακραίος λαϊκισμός που προϋποθέτει πως όταν ήταν βουλευτές ή υπουργοί «τα φάγανε» και άρα τώρα έχουν μια καβάτζα. Ομως αυτή η προσέγγιση είναι τραγική και ισοπεδωτική».

Σύμφωνα με το νομοθετικό διάταγμα 99/1974 δικαίωμα σύνταξης έχουν βουλευτές που έχουν συμπληρώσει πλήρη θητεία τουλάχιστον τεσσάρων ετών «συνεχώς ή διακεκομμένως» (άρθρο 2). Στο άρθρο 4 του ίδιου διατάγματος οριζόταν ως ποσό της μηνιαίας σύνταξης το 1/4 της βουλευτικής αποζημίωσης, ενώ για κάθε πλήρες έτος βουλευτείας μετά την τετραετία προσαυξανόταν κατά 25% ως τη δεκαετία και κατά 10% ύστερα από αυτήν. Σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορούσε να ξεπερνά το 80% της βουλευτικής αποζημίωσης.

Με τον νόμο 4093 του 2012 έπαυσαν να ισχύουν οι παραπάνω διατάξεις για όσους αποκτούν την ιδιότητα του βουλευτή μετά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, δηλαδή μετά τις 12.11.2012. Ενώ με τον νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) και τη δημιουργία του ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) και του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων επιχειρήθηκε οι βουλευτές μαζί με δημάρχους και άλλους αιρετούς να εξαιρεθούν από τις διατάξεις του, κάτι που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και ύστερα από παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα αποσύρθηκε. Ετσι και οι βουλευτές υπάγονται στον ΕΦΚΑ και με τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου θα γίνει ο επανυπολογισμός των συντάξεών τους, ο οποίος οδηγεί σε μεγάλες μειώσεις, αφού για να θεμελιώσει ένας βουλευτής πλήρη σύνταξη πρέπει να έχει συμπληρώσει 35ετή ή 40ετή θητεία.

Βάσει του μαθηματικού τύπου για τον επανυπολογισμό των συντάξεων, οι βουλευτές με τετραετή θητεία από 918 ευρώ σύνταξη που δικαιούνταν προ του νόμου 4387/2016 κατεβαίνουν στα 158 ευρώ, με επταετή θητεία από τα 1.220 ευρώ πηγαίνουν στα 276 ευρώ, με 10ετή θητεία από τα 1.530 ευρώ πέφτουν στα 395 ευρώ, με 12ετή θητεία από τα 1.573 ευρώ οι συντάξιμες αποδοχές τους φτάνουν στα 474 ευρώ, με 14ετή θητεία από τα 1.720 ευρώ πηγαίνουν στα 555 ευρώ, με 16ετή θητεία από τα 1.775 ευρώ στα 981 ευρώ και με 17ετή θητεία από τα 2.332 πέφτουν στα 1.024 ευρώ.