Και οι οδοντίατροι «ένοχοι» για την εξάπλωση ανθεκτικών βακτηρίων

Μια παραγνωρισμένη «πηγή κινδύνου» για την εξάπλωση υπερανθεκτικών μικροβίων παρουσιάζει μια νέα μελέτη που ανακοινώθηκε στο συνέδριο της Εταιρείας Μεταδοτικών Νόσων της Αμερικής (IDWeek2017). Ποια είναι αυτή; Οι οδοντίατροι, οι οποίοι συχνά συνταγογραφούν αντιβιοτικά συμβάλλοντας στην εξάπλωση του βακτηρίου Clostridium difficile (C.diff), το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρο λοίμωξη με έντονη διάρροια. Το σημαντικό είναι όμως ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν χρειάζεται καν η λήψη αντιβιοτικών στο πλαίσιο οδοντιατρικών εργασιών και θεραπειών.

Η νέα μελέτη ανήκει σε ειδικούς της Υπηρεσίας Υγείας της Μινεσότα (Minnesota Department of Health), οι οποίοι κατέγραψαν τις λοιμώξεις με C.diff στην κοινότητα (αυτό σημαίνει ότι οι λοιμώξεις αφορούσαν ασθενείς που δεν είχαν νοσηλευθεί σε νοσοκομείο ή δεν διέμεναν σε γηροκομείο) σε πέντε κομητείες της Πολιτείας. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου έξι ετών οι ερευνητές είδαν ότι το 15% των ατόμων που είχαν μολυνθεί με C.diff και είχαν λάβει αντιβιοτικό, είχαν λάβει συνταγή για τη λήψη του από οδοντίατρο.

Προηγούμενη δημοσκόπηση που είχε διεξαχθεί από ειδικούς της ΜDH είχε δείξει ότι το 36% των οδοντιάτρων συνταγογραφεί αντιβιοτικά σε καταστάσεις στις οποίες δεν συστήνεται η λήψη αντιβίωσης από την Αμερικανική Οδοντιατρική Ενωση (ADA). «Οι οδοντίατροι είναι μια πηγή συνταγογράφησης αντιβιοτικών στην οποία δεν είχε δοθεί η δέουσα σημασία» αναφέρει η Στέισι Χολτσμπάουερ, κύρια συγγραφέας της νέας μελέτης και επιδημιολόγος στα Κέντρα για τον Ελεγχο και την Πρόληψη Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) και στην MDH και προσθέτει ότι «είναι σημαντικό να εκπαιδεύονται οι οδοντίατροι για τις πιθανές επιπλοκές από τη συνταγογράφηση αντιβιοτικών, όπως είναι ο κίνδυνος μόλυνσης με C.diff». Σημειώνεται ότι μόνο στις ΗΠΑ οι οδοντίατροι γράφουν περισσότερες από 24,5 εκατομμύρια συνταγές για αντιβιοτικά κάθε χρόνο.

Οχι προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή

Οι οδοντίατροι συνταγογραφούν ορθώς αντιβιοτικά σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σε εκείνη των μολύνσεων εξαιτίας αποστήματος. Ωστόσο ορισμένοι δίνουν αντιβιοτικά ως προφυλακτική αγωγή πριν από τις οδοντιατρικές εργασίες προκειμένου να προληφθεί μια λοίμωξη σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ή σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε ορθοπαιδικές επεμβάσεις όπως η αρθροπλαστική ισχίου ή γονάτου. Υπογραμμίζεται ότι η ΑDA δεν συστήνει πλέον τη χορήγηση προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις. «Είναι πιθανό ορισμένοι οδοντίατροι να μη γνωρίζουν ότι οι συστάσεις έχουν αλλάξει ή να τους ζητείται από άλλους γιατρούς να συνεχίζουν την προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή παρά τις αλλαγές» τονίζει η δρ Χολτσμπάουερ. Οι υπάρχουσες συστάσεις αναφέρουν ότι ο κίνδυνος λοίμωξης με ανθεκτικά βακτήρια όπως το C.diff εξαιτίας της προληπτικής λήψης αντιβιοτικών είναι μεγαλύτερος από τα όποια οφέλη στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Στο πλαίσιο της μελέτης οι ερευνητές πραγματοποίησαν συνεντεύξεις με 1.626 άτομα που είχαν προσβληθεί με C.diff μεταξύ του 2009 και του 2015. Από το σύνολο οι 926 (57%) ανέφεραν ότι είχαν λάβει με συνταγή γιατρού αντιβιοτικά, οι 136 (15%) στο πλαίσιο οδοντιατρικών εργασιών. Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που είχαν λάβει αντιβιοτικά με συνταγή οδοντιάτρου έτειναν να είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενώ λάμβαναν τις περισσότερες φορές κλινδαμυκίνη, ένα αντιβιοτικό που συνδέεται με λοιμώξεις από C.diff.

Τα αντιβιοτικά «εξολοθρεύουν» τόσο τα «κακά» όσο και τα «καλά» βακτήρια στο γαστρεντερικό σύστημα. Η εξάλειψη των «καλών» βακτηρίων δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του C.diff, γεγονός που είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρο διάρροια. Το C.diff μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη ακόμη και μετά τη λήψη μιας μόνο δόσης αντιβιοτικής θεραπείας και είναι μία από τις τρεις μεγαλύτερες βακτηριακές απειλές που δείχνουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με τους αρμόδιους οργανισμούς υγείας. «Ερευνες έχουν δείξει ότι η μείωση της συνταγογράφησης αντιβιοτικών κατά 10% μπορεί να μειώσει τα ποσοστά εμφάνισης λοιμώξεων με C.diff στην κοινότητα κατά 17%. Ο περιορισμός της άσκοπης χρήσης αντιβιοτικών και στις οδοντιατρικές περιπτώσεις μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση στη μείωση των λοιμώξεων με το επικίνδυνο βακτήριο» καταλήγει η δρ Χολτσμπάουερ.