Οταν ο Αλ. Τσίπρας ξεσπάθωνε κατά των εξοπλισμών

Το ζήτημα της δραστικής μείωσης των στρατιωτικών δαπανών αποτελούσε πάντα κεντρικό στοιχείο της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ από την εποχή που ο τότε Συνασπισμός προέβαλλε τη θέση για αμοιβαία δραστική και ισόρροπη μείωση των στρατιωτικών εξοπλιστικών δαπανών Ελλάδας – Τουρκίας ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος των εξοπλισμών. Η προκλητική στάση στο Αιγαίο εκ μέρους της γείτονος χώρας δεν άφηνε ουδέποτε περιθώρια εφησυχασμού.

Ωστόσο η οικονομική κρίση και η διαχρονική αιμορραγία από τα συσσωρευμένα από το παρελθόν βάρη των γιγαντιαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων, που συνέτειναν στο χρέος της χώρας, έθετε με επιτακτικότερο τρόπο για τον ΣΥΡΙΖΑ το αίτημα για περικοπή κατά 50% των αμυντικών δαπανών. Τον Μάιο του 2009, λίγο προτού ξεσπάσει η κρίση, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε καμπάνια ζητώντας τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών, καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας απαιτούσε την απελευθέρωση πόρων και τη διάθεσή τους στους τομείς της απασχόλησης, της Παιδείας, της Υγείας και της οικονομικής ανάπτυξης. «Ενα πολεμικό αεροσκάφος F-16 κοστίζει πάνω από 40 εκατ. ευρώ. Το κόστος διπλασιάζεται με τον πλήρη εξοπλισμό του. Αν διαθέταμε τα χρήματα αυτά για την Παιδεία, θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε 1.230 νέες σχολικές αίθουσες, ενώ με ένα F-16 λιγότερο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε 160 νέες κλίνες στα νοσοκομεία μας» διακήρυττε ο ΣΥΡΙΖΑ στο σχετικό φυλλάδιο της καμπάνιας του. Από τότε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κόμμα εξουσίας και ο Αλ. Τσίπρας, άλλοτε ακτιβιστής κατά των εξοπλισμών, βρέθηκε προ ημερών ως πρωθυπουργός να συνομιλεί με την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ για την αναβάθμιση των F-16 ύψους 2,4 δισ. δολαρίων.

Ο κ. Τσίπρας από το βήμα της ΔΕΘ κατακεραύνωνε τον Σεπτέμβριο του 2009 τους Κ. Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου διότι «δεν έκαναν την παραμικρή αναφορά σε μείωση των στρατιωτικών εξοπλισμών», την ίδια στιγμή που η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη και η 13η στον κόσμο σε στρατιωτικές δαπάνες με το 4,1% του ΑΕΠ της και τους καλούσε να απαντήσουν αν «σκοπεύουν να μειώσουν δραστικά τα εξοπλιστικά προγράμματα ώστε να εξοικονομήσουν πόρους για τις βασικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας» και αν «σκοπεύουν να σηκώσουν κεφάλι στις επιταγές της διεθνούς αμυντικής βιομηχανίας και του ΝΑΤΟ».

Εναν χρόνο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2010, ο κ. Τσίπρας ταξίδευε στον ακριτικό Εβρο για να υπογράψει από κοινού με τον πρόεδρο του Κόμματος Ελευθερίας και Αλληλεγγύης της Τουρκίας Αλπέρ Τας την «Εκκληση του Εβρου» για την αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των εξοπλισμών Ελλάδας – Τουρκίας. Και δήλωνε ότι «σε μια περίοδο βαθιάς και πρωτοφανούς κρίσης, που πλήττονται πρώτα και κύρια τα λαϊκά στρώματα σε Ελλάδα και Τουρκία, η απάντηση δεν μπορεί να είναι οι αμυντικοί εξοπλισμοί και στρατιωτικές δαπάνες». Την ίδια περίοδο κατέθετε ερώτηση μαζί με άλλους οκτώ βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προς τους τότε υπουργούς Οικονομικών και Αμυνας του ΠαΣοΚ, στην οποία διαπίστωνε ότι «υπάρχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες για μείωση των στρατιωτικών δαπανών, το ύψος των οποίων, και μάλιστα προς όφελος μόνο των κατασκευαστών όπλων, είναι προκλητικό.

Τον Οκτώβριο του 2014, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πλέον, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ συναντούσε την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και δήλωνε ότι «είναι αναγκαίο να φύγουμε από το εξοπλιστικό μοντέλο του παρελθόντος και να σχεδιάσουμε την αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων σε μια νέα βάση που να λαμβάνει υπόψη τη δυσχερή οικονομική πραγματικότητα». Μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 και με αφορμή πληροφορίες για την υπογραφή εξοπλιστικών συμβάσεων αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από την τότε υπηρεσιακή κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ προειδοποιούσε ότι τίθεται θέμα υπέρβασης αρμοδιοτήτων, υπενθυμίζοντας πως ήδη από τον Ιούλιο του 2014 είχε καταγγείλει ότι η κυβέρνηση ΝΔ – ΠαΣοΚ είχε εγκρίνει εσπευσμένα 42 εξοπλιστικά προγράμματα με τα οποία επιχείρησε να δεσμεύσει το 68,50% του εξοπλιστικού κονδυλίου του έτους 2015.

Ακόμη ξοδεύουμε πολλά

Παρά τις διακηρύξεις και επί ΣΥΡΙΖΑ η Ελλάδα παρέμεινε στην πρώτη δωδεκάδα των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ που ξοδεύουν τα περισσότερα χρήματα σε στρατιωτικές δαπάνες ενώ σε ποσοστό του ΑΕΠ είναι δεύτερη μετά τις ΗΠΑ. Το 2016, παρά τις επιπτώσεις της κρίσης στην οικονομία της, η χώρα μας δαπάνησε το 2,4% του ΑΕΠ της (περί τα 4,5 δισ. δολάρια). Είχε προηγηθεί βεβαίως το «μεγάλο φαγοπότι» στις αμυντικές δαπάνες, αφού από το 1997 ως το 2006 είχαν δοθεί 26 δισ. δολάρια για εξοπλιστικά προγράμματα, όπως υπενθύμιζαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του 2017 διερωτώμενοι «τι έγιναν αυτά τα χρήματα» και «τι έχουν προσφέρει στη χώρα και στην αμυντική της θέση». «Ηταν τα χρόνια των “μεγάλων ιδεών”», όπως θα πει ο κ. Τσίπρας στη σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ τον Απρίλιο του 2017, «αλλά ταυτόχρονα και της μεγάλης διασπάθισης δημόσιου χρήματος, τα χρόνια του Χρηματιστηρίου, των μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων, που δεν άφηναν χώρο για την οικοδόμηση δομών κοινωνικής προστασίας».