Η Χαουμέα είναι χωρίς αμφιβολία ο πιο παράξενος από τους τέσσερις γνωστούς νάνους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, που περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο σε απόσταση μεγαλύτερη από αυτή του Ποσειδώνα. Το σχήμα της είναι ασυνήθιστα μακρόστενο, περιστρέφεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα γύρω από τον άξονά της και, σε αντίθεση με τους άλλους νάνους πλανήτες, οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει πλήρως το μέγεθος, το σχήμα, την ανακλαστικότητα και την πυκνότητά της. Τώρα ερευνητές από την Ισπανία ανακάλυψαν ότι διαθέτει ένα ακόμη μοναδικό για νάνο πλανήτη χαρκατηριστικό – ένα εντυπωσιακό δαχτυλίδι!

Ο Χοσέ Λουίς Ορτίθ και οι συνεργάτες του από το Ινστιτούτο Αστροφυσικής της Ανδαλουσίας στη Γρανάδα είχαν προβλέψει ότι στις αρχές του 2017 η πορεία της Χαουμέα θα διασταυρωνόταν με εκείνη του άστρου URAT533-182543, γεγονός το οποίο θα επέτρεπε καλύτερες παρατηρήσεις του νάνου πλανήτη. Ετσι την 21η του περασμένου Ιανουαρίου έστρεψαν επάνω της όλη την προσοχή τους οργανώνοντας παρατηρήσεις της από 12 διαφορετικά τηλεσκόπια σε 10 διαφορετικά εργαστήρια.

Ο δακτύλιος και το σύστημά του

Οπως περιγράφουν οι αστρονόμοι από την Ισπανία στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», τα αποτελέσματα από αυτές τις παρατηρήσεις τούς επέτρεψαν να προσδιορίσουν την πυκνότητα (ανώτατο όριο 1.885 κιλά ανά κυβικό μέτρο), το σχήμα (ελλειψοειδές), την ανακλαστικότητα (0,51) και την ατμόσφαιρα (μηδενική) του παράξενου νάνου πλανήτη. Η μεγάλη έκπληξη ήταν όμως ο εντοπισμός του καλοσχηματισμένου δακτυλίου και του συστήματός του. Το δαχτυλιδι της Χαουμέα βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον ισημερινό της και με την τροχιά του εξώτερου δορυφόρου της, της Χι’Λάκα. Η τροχιακή περίοδός του είναι τριπλάσια από την περίοδο περιστροφής του νάνου πλανήτη, η ακτίνα του εκτιμάται στα 2.287 χλμ. και το πλάτος του στα 70 χλμ..

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι αν και είναι ο πρώτος νάνος πλανήτης που ανακαλύπτουμε ότι διαθέτει δαχτυλίδι, η Χαουμέα δεν είναι ο πρώτος μη γίγαντας πλανήτης στον οποίο εντοπίζεται δακτύλιος. Τα πρωτεία εδώ κατέχει η Χαρικλώ, ένας από τους μικρούς πλανήτες που περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο ανάμεσα από τον Κρόνο και τον Ουρανό και είναι γνωστοί ως Κενταυρίδες. Το 2014 αστρονόμοι εντόπισαν γύρω της όχι έναν αλλά δυο δακτυλίους τους οποίους ονόμασαν Ουαπόκ και Τσούι.