Τα μωρά μπορούν να μάθουν την αξία της σκληρής δουλειάς

Από την ηλικία των μόλις… 15 μηνών ο άνθρωπος μπορεί να μάθει την αξία της σκληρής δουλειάς. Ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) ανακάλυψαν ότι μωρά που έβλεπαν έναν ενήλικο να παλεύει να φέρει εις πέρας ένα καθήκον προτού το επιτύχει, προσπαθούσαν και εκείνα περισσότερο να φέρουν εις πέρας το δικό τους καθήκον σε σύγκριση με μωρά που έβλεπαν τον ενήλικο να τα καταφέρνει εύκολα, χωρίς προσπάθεια.

Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Science», τα μωρά μπορούν να διδαχθούν γρήγορα την αξία της προσπάθειας –φθάνει να δουν μια-δυο φορές ενηλίκους να προσπαθούν σκληρά για κάτι (να σημειωθεί πάντως ότι οι ερευνητές δεν μελέτησαν πόσο διαρκεί αυτή η επίδραση). Σε κάθε περίπτωση, παρότι η μελέτη έλαβε χώρα σε εργαστηριακό περιβάλλον, τα ευρήματα μπορούν να αποτελέσουν μια «πυξίδα» για γονείς που ελπίζουν να εμφυσήσουν την αξία της προσπάθειας στα παιδιά τους.

«Υπάρχει κάποια πίεση στους γονείς να κάνουν τα πάντα να φαίνονται εύκολα και να μη δείχνουν ότι αποτυγχάνουν μπροστά στα παιδιά τους» σημειώνει η Λόρα Σουλτς, καθηγήτρια Γνωστικής Επιστήμης στο ΜΙΤ και προσθέτει: «Τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι ίσως δεν είναι κακό να δείχνουμε στα παιδιά μας ότι εργαζόμαστε σκληρά για να πετύχουμε τους στόχους μας».

Η δρ Σουλτς και η φοιτήτριά της Τζούλια Λίοναρντ θέλησαν να μελετήσουν πώς τα παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουν, πώς αποφασίζουν πότε πρέπει να παλέψουν σκληρά αλλά και πότε δεν αξίζει τον κόπο να συνεχίσουν την προσπάθεια. Προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας είχε δείξει ότι τα μωρά μπορούν να διδαχθούν τη σχέση αιτίου – αιτιατού μέσα από ελάχιστα παραδείγματα. «Αναρωτιόμασταν αν μπορούν εξίσου γρήγορα και με βάση λίγα δεδομένα να μάθουν πότε αξίζει να προσπαθήσουν σκληρά για κάτι» σημειώνει η κυρία Λίοναρντ.

Ετσι, οι ερευνήτριες σχεδίασαν ένα πείραμα στο οποίο μωρά 15 μηνών παρακολούθησαν αρχικώς έναν ενήλικο να εκτελεί δύο καθήκοντα: να αφαιρεί ένα ψεύτικο βατραχάκι από ένα δοχείο καθώς και ένα μπρελόκ από έναν γάντζο. Τα μισά μωρά είδαν τον ενήλικο να φέρνει εις πέρας το καθήκον γρήγορα –τρεις φορές μέσα σε 30 δευτερόλεπτα –ενώ τα υπόλοιπα είδαν τον ενήλικο να πασχίζει επί 30 δευτερόλεπτα προτού το φέρει εις πέρας.

Στη συνέχεια δόθηκε ένα μουσικό παιχνίδι στο κάθε μωρό. Το παιχνίδι αυτό είχε ένα φανερό κουμπί το οποίο ήταν λογικά αυτό που το «άνοιγε», αλλά στην πραγματικότητα δεν λειτουργούσε. Υπήρχε επίσης ένα κρυμμένο λειτουργικό κουμπί στην κάτω πλευρά του παιχνιδιού. Η μία από τις δύο ερευνήτριες, χωρίς να βλέπουν τα μωρά, άνοιγε το παιχνίδι ώστε να αποδείξει ότι παίζει μουσική, στη συνέχεια το έκλεινε και το έδινε στο μωρό.

Κάθε παιδάκι είχε δύο λεπτά χρόνο να παίξει με το παιχνίδι και οι ερευνήτριες κατέγραφαν πόσες φορές προσπαθούσε να πατήσει το (χαλασμένο) κουμπί που φαινόταν να είναι εκείνο που ανοίγει το παιχνίδι. Ανακάλυψαν ότι τα μωρά που είχαν προηγουμένως δει τον ενήλικο να παλεύει να καταφέρει να φέρει εις πέρας το καθήκον που είχε αναλάβει πατούσαν το κουμπί του παιχνιδιού σχεδόν διπλάσιες φορές σε σύγκριση με τα μωρά που είχαν δει τον ενήλικο να επιτυγχάνει αμέσως. Συγχρόνως πατούσαν διπλάσιες φορές το κουμπί προτού ζητήσουν βοήθεια ή προτού πετάξουν κάτω το παιχνίδι.

Σημαντική η ευθεία αλληλεπίδραση

Οι ερευνήτριες ανακάλυψαν επίσης ότι η ευθεία αλληλεπίδραση με τα μωρά έκανε τη διαφορά. Οταν ο ενήλικος του πειράματος τα φώναζε με το όνομά τους, είχε οπτική επαφή μαζί τους και τους μιλούσε κοιτώντας τα ευθεία στα μάτια, τα μωρά προσπαθούσαν περισσότερο.

Ποιο είναι το μήνυμα αυτής της μελέτης; Οτι ο άνθρωπος φαίνεται πως μπορεί, από μικρή ηλικία, να μάθει πώς να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλει. Επόμενος στόχος για τις ερευνήτριες μετά το αρχικό πείραμα είναι να διερευνήσουν πόσο διαρκεί αυτή η επίδραση στα μωρά.