Ο Μακρόν έδωσε στις αστυνομικές δυνάμεις άνευ προηγουμένου εξουσίες

Παρά τον μεταρρυθμιστικό ζήλο του, η προεδρία του Εμανουέλ Μακρόν είναι πιθανό να κριθεί από μία και μοναδική σκοτεινή ερώτηση: θα μπορέσει να διαχειριστεί την τρομοκρατική απειλή κατά της χώρας του χωρίς να διολισθήσει προς τον αυταρχισμό;

Ολοι οι δυτικοί ηγέτες ανησυχούν για την τρομοκρατία, αλλά κανένας δεν αντιμετωπίζει μια απειλή τόσο διάχυτη, σταθερή και ύπουλη, όσο ο Μακρόν στη Γαλλία. Η λύση του ήταν να εισαγάγει ένα νέο νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας που αναπαράγει τα περισσότερα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Πέρασε τον νόμο, παρά το γεγονός ότι αποτέλεσε αντικείμενο μερικών από τις πιο έντονες αντιδράσεις μεταξύ των βουλευτών από τότε που ανέλαβε ο Μακρόν. Και είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί: Ο νόμος επεκτείνει σημαντικά, και μόνιμα, τις εξουσίες των αστυνομικών δυνάμεων, εξασφαλίζοντας τη συνέχιση πρακτικών που τόσο η Διεθνής Αμνηστία όσο και η Human Rights Watch έχουν καταγγείλει ως διακρίσεις εις βάρος του μεγάλου μουσουλμανικού πληθυσμού της Γαλλίας.

Τώρα, λοιπόν, ο Μακρόν αντιμετωπίζει μια άλλη πρόκληση, που είναι πολιτικής φύσης, αλλά όχι λιγότερο επικίνδυνη: θα γίνει γνωστός ως ένας αυταρχικός πρόεδρος που είναι πρόθυμος να θυσιάσει τα δικαιώματα κάποιων πολιτών προκειμένου να αποφύγει να θεωρηθεί αδύναμος;

Είναι μια λεπτή ισορροπία, σε μια κατάσταση που ο Μακρόν δεν επέλεξε, αλλά του έχει επιβληθεί από τη σκληρή πραγματικότητα. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας μπορεί να γίνει τελικά το πιο καθοριστικό θέμα για την προεδρία του, ακόμα περισσότερο από τις προσπάθειές του να μεταρρυθμίσει τον κώδικα εργασίας ή να πιέσει για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που επιβλήθηκε μετά τις πολύνεκρες επιθέσεις του Νοεμβρίου του 2015 στο Παρίσι, μπορεί να μην είναι ιδανική, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από τον Ιανουάριο η Γαλλία έχει υποστεί 11 τρομοκρατικές επιθέσεις που συνδέονται με το ριζοσπαστικό Ισλάμ, συμπεριλαμβανομένου ενός χτυπήματος στα Ηλύσια Πεδία στο Παρίσι τρεις ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές. Οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν αποτρέψει άλλες 14 επιθέσεις. Συνολικά, οι γαλλικές αρχές παρακολουθούν πάνω από 18.500 άτομα που είναι ύποπτα για τρομοκρατία, και άλλα 200 άτομα που έχουν επιστρέψει στη Γαλλία από τις εμπόλεμες ζώνες στο Ιράκ και στη Συρία.

Για τον Μακρόν δεν υπάρχει εύκολη οδός διαφυγής από την απειλή. Απειρος σε θέματα ασφάλειας όταν ανέλαβε καθήκοντα, ο πρόεδρος κατανόησε γρήγορα πόσο σημαντική είναι η αντι-τρομοκρατία για την πολιτική του επιβίωση. Στην πρώτη του μεγάλη πολιτική ομιλία δήλωσε ότι η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας θα είναι η πρώτη του προτεραιότητα και ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας task force απευθείας υπό τη διοίκησή του στο Μέγαρο των Ηλυσίων, που θα είναι επιφορτισμένη με τη διαρκή ενημέρωσή του για τις απειλές κατά της ασφάλειας.

Επίσης, υπέγραψε την επέκταση της επιχείρησης Sentinelle, ένα δαπανηρό σχέδιο για τον έλεγχο δημόσιων χώρων από περιπόλους στρατιωτών. Η αποτελεσματικότητά της κατά της τρομοκρατίας αμφισβητείται, αλλά παραμένει δημοφιλής στο κοινό. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι 18 μήνες μετά τη σφαγή στο Μπατακλάν η Γαλλία εξακολουθεί να ζει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία έχει ανανεωθεί πέντε φορές.

Αυτό που επέλεξε ο Μακρόν ήταν να δώσει στις αστυνομικές δυνάμεις άνευ προηγουμένου εξουσίες για εφόδους, ανακρίσεις και κρατήσεις ατόμων που είναι ύποπτα για τρομοκρατική δραστηριότητα, χωρίς να χρειάζεται ένταλμα από δικαστή.

Η κυβέρνηση επιμένει ότι τέτοια μέτρα είναι απαραίτητα σε ένα πλαίσιο γενικευμένων απειλών κατά της δημόσιας ασφάλειας. Αλλά πολιτικοί της αντιπολίτευσης επισημαίνουν ότι το πραγματικό αποτέλεσμα του νόμου θα είναι να υποβάλει σε ακόμα μεγαλύτερες διακρίσεις και αποκλεισμό τον μη λευκό πληθυσμό της Γαλλίας, ο οποίος ήδη υποφέρει από υψηλά ποσοστά ανεργίας.

Σύμφωνα με τον νόμο του Μακρόν, δυνάμεις ασφαλείας των συνόρων θα είναι σε θέση να διενεργούν ελέγχους ταυτότητας σε μεγάλα σημεία διέλευσης και σε περίμετρο 20 χιλιομέτρων σε επιλεγμένες τοποθεσίες, οι οποίες θα θεσπιστούν με διάταγμα, κατά παράβαση της Συνθήκης Σένγκεν. Η Γαλλία διεξάγει τέτοιους συνοριακούς ελέγχους μετά την επίθεση στο Μπατακλάν, βάσει εγκεκριμένης εξαετούς εξαίρεσης από το Σένγκεν. Η εξαίρεση λήγει στις 31 Οκτωβρίου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την επέκτασή της κατά τρία χρόνια.

Αλλά μια τέτοια παράταση πρέπει να εγκριθεί από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι επικριτές λένε ότι η Γαλλία καταστρέφει το πνεύμα του Σένγκεν, αφού μια τριετής εξαίρεση ισοδυναμεί με μόνιμη, και θα ενθαρρύνει άλλα κράτη που είναι πιο εχθρικά στη μετανάστευση, όπως η Ουγγαρία, να παραβιάζουν μονομερώς τους ευρωπαϊκούς νόμους, επικαλούμενα την απειλή της τρομοκρατίας.