Κλιμακώνεται η διεθνής ανησυχία μετά τη δήλωση – «βόμβα» του Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με την οποία δεν επικυρώνει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η υπόθεση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο μετά τις διευκρινίσεις του αμερικανού ΥΠΕ, Ρεξ Τίλερσον, ο οποίος έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα αποχωρήσουν από τη συμφωνία που σύναψε η Τεχεράνη με τη διεθνή κοινότητα.
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ επισήμανε ότι πρόθεση των ΗΠΑ είναι η παραμονή τους εντός της συμφωνίας, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο σύναψης νέας συμφωνίας η οποία «δεν θα αντικαταστήσει αλλά θα ολοκληρώσει την υπάρχουσα».
Ιράν: Πιο μόνες από ποτέ οι ΗΠΑ
Σε έντονο ύφος αποδοκίμασε τις δηλώσεις Τραμπ ο ιρανός ομόλογός του. «Οι ΗΠΑ είναι πιο μόνες από ποτέ εναντίον του ιρανικού λαού» δήλωσε ο Χασάν Ροχανί, επισημαίνοντας ότι η διεθνής συμφωνία δεν μπορεί να ανακληθεί από μονάχα μια χώρα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ στέκονται ενάντια σε μια συμφωνία της διεθνούς κοινότητας και θα απομονωθούν.
Στο τηλεοπτικό διάγγελμα που απηύθυνε ο ιρανός πρόεδρος, διαμήνυσε ότι στηρίζει τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν, που δεν θα σταματήσουν ποτέ να πολεμούν κατά των τρομοκρατών στην ευρύτερη περιοχή.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε το Κογκρέσο να επιβάλει αυστηρότερους όρους στη διεθνή συμφωνία, χωρίς ωστόσο να φθάσει στο σημείο να τη «σκίσει» όπως είχε υποσχεθεί.
Απειλώντας ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τη συμφωνία «ανά πάσα στιγμή», κάλεσε τους αμερικανούς κοινοβουλευτικούς όπως και τις υπόλοιπες χώρες που τη συνυπέγραψαν –τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία– να επιδείξουν αποφασιστικότερη στάση απέναντι στην Τεχεράνη.
«Εάν δεν καταφέρουμε να βρούμε μια λύση θα μπει τέλος στη συμφωνία» προειδοποίησε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του που είχε εχθρικό τόνο κατά της Τεχεράνης.
«Ποιο είναι το νόημα μιας συμφωνίας που το μόνο που προσφέρει είναι να καθυστερεί τη δυνατότητα του Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα;» διερωτήθηκε ο αμερικανός ηγέτης, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνησή του θέλει κυρίως να καταργήσει το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται σχετικά με την άρση των κυρώσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα μετά το 2025.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε επίσης την επιβολή κυρώσεων σε βάρος ορισμένων ηγετικών στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Οι Φρουροί της Επανάστασης «καταχράστηκαν τεράστια τμήματα της ιρανικής οικονομίας και υπεξαίρεσαν τις θρησκευτικές δωρεές προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο και την τρομοκρατία στο εξωτερικό» τόνισε ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους, χωρίς ωστόσο να τους χαρακτηρίσει «τρομοκρατική οργάνωση».
Έδωσε εντολή, όμως, στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών να επιβάλει «πρόσθετες κυρώσεις».
«Ναι μεν αλλά…»
Πιο καθησυχαστικός εμφανίστηκε ο Τίλερσον ως προς το ενδεχόμενο αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά. Πρότεινε να βελτιωθεί χωρίς όμως να καταργηθεί. «Εάν δεν τα καταφέρουμε, θα μπορούσαμε εν τέλει να αποχωρήσουμε από τη συμφωνία» επισήμανε όμως.
«Δεν ζητάμε από το Κογκρέσο να επιβάλει εκ νέου κυρώσεις, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε de facto με αποχώρηση από τη συμφωνία» εξήγησε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Σύμφωνα με τον ίδιο στόχος είναι να εμποδιστεί η Τεχεράνη από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι δήλωσε ότι έχει δεσμευτεί να εργαστεί μαζί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για να «διορθώσουν» τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όμως δεν συνηγορεί υπέρ της κατάργησης αυτής της συμφωνίας.
Η δήλωσή του αποτελεί ένδειξη ότι το Κογκρέσο, που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, δεν σκοπεύει να επιβάλει κυρώσεις στην Τεχεράνη.
Αγωνία στην Ευρώπη
Εντείνεται η αγωνία στην Ευρώπη για τις επόμενες κινήσεις του αμερικανού προέδρου, μετά και τις αινιγματικές δηλώσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ. «Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν είναι δυνατόν να τεθεί σε επαναδιαπραγμάτευση» διαμήνυσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, σε μια πρώτη αντίδραση στις ανακοινώσεις Τραμπ.
Υπογράμμισε ότι δεν επαφίεται σε καμία χώρα να τερματίσει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε το 2015, και τόνισε ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει μια συλλογική διαδικασία για να διαφυλαχθεί η συμφωνία αυτή.
Γερμανία, Βρετανία και Γαλλία αντέδρασαν μετά τις δηλώσεις Τραμπ και προειδοποίησαν τις Ηνωμένες Πολιτείας να μην λάβυν αποφάσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως είναι η εκ νέου επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης.
«Παραμένουμε δεσμευμένοι στη συμφωνία» τόνισαν στην κοινή ανακοίνωσή τους η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι.
Σημειώνουν ότι αναμένουν δεσμεύσεις από το Ιράν για εποικοδομητικό διάλογο, ώστε η Τεχεράνη εργαστεί για την επίτευξη λύσεων μέσω διαπραγματεύσεων.
Ρωσία: Η απειλητική ρητορική Τραμπ δεν έχει θέση στη διπλωματία
Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας δήλωσε ότι είναι «εξαιρετικά ανησυχητικό» το γεγονός ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εγείρει και πάλι ζητήματα που διευθετήθηκαν όταν υπογράφηκε η διεθνής συμφωνία για τον τερματισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Σύμφωνα με τον Ριαμπκόφ, η Μόσχα θεωρεί ότι πλέον βασικό έργο της είναι να αποτρέψει την κατάρρευση της συμφωνίας. Κάλεσε επίσης όλες τις πλευρές να παραμείνουν δεσμευμένες στη συμφωνία.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, σχολιάζοντας τη στάση του Τραμπ απέναντι στο Ιράν, υπογράμμισε ότι η επιθετική, απειλητική ρητορική δεν έχει θέση στη διεθνή διπλωματία. «Τέτοιες μέθοδοι είναι καταδικασμένες να αποτύχουν» πρόσθεσε στην ανακοίνωση που εξέδωσε.
Η Μόσχα εξέφρασε επίσης τη λύπη της για το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος δεν επιβεβαίωσε ότι η Τεχεράνη τηρεί τα συμπεφωνημένα, ωστόσο πιστεύει πως η ενέργεια αυτή δεν θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας.
Ο υπουργός Πληροφοριών του Ισραήλ δήλωσε για την ομιλία Τραμπ ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε πόλεμο δεδομένων των απειλών που έχει εκτοξεύσει το Ιράν.
«Το Ιράν είναι η νέα Βόρεια Κορέα. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι «μία από τις χειρότερες» που υπήρξαν, είχε δηλώσει πριν από ένα μήνα στην ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη ο Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαιώνοντας ότι δεν θα επικυρώσει εκ νέου τη συμφωνία.
Ο αμερικανός ηγέτης έχει – πολλές φορές- καταγγείλει τη συμπεριφορά της «ιρανικής δικτατορίας», την οποία θεωρεί ως έναν από τους βασικούς «υποστηρικτές της τρομοκρατίας» στον κόσμο.
