Το Κρεμλίνο δεν έχει σχέδια να γιορτάσει επισήμως την εκατονταετηρίδα της Ρωσικής Επανάστασης. Τι και αν τα γεγονότα του 1917 μεταμόρφωσαν τη χώρα και τον κόσμο, καταργώντας τη μακρά κυριαρχία των τσάρων, εισάγοντας την εποχή του κομμουνισμού και δημιουργώντας μια ιδεολογική αντιπαράθεση με τη Δύση που εξακολουθεί να αντηχεί μέχρι σήμερα;
Ο επίσημος λόγος που προβάλλεται για την υποβάθμιση της επετείου είναι ότι η Ρωσία παραμένει υπερβολικά διχασμένη για τις συνέπειες αυτού του μοιραίου έτους.
Η πιθανότερη εξήγηση, όπως λένε ορισμένοι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, ιστορικοί και άλλοι αναλυτές, είναι ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φοβάται την ιδέα της επανάστασης –και το 1917 δεν ταιριάζει στην εκδοχή της ρωσικής Ιστορίας όπως την παρουσιάζει το Κρεμλίνο ως μια μακρά, ενιαία πορεία προς το μεγαλείο, με στόχο να ενσταλάξει μια αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας και σκοπού.
Παρά την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι ο τσάρος ανατράπηκε σε αυτό που οι Σοβιετικοί ονόμαζαν Μεγάλη Σοσιαλιστική Επανάσταση του Οκτωβρίου, υπήρξαν δύο επαναστάσεις το 1917. Η Επανάσταση του Φεβρουαρίου ανέτρεψε τον τσάρο και τον αντικατέστησε με μια προσωρινή κυβέρνηση που εισήγαγε φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις όπως η καθολική ψηφοφορία. Οκτώ μήνες αργότερα, ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι του έκαναν το πραξικόπημα που δημιούργησε το πρώτο κομμουνιστικό κράτος στον κόσμο.
Ο πρόεδρος Πούτιν προτίμησε να αφήσει την ακαδημαϊκή κοινότητα να ασχοληθεί με την επέτειο, διορίζοντας μια ειδική επιτροπή για τη διοργάνωση σεμιναρίων και άλλων εκδηλώσεων ιστορικού χαρακτήρα.
Προηγουμένως, η επίσημη αφήγηση ήταν ένα δοκίμιο του Αλεξάντρ Σολτζενίτσιν, το οποίο υποστήριζε ότι η βαθιά δυσπιστία μεταξύ της αυλής και της μορφωμένης ελίτ μαζί με τη γερμανική ανάμειξη προκάλεσαν καταστροφή.
Τίποτα στο 1917 δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο προπαγάνδας για το Κρεμλίνο του Πούτιν, σε αντίθεση με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που έχει μετατραπεί σε σύμβολο εθνικής δόξας και ενότητας.
Οι φιλελεύθεροι απαντούν ότι μια καταπιεστική κυβέρνηση που αγνοεί την τεράστια εισοδηματική ανισότητα και περιορίζει τα βασικά πολιτικά δικαιώματα θα πρέπει να ανησυχεί για το ενδεχόμενο επανάληψης της Ιστορίας.
Για το Κομμουνιστικό Κόμμα, η ίδρυση της Σοβιετικής Ενωσης ήταν ένα μοναδικό επίτευγμα. Σχεδιάζει να το γιορτάσει με παρελάσεις στη Μόσχα και αλλού στις 7 Νοεμβρίου, η οποία ήταν η κύρια εθνική εορτή στη σοβιετική εποχή.
Πολλοί ιστορικοί σημειώνουν ότι η Ρωσία ζει ακόμα με μια ορισμένη αμφιθυμία απέναντι στο 1917. Αν και πολλοί θεωρούν ότι η επανάσταση κατέστρεψε τη χώρα, τα σύμβολά της εξακολουθούν να εμπλέκονται στον ιστό της καθημερινής ζωής.
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Μιχαήλ Ζίγκαρ είναι πίσω από το Project 1917, που διηγείται τις ιστορίες της επανάστασης σε πραγματικό χρόνο, σε μορφή που μοιάζει με μπλογκ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέσω εκατοντάδων ιστορικών χαρακτήρων.
«Προσπαθήσαμε να το παρουσιάσουμε σαν να είχαν όλοι κατά τη διάρκεια της ρωσικής επανάστασης έναν λογαριασμό στο Twitter. Είναι λίγο σαν να παρακολουθούμε την επανάσταση ζωντανά σε μια ειδησεογραφική σελίδα στο Facebook» λέει ο Ζίγκαρ.
Το Project 2017 θα ακολουθήσει την επανάσταση όλον τον χρόνο, αλλά ο Ζίγκαρ θέλει να τονίσει την εποχή που ακολούθησε την επανάσταση του Φεβρουαρίου, όταν η Ρωσία κυβερνήθηκε από μια προσωρινή κυβέρνηση. Διήρκεσε μόλις οκτώ μήνες, αλλά πολλοί ιστορικοί λένε ότι ήταν η πιο φιλελεύθερη περίοδος στην ιστορία της χώρας.
Η κυβέρνηση αυτή κατήργησε τη θανατική ποινή, έδωσε στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου και κατοχύρωσε την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία του Τύπου.
«Είναι πολύ σημαντικό για τη νέα γενιά να γνωρίζει αυτό το μέρος της ρωσικής Ιστορίας, εκείνη τη φιλελεύθερη δημοκρατία που υπήρξε για μόλις οκτώ μήνες και το τραγικό τέλος αυτής της πρώτης ρωσικής δημοκρατίας» λέει ο Ζίγκαρ.
Η ρωσική επανάσταση ξεκίνησε από γυναίκες που διαδήλωσαν για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στους δρόμους της Πετρούπολης, ζητώντας ψωμί και ειρήνη καθώς μαινόταν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και τα αποθέματα τροφίμων εξαντλούνταν. Αλλοι προσχώρησαν και 100.000 άνθρωποι βρέθηκαν σύντομα στους δρόμους, όπου συγκρούονταν με την αστυνομία.
Μία εβδομάδα αργότερα, ο τσάρος Νικόλαος Β’ παραιτήθηκε, βάζοντας τέλος σε περισσότερα από 300 χρόνια αυταρχικής τσαρικής κυριαρχίας. Μετά από την οκτάμηνη κυριαρχία της προσωρινής κυβέρνησης, οι μπολσεβίκοι του Βλαντίμιρ Λένιν ανέλαβαν την εξουσία, μετονομάστηκαν σε Κομμουνιστικό Κόμμα και δημιούργησαν τη Σοβιετική Ενωση.
Ο Πούτιν έχει στείλει ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με τον κομμουνισμό, αλλά έχει περιγράψει τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης ως «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή» του 20ού αιώνα, και το 2000 η κυβέρνησή του αναβίωσε τον σοβιετικό εθνικό ύμνο με αλλαγμένους στίχους.
HeliosPlus
