Η αυστριακή Ακροδεξιά θέλει να ανέβει στο τρένο της εξουσίας

Σε μια μεγάλη σκηνή που έχει στηθεί μπροστά στο δημαρχείο του 19ου αιώνα στο Γκρατς, μια μπάντα παίζει το εθνικιστικό άσμα «Αυστρία, ξανά και ξανά». Το πλήθος τραγουδάει, κραδαίνοντας σημαίες. Η αστυνομική παρουσία είναι βαριά. Στη δεύτερη πόλη της Αυστρίας, το Κόμμα της Ελευθερίας, ένα από τα μεγαλύτερα ακροδεξιά εθνο-λαϊκιστικά κόμματα της Ευρώπης, κάνει μια θορυβώδη συγκέντρωση πριν από τις εκλογές της 15ης Οκτωβρίου.

Πριν από τέσσερα χρόνια, το κόμμα πήρε 20% σε εθνικό επίπεδο. Αυτή τη φορά ο ηγέτης του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε ελπίζει να κερδίσει τη δεύτερη θέση και να μπει στον κυβερνητικό συνασπισμό για να εμποδίσει τον «εξισλαμισμό» της Αυστρίας, να αρνηθεί στους μετανάστες την πρόσβαση σε γενναιόδωρα κοινωνικά επιδόματα, και να ενισχύσει τα εισοδήματα των απλών αυστριακών οικογενειών. «Οι ψηφοφόροι δεν μας βλέπουν ως κόμμα διαμαρτυρίας, αλλά ως κόμμα εξουσίας με λύσεις» λέει ο Χάνες Αμεσμπάουερ, επικεφαλής της λίστας των τοπικών υποψηφίων.

Μετά την επιτυχία της ακροδεξιάς εθνικιστικής Εναλλακτικής για τη Γερμανία (η οποία κέρδισε 13% των ψήφων στις εκλογές της Γερμανίας και περισσότερες από 90 έδρες στο κοινοβούλιο) μια ισχυρή επίδοση του Κόμματος της Ελευθερίας στις αυστριακές κάλπες θα αποτελέσει την επόμενη μεγάλη πρόκληση για τους ευρωπαίους πολιτικούς. Θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τους φόβους για μια εθνικο-λαϊκιστική εξέγερση σε ολόκληρη την Ευρώπη και να καταστήσει τη Βιέννη επικεφαλής μιας ομάδας χωρών που είναι έτοιμες να συγκρουστούν με τις Βρυξέλλες –και με την Ανγκελα Μέρκελ –για μια σειρά ευρωπαϊκά θέματα, με αιχμή του δόρατος τη μετανάστευση.

Αλλά ο Στράχε και το Κόμμα της Ελευθερίας αντιμετωπίζουν μια τεράστια πρόκληση από τον Σεμπάστιαν Κουρτς, τον νεαρό υπουργό Εξωτερικών της Αυστρίας και αρχηγό του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος. Βρίσκεται σε υπερ-ανοδική τροχιά, αφού ξεπέρασε το Κόμμα της Ελευθερίας στο κύριο θέμα του –τη σκληρή απάντηση της Αυστρίας στην μεταναστευτική κρίση του 2015. Οπως και το Κόμμα της Ελευθερίας, ο Κουρτς απαιτεί τον τερματισμό της «παράνομης» μετανάστευσης στην Αυστρία. Ο υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται επίσης πίσω από την απαγόρευση της μπούρκας, που τέθηκε σε ισχύ αυτόν τον μήνα. Παρά το γεγονός ότι ηγείται ενός κόμματος που κυβερνά εδώ και 30 χρόνια, ο 31χρονος Κουρτς έχει καταφέρει να παρουσιαστεί ως ο υποψήφιος που θα κλονίσει το κατεστημένο και το παλιό πολιτικό σύστημα.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το Κόμμα της Ελευθερίας θα μπορούσε να τερματίσει δεύτερο, με τους Σοσιαλδημοκράτες του σημερινού καγκελαρίου Κρίστιαν Κερν στην τρίτη θέση. Η στήριξη για το Κόμμα της Ελευθερίας αποδείχθηκε όταν ο βετεράνος υποψήφιος Νόρμπερτ Χόφερ παραλίγο να εκλεγεί πρόεδρος της Αυστρίας τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Χόφερ έγινε δεκτός με ζωηρές επευφημίες στη συγκέντρωση του Γκρατς και καταχειροκροτήθηκε όταν είπε ότι «το Ισλάμ δεν μπορεί να γίνει μέρος της Αυστρίας». «Οι μη μουσουλμάνοι κινδυνεύουν να γίνουν μειοψηφία» προειδοποίησε, προτού δηλώσει ότι «μεταξύ των εργαζομένων και των εργατών, είμαστε το ισχυρότερο κόμμα στην Αυστρία».

Η εργατική τάξη της Αυστρίας επηρεάστηκε περισσότερο από την κρίση της μετανάστευσης, και τα ποσοστά του κόμματος αυξάνονται εντυπωσιακά σε αυτούς τους ψηφοφόρους. Ο Χόφερ λέει ότι το Κόμμα της Ελευθερίας θα μπορούσε να επωφεληθεί από το γεγονός ότι ο Κουρτς έχει υιοθετήσει τις πολιτικές του. «Δεν μπορούν πλέον να μας κατηγορήσουν ότι είμαστε ακροδεξιοί εξτρεμιστές… αλλά πάντα λέμε ότι η πολιτική του Κόμματος της Ελευθερίας θα εφαρμοστεί καλύτερα από το Κόμμα της Ελευθερίας» λέει. Οι αφίσες του κόμματος στο Γκρατς περιγράφουν τον Στράχε ως «προσανατολισμένο στο μέλλον».

Αλλά ο Κουρτς δεν είναι η μόνη πρόκληση που αντιμετωπίζει το Κόμμα της Ελευθερίας, το οποίο έγινε διαβόητο διεθνώς τη δεκαετία του 1990 για την ξενοφοβία του και την απροθυμία του να καταδικάσει το ναζιστικό παρελθόν της Αυστρίας με τον «χαρισματικό» ηγέτη Γεργκ Χάιντερ, ο οποίος σκοτώθηκε σε τροχαίο το 2008. Χαραγμένο στη μνήμη των αυστριακών ψηφοφόρων είναι το χάος που προκλήθηκε όταν το ακροδεξιό κόμμα μπήκε σε μια κυβέρνηση συνασπισμού το 2000.

Το κόμμα «υποσχέθηκε την Ουτοπία αλλά δεν την έφερε. Ο κόσμος σκεφτόταν ότι το Κόμμα της Ελευθερίας θα έδιωχνε όλους τους ξένους. Φυσικά, αυτό δεν ήταν δυνατόν» λέει ο Στέφαν Πέτζερ, πρώην βοηθός του Χάιντερ και νυν πολιτικός σύμβουλος στη Βιέννη.

Σε αντίθεση με το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, το Κόμμα της Ελευθερίας δεν διακινδύνευσε να θέσει υπό αμφισβήτηση την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη. Αυτή τη φορά οι αυστριακοί ακροδεξιοί θέλουν να δείξουν ότι είναι σε θέση να μπουν στην κυβέρνηση ως αξιόπιστοι εταίροι και ότι είναι διεθνώς αποδεκτοί.

Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις το Κόμμα της Ελευθερίας εμφανίζεται δεύτερο με 27%, με τους Σοσιαλδημοκράτες να έχουν πέσει στο 22%. Πρώτο, με διαφορά, είναι το Λαϊκό Κόμμα του Κουρτς με 34%.