Είµαι της γαλλικής σχολής, αποφεύγω να ανοίγω και να στέλνω επαγγελματικά e-mail μετά από κάποια ώρα της ημέρας. Είναι όπως εκείνος ο «αστικός» κανών: «Δεν τηλεφωνείς σε ξένο σπίτι τις ώρες κοινής ησυχίας» (κάτι που ίσχυε παλαιά αλλά πλέον έχει καταπατηθεί, πρωτίστως από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας). Ο κανόνας μου ισχύει περισσότερο για τα Σαββατοκύριακα, οπότε –εκτός εκτάκτων φυσικά περιπτώσεων –είμαι συνειδητά offline. Δεν ξέρεις βέβαια από πού θα σε βρει το κακό. Την περασμένη Κυριακή το βράδυ και ενώ έχω ξαπλώσει μακαρίως με το βιβλίο μου, κάνω το λάθος να ρίξω μια ματιά στο Facebook. Είναι ήδη 12.30 π.μ. «Καλημέρα» κουδουνίζει πάραυτα το μήνυμα στο messenger. Δεν απαντώ. Ακολουθεί «πάσα» για επαγγελματική συζήτηση. Οι stalkers του Διαδικτύου βρίσκονται παντού και συνήθως δεν ανήκουν στο στενό επαγγελματικό ή φιλικό περιβάλλον σου. Το δευτερόλεπτο που εμφανίζεσαι online, ό,τι ώρα και να ‘ναι, ό,τι βαθμό οικειότητας και να έχεις μαζί τους, εκείνοι θεωρούν ότι είσαι απολύτως διαθέσιμος, προσπελάσιμος, διάφανος. Πλήρης διατάραξη της ατομικής ησυχίας. Πάτησα ηδονικά την «απενεργοποίηση» και γύρισα πλευρό.
Δεν υπάρχει κάποιου είδους Net-etiquette (εκ του αγγλικού «etiquette»), ήτοι κάποιος κώδικας κανόνων καλής συμπεριφοράς για τον κυβερνοχώρο και τα περί αυτόν γκάτζετ. Μόνο σκόρπιες απόπειρες, όπως αυτή τον περασμένο Ιανουάριο στη «Vogue» («The Modern Woman’s Guide to the Art of Self-Promotion») που εστίαζε κυρίως στην αυτοκαταστροφική εμμονή με τις selfies. Η επωδός ήταν: «Remember you are not the main event» («Να θυμάσαι ότι δεν είσαι εσύ το βασικό event»). Αλλά και ο εκδοτικός οίκος Debrett’s, που έχει αναθρέψει γενιές και γενιές της βρετανικής αριστοκρατίας, είχε προ ετών προτείνει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές. Αναφέρω ενδεικτικά: 1. Σκέψου τι λέει το ringtone σου για εσένα. 2. Οι άνθρωποι δίπλα σου αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή από εκείνους στην άλλη άκρη του smartphone. 3. Πρόσεχε τον τρόπο που μιλάς (μπινελίκια για λεφτά, σεξ και σωματικές εκκρίσεις ενοχλούν και σε εκθέτουν). 4. Πρόσεχε από πού τηλεφωνείς. 5. Εχε επίγνωση του ποιος βρίσκεται δίπλα σου και σιγουρέψου ότι η τηλεφωνική συνομιλία σου δεν καταπατά την ιδιωτικότητά του.
Στην εποχή της «καλωδιωμένης ατομικότητας» τα όρια του savoir vivre ενίοτε τραβιούνται μέχρι να ξεχειλώσουν. Ειδικότερα στα social media μιλάμε περί μάστιγας όσον αφορά συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες. Εννοείται ότι θα επιδείξεις μεγαλύτερη επιείκεια στους εφήβους και λιγότερη στους μεγαλυτέρους, όλους εμάς, τα ραμολιμέντα του κυβενοχώρου που δεν μεγαλώσαμε με smartpone αλλά πάσχουμε ανεξαιρέτως από το «σύνδρομο της δόνησης-φάντασμα», όταν δηλαδή αισθάνεσαι τη δόνηση από το κινητό στην τσέπη σου ακόμη και όταν το κινητό δεν βρίσκεται εκεί.
Διόλου τυχαίο που η βρετανική «Telegraph» συγκέντρωσε προ μηνών τις «10 αμαρτίες των social media που πρέπει να αποφεύγουν οι άνω των 40». 1. Oυ ποστάρεις την τροφή σου (oυδείς ενδιαφέρεται αν έφαγες χθεσινή παγωμένη πίτσα ή μπισκοτίνια από το Caffè Florian της Βενετίας). 2. Ουκ εμπλακείς σε πολιτικές αψιμαχίες 3. Ου προβείς στο λεγόμενο «humblebragging» (ήτοι αυτό το απεχθές κράμα ψευδοταπεινότητας και κρυπτοφιγούραs, π.χ. «Δεν αντέχω να είμαι τόσες ώρες στο γυμναστήριο / μαραθώνιο των Σπετσών / στην επίδειξη μόδας / στη νέα έκθεση του ΜοΜΑ). 4. Διπλοτσέκαρε τη λίστα των παραληπτών σου. 5. Ου προβείς στην υπερκατανάλωση emoticons και hashtags. Δεν είσαι 12 ετών. 6. Ου χρησιμοποιήσεις τα social media σαν μηχανή αναζήτησης, π.χ. «Ξέρει κανείς πού πωλούνται μεταχειρισμένα μουσικά όργανα;», «Τι καιρό θα κάνει αύριο;». 7. Ου κλαψουρίζεις ασυστόλως. Κράτησε την γκρίνια σου για το απαίσιο service, «αυτούς που δεν αξίζει να τους δίνεις μια θέση στην καρδιά σου…» και την παλιοκοινωνία για τους οικείους σου. 8. Ασε το κινητό στην άκρη. Ολοι από καιρού εις καιρόν έχουμε σιχτιρίσει κάποιον που καταστρέφει μια στιγμή / μια θεατρική παράσταση / μια παρέα / έναν γάμο / μια κηδεία κ.τ.λ. επειδή «συνουσιάζεται», μεταφορικώς και κυριολεκτικώς, με τη συσκευή του…
Ζούμε με σε μια εποχή που και η τελευταία ρανίδα ατομικότητας ψηφιοποιείται. Λίγα προσχήματα, λίγη ευπρέπεια και λίγος ιδιωτικός χώρος δεν βλάπτουν.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2017.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
