Ποιος θέλησε να σιγήσει η φωνή της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία; Μια φωνή που ενοχλούσε τους θεσμούς, τα πιστωτικά ιδρύματα αλλά και την κυβέρνηση της Μάλτας. Μια φωνή που στηλίτευε φαινόμενα διαφθοράς και αλαζονείας, κάνοντας τους κραταιούς της μικρής νησιωτικής χώρας να χάνουν τον ύπνο τους.
Ισως ποτέ κανείς να μη μάθει ποιος, κυρίως αν οι αποκαλύψεις της σχετικά με ύποπτες δοσοληψίες πολιτικών προσώπων της Μάλτας, με αποκορύφωμα αυτές του πρωθυπουργού Τζόζεφ Μουσκάτ και των οικείων του, «πυροδότησαν» τελικά τη βόμβα στο αυτοκίνητό της.
Την περασμένη Δευτέρα, μόλις μισή ώρα αφότου είχε «ανεβάσει» στο προσωπικό της μπλογκ «Running Commentary» άρθρο που «έκαιγε» τον επιτελάρχη του Μουσκάτ, το αυτοκίνητο που οδηγούσε τυλίχθηκε στις φλόγες λίγα μέτρα έξω από το σπίτι της. Η βόμβα που είχε τοποθετηθεί κάτω από το Peugeot 108 ήταν ίδιας ισχύος –έγραψαν οι τοπικές εφημερίδες –με εκείνη που χρησιμοποίησαν οι τρομοκράτες στο αεροσκάφος της Pan American που ανατινάχθηκε πάνω από το Λόκερμπι το 1988. Τα τελευταία χρόνια, όπως δείχνουν έρευνες, η Μάλτα έχει μετατραπεί σε άντρο για τους εγκληματίες, με ανάλογες εκρήξεις παγιδευμένων οχημάτων οι οποίες συνδέονται με κόντρες ή με επίλυση διαφορών ανάμεσα σε συμμορίες και εγκληματικές οργανώσεις. Το γεγονός μάλιστα ότι η χώρα έχει ένα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς έχει προσελκύσει και εγκληματικά στοιχεία που, όπως αναφέρουν αναλυτές, έχουν επηρεάσει την κοινωνική ειρήνη.
Ειρωνεία της τύχης; Ο άνθρωπος τον οποίο με παρρησία αλλά και ντοκουμέντα είχε καταγγείλει για πλείστες υποθέσεις διαφθοράς και την είχε απειλήσει με σωρεία μηνύσεων αξίωσε μετ’ επιτάσεως την πλήρη διαλεύκανση της δολοφονίας της. Ο πρωθυπουργός της Μάλτας έδωσε εντολή στις Αρχές να βρεθούν οι δράστες και να οδηγηθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης για αυτή τη «βάρβαρη», όπως τη χαρακτήρισε, πράξη.
Ποια ήταν αλήθεια η Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία; Κατά το «Politico», ήταν ο«τρομοκράτης» των διεφθαρμένων, ένα WikiLeaks από μόνη της, εξ ου και το γεγονός ότι την είχε συμπεριλάβει στη λίστα των 28 προσωπικοτήτων των μίντια και της πολιτικής με τη μεγαλύτερη επιρροή, για τη δουλειά και τις απόψεις της. Για τους χιλιάδες αναγνώστες που την αγαπούσαν λόγω της αμεσότητας του λόγου της, ήταν μια αμερόληπτη δημοσιογράφος που δεν λύγισε μπροστά στους εκφοβισμούς που δεχόταν.
Οσο αγαπητή ήταν όμως για τους πολλούς, άλλο τόσο μισητή υπήρξε για τους αντιπάλους της, οι οποίοι αρνούνταν κάθε καταγγελία εναντίον τους χαρακτηρίζοντάς την αβάσιμη. Λίγες ημέρες προτού δολοφονηθεί έγραψε στο μπλογκ της ότι δεχόταν απειλές κατά της ζωής της από πρόσωπα της αντιπολίτευσης. Προσφάτως είχε κατηγορήσει τον αρχηγό του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού κόμματος Αντριάν Ντελία, μεταξύ άλλων, για ξέπλυμα χρήματος και συμμετοχή σε κύκλωμα πορνείας.
Η Καρουάνα στάθηκε απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο με όπλο τη δηκτική πένα της. Και στο στόχαστρό της βρέθηκε ένα ευρύ φάσμα υποθέσεων για ανθρώπους με εξουσία που υπέκυπταν στον πειρασμό της διαφθοράς θέλοντας να αξιοποιήσουν θέσεις και ευκαιρίες προς ίδιον όφελος.
Κυβέρνηση και μαφία
Από την υπόθεση μιας online «βιομηχανίας» τυχερών παιγνίων, όπου κυβέρνηση και μαφία φέρεται να συνεργάζονταν στενά, ως μια άλλη σχετικά με τη λειτουργία ενός μη αδειοδοτημένου ζωολογικού κήπου που διηύθυνε στενός φίλος του πρωθυπουργού, αλλά και ως το επίσημο ταξίδι του υπουργού Οικονομίας τον περασμένο Φεβρουάριο στη Γερμανία, ο οποίος, πέρα από τις καθιερωμένες επισκέψεις, πέρασε μια βόλτα από οίκους ανοχής.
Η ίδια έλαβε μηνύσεις για δυσφήμηση από τον υπουργό και τους συνεργάτες του, ενώ ακολούθησε πάγωμα των τραπεζικών της λογαριασμών. Η Καρουάνα ωστόσο συνέχισε τις αποκαλύψεις της και στα τέλη του περασμένου Απριλίου ηγήθηκε έρευνας που κλυδώνισε συθέμελα την κυβέρνηση, αναγκάζοντας τον πρωθυπουργό να κηρύξει πρόωρες εκλογές.
Ο λόγος για το σκάνδαλο των διαβόητων Panama Papers, των εκατομμυρίων δηλαδή αρχείων που διέρρευσαν παγκοσμίως στον Τύπο, ξεσκεπάζοντας τα ονόματα των ισχυρών του κόσμου που απολάμβαναν πλήρη φορολογική ασυλία μέσω εξωχώριων προορισμών.
Η Μάλτα, ως ένας από αυτούς, με ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς στην καρδιά της ευρωπαϊκής και νομισματικής Ενωσης, δεν θα μπορούσε να λείπει από το κάδρο. Και οι αποκαλύψεις της Καρουάνα, οι οποίες ενέπλεκαν σύζυγο και οικείους του πρωθυπουργού, έριξαν φως στις σκοτεινές και δαιδαλώδεις διαδρομές ενός τεράστιου δικτύου ξεπλύματος χρήματος.
Σύμφωνα με την έρευνα της δημοσιογράφου, η σύζυγος του πρωθυπουργού Μουσκάτ διατηρούσε offshore εταιρεία με την ονομασία Egrant Inc. και έδρα τον Παναμά. Η Egrant φαίνεται να λειτουργούσε ως βιτρίνα καθώς ελάμβανε εμβάσματα υπό τη μορφή δανείων ύψους πολλών χιλιάδων ευρώ έκαστο στις αρχές του 2016. Οι συναλλαγές πραγματοποιούνταν μέσω της τράπεζας Pilatus που εδρεύει στη Βαλέτα, σε λογαριασμό που ανήκει στην Al Sahra FZCO, εταιρεία της κόρης του Ιλχάμ Αλίγεφ, προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, και, κατά τους ισχυρισμούς της Καρουάνα, τα «δάνεια» αυτά συνδέονταν άμεσα με τις εμπορικές συμφωνίες Μάλτας – Αζερμπαϊτζάν στον τομέα της ενέργειας.
Τα υπόλοιπα ανήκουν στην Ιστορία. Η υπόθεση ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων την περασμένη άνοιξη, με την αντιπολίτευση να ζητεί την άμεση παραίτηση του Μουσκάτ, το Ευρωκοινοβούλιο να τον καλεί να καταθέσει στο Στρασβούργο, τον ίδιο να δηλώνει αθώος, πλην όμως να καταφεύγει πρόωρα στην κάλπη. Οσο για την Καρουάνα, θα συνέχιζε ως και σήμερα τις αποκαλύψεις της –και φαίνεται πως είχε πολλές ακόμη –αν το νήμα της ζωής της δεν είχε κοπεί άδικα.
Τολμηρή και αμερόληπτη
Η 53χρονη Καρουάνα ξεκίνησε τη δημοσιογραφία στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όμως έγινε ιδιαίτερα γνωστή από το προσωπικό της μπλογκ. Στη χώρα των 445.000 κατοίκων, η σελίδα της δεχόταν σε μία μόνο ημέρα 400.000 επισκέψεις. Για την απώλειά της μίλησε στο «Βήμα» ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Times of Malta» Χέρμαν Γκρεκ: «Ολοι στη Μάλτα είχαν γνώμη για την Καρουάνα. Πολλοί θεωρούσαν ότι ήταν η μόνη δημοσιογράφος η οποία ερευνούσε πραγματικές ιστορίες με αξία. Αλλοι θεωρούσαν ότι δεν έκανε καλό στη δημοσιογραφία με τις κατηγορίες αλλά και τους αβάσιμους ισχυρισμούς της που σχετίζονταν με κουτσομπολιά. Ωστόσο ένα πράγμα είναι σίγουρο: η Μάλτα έχασε έναν από τους πιο επιδραστικούς και φωτεινούς συγγραφείς στην ιστορία της. Τολμηρή και αμερόληπτη, διασταύρωνε τα στοιχεία. Στο στόχαστρό της έβαλε το κυβερνών Εργατικό Κόμμα για διαφθορά και νεποτισμό, όπως επίσης βαρόνους ναρκωτικών, ανθρώπους που ξέπλεναν μαύρο χρήμα, ευρωπαίους επιτρόπους, συζύγους υπουργών… και η λίστα είναι ατελείωτη. Αλλά, παρά το γεγονός ότι πολλοί τη φθονούσαν, κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τη μοίρα της όταν το αυτοκίνητό της εξερράγη μόλις 25 λεπτά μετά το τελευταίο της καυστικό δημοσίευμα».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
