Ο πυρετός της εγκύου «εγκυμονεί» προβλήματα για το έμβρυο

Είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες στους επιστήμονες ότι ο πυρετός στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο συγγενών καρδιακών ανωμαλιών αλλά και δυσμορφιών στο πρόσωπο όπως οι σχιστίες χείλους και υπερώας (λαγόχειλο και λυκόστομα όπως συνηθίζουμε να τα αποκαλούμε) στο παιδί που θα έλθει στον κόσμο. Ωστόσο μέχρι σήμερα άγνωστο παρέμενε πώς και γιατί συμβαίνει αυτό. Υπάρχει μια επί μακρόν επιστημονική διαμάχη σχετικά με το αν κάποιος ιός ή άλλου τύπου μολυσματικός παράγοντας μπορεί να προκαλέσει αυτές τις γενετικές ανωμαλίες ή αν ο ίδιος ο πυρετός είναι η «πηγή του κακού».

Τώρα ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντιουκ στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι βρήκαν την απάντηση. Σύμφωνα με δημοσίευσή τους στην επιστημονική επιθεώρηση «Science Signaling», η οποία βασίστηκε σε πειράματα σε έμβρυα ζώων, ο ίδιος ο πυρετός της εγκύου και όχι ο ιός ή το βακτήριο που τον προκάλεσε είναι ο «ένοχος» παρεμβαίνοντας στην ανάπτυξη της καρδιάς αλλά και του προσώπου κατά τις πρώτες τρεις έως οκτώ εβδομάδες της κύησης.

Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι ένα ποσοστό των γενετικών ανωμαλιών θα μπορούσε να προληφθεί αν οι έγκυοι του πρώτου τριμήνου που εμφανίζουν πυρετό λάβουν άμεσα αντιπυρετικό φάρμακο, με προτίμηση στην παρακεταμόλη, σημειώνει ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Ερικ Μπένερ, νεογνολόγος και επίκουρος καθηγητής Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ. «Ελπίζω ότι οι γιατροί των γυναικών που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυοι θα αρχίσουν να τις πληροφορούν ότι αν εμφανίσουν πυρετό στις αρχές της εγκυμοσύνης δεν πρέπει να διστάσουν να λάβουν αντιπυρετικό, και συγκεκριμένα παρακεταμόλη, η οποία έχει μελετηθεί ενδελεχώς και έχει προσδιοριστεί ότι είναι ασφαλής στο πρώτο τρίμηνο της κύησης» αναφέρει ο δρ Μπένερ, προσθέτοντας ότι αυτό πρέπει βέβαια να γίνει μετά από επικοινωνία με τον γυναικολόγο.

Ο ερευνητής εξηγεί ότι και άλλα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως η ιβουπροφένη και η ασπιρίνη μειώνουν τον πυρετό, ωστόσο ορισμένα από αυτά δεν είναι ασφαλές να λαμβάνονται σε προχωρημένο στάδιο κύησης. Επιπροσθέτως υπάρχει μια επιστημονική διχογνωμία σε εξέλιξη σχετικά με το αν η συνεχής λήψη παρακεταμόλης σε ολόκληρη την εγκυμοσύνη για τη διαχείριση χρόνιων προβλημάτων υγείας όπως η αρθρίτιδα είναι ασφαλής. «Ωστόσο η χρήση παρακεταμόλης για αντιμετώπιση ενός οξέος προβλήματος όπως ο πυρετός θεωρείται ασφαλής. Τα αποτελέσματά μας λοιπόν μαρτυρούν ότι μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών του εμβρύου με τον συγκεκριμένο τρόπο. Πρόκειται για προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές οι οποίες απαιτούν χειρουργική επέμβαση».

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες από το Ντιουκ μελέτησαν έμβρυα ψαριών-ζέβρα αλλά και έμβρυα κοτόπουλου. Ανακάλυψαν μεταξύ άλλων ότι τα κύτταρα της νευρικής ακρολοφίας τα οποία αποτελούν δομικούς λίθους για την καρδιά, το πρόσωπο και τις σιαγόνες, διαθέτουν ιδιότητες άκρως ευαίσθητες στις αλλαγές θερμοκρασίας. «Είδαμε ότι τα κύτταρα της νευρικής ακρολοφίας περιέχουν κανάλια ιόντων ευαίσθητα στη θερμοκρασία τα οποία συνήθως συναντούμε στους αισθητηριακούς νευρώνες» εξηγεί ο δρ Μπένερ. «Πρόκειται για τα κανάλια τα οποία, όταν πιάνουμε ένα πολύ ζεστό φλιτζάνι, ειδοποιούν τον οργανισμό ότι η θερμοκρασία έχει αλλάξει».

Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια μη παρεμβατική τεχνολογία που βασίζεται σε μαγνήτες προκειμένου να δημιουργήσουν συνθήκες αντίστοιχες με αυτές του πυρετού σε δύο συγκεκριμένα κανάλια ιόντων των νευρικών κυττάρων της ακρολοφίας ευαίσθητα στη θερμοκρασία –τα TRPV1 και TRPV4 (τα κανάλια αυτά εμπλέκονται στην ανάπτυξη της καρδιάς και του προσώπου). Οταν λοιπόν αυτά τα νευρικά κύτταρα εκτέθηκαν σε συνθήκες που προσομοίαζαν σε εκείνες του πυρετού, τα έμβρυα ανέπτυξαν κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες και ανωμαλίες στην καρδιά.

Ο τύπος της ανωμαλίας εξαρτάται από το αν ο πυρετός εμφανίζεται κατά την ανάπτυξη της καρδιάς ή του κεφαλιού και του προσώπου. Αυτό που δεν γνωρίζουν ακόμη οι ερευνητές είναι εάν και πώς η δριμύτητα και η διάρκεια του πυρετού επιδρούν στην ανάπτυξη.

Κλείνοντας ο δρ Μπένερ υπογραμμίζει ότι «ελπίζω πως θα μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε περισσότερες γυναίκες σχετικά με το ότι ο πυρετός αποτελεί παράγοντα κινδύνου για γενετικές ανωμαλίες του εμβρύου. Οι γυναίκες θα πρέπει να ρωτήσουν τον γιατρό τους προτού μείνουν έγκυοι σχετικά με το αν θα ωφεληθούν από τη λήψη αντιπυρετικού σε περίπτωση που εμφανίσουν πυρετό στην εγκυμοσύνη».