Σε πόλεμο οι τράπεζες για τα «κόκκινα» δάνεια

Μάχη επιβίωσης θα δώσουν ως και τον ερχόμενο Μάιο οι ελληνικές τράπεζες, με τις διοικήσεις τους να δηλώνουν έτοιμες για κήρυξη πραγματικού… πολέμου στους στρατηγικούς κακοπληρωτές και στους μη συνεργάσιμους δανειολήπτες, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, οι οποίοι θα δουν τις περιουσίες τους στο σφυρί και τα δάνειά τους να πωλούνται σε ξένα funds.

«Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Αν δεν δείξουμε σημάδια βελτίωσης στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων το επόμενο διάστημα, κινδυνεύει όχι μόνο η υπόσταση των σημερινών διοικητικών επιτελείων, αλλά και το ίδιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα» επισημαίνει χαρακτηριστικά κορυφαία τραπεζική πηγή.

Μόνο τυχαίες δεν είναι οι συστάσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα προς τις τράπεζες για ταχύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος και για υπερκάλυψη των στόχων μείωσης των επισφαλειών. Ο κεντρικός τραπεζίτης θεωρεί ότι ο περιορισμός τους κατά 15 δισ. ευρώ το 2018, βάσει των δεσμεύσεων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αποτελεί επίδοση ιδιαίτερα φιλόδοξη, δεδομένης και της ασθενικής ως σήμερα ανάκαμψης της οικονομίας. Και πιστεύει ότι είναι αναγκαία η χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, για την ανάκτηση των οφειλών.

Οπως λέει σε συνεργάτες του, η πρώτη χρονιά υπό τη στενή παρακολούθηση της Ευρωτράπεζας κατέδειξε την αδυναμία των τραπεζών να προωθήσουν επιτυχείς αναδιαρθρώσεις. Για τον λόγο αυτόν επιστρατεύθηκαν κυρίως οι διαγραφές δανείων, μέσω των οποίων οι τράπεζες έπιασαν τα «νούμερα» του 2017, με τον περιορισμό του όγκου μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 7 δισ. ευρώ.

Το 2018 ωστόσο τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα, καθώς η αντίστοιχη επιδιωκόμενη προσαρμογή είναι διπλάσια. Οπως επισημαίνει διευθύνων σύμβουλος συστημικού ομίλου, «Αν το επόμενο εξάμηνο δεν δείξουμε πρόοδο στη διαχείριση των επισφαλειών, οι τράπεζες κινδυνεύουν με μείωση της αξίας των ενεχύρων που έχουν καταχωρημένα στα βιβλία τους και με νέες αναγκαστικές αυξήσεις κεφαλαίου».

Αν προκύψει η τέταρτη από το 2013 ανακεφαλαιοποίηση, θα εξαερώσει για μία ακόμα φορά την περιουσία των μετόχων, θα οδηγήσει στην… έξοδο τις διοικήσεις τους και ενδεχομένως σε έναν νέο γύρο συγκέντρωσης στον κλάδο.

Οι επιδόσεις των τραπεζών θα ληφθούν σοβαρά υπόψη στα επερχόμενα stress tests της ΕΚΤ που ξεκινούν τον Φεβρουάριο και τα οποία θα είναι πολύ πιο αυστηρά από τα προηγούμενα μετά τον συμβιβασμό του Μάριο Ντράγκι με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Η συμφωνία τους προβλέπει τη μη πραγματοποίηση εκτενών ελέγχων στα στοιχεία ενεργητικού των τραπεζών, τους οποίους ζητούσε ως την τελευταία στιγμή το Ταμείο, με αντάλλαγμα οι ασκήσεις αντοχής να γίνουν σε μεγαλύτερο βάθος.

Για τον λόγο αυτόν οι τράπεζες κατέθεσαν στην ΕΚΤ αναθεωρημένα σχέδια για την αποκλιμάκωση των «κόκκινων» δανείων και ετοιμάζουν την αντεπίθεσή τους ήδη από αυτόν τον μήνα. Το πλάνο τους προβλέπει τα εξής:

l Επιτάχυνση των πλειστηριασμών. Προτεραιότητα θα έχουν όσοι χρωστούν στις τράπεζες περισσότερα από 300.000 ευρώ. Οι συγκεκριμένοι οφειλέτες θα δουν την περιουσία τους να εκποιείται, διαδικασία που θα επιταχυνθεί με την ουσιαστική έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών από τις αρχές Δεκεμβρίου.

l Αυξημένες πωλήσεις δανείων. Στο νέο μείγμα δράσεων οι πωλήσεις δανειακών χαρτοφυλακίων σε τρίτους θα έχουν αυξημένη βαρύτητα. Τα πρώτα δάνεια που θα ρευστοποιηθούν θα αφορούν κυρίως οφειλές από προϊόντα καταναλωτικής πίστης χωρίς εξασφαλίσεις. Πρόκειται για περιπτώσεις δανειοληπτών που έχουν δεχθεί αρκετές επιστολές-κάλεσμα για ρύθμιση, με αντάλλαγμα υψηλά «κουρέματα» της τάξης του 60% και του 70%. Ωστόσο τα υπόλοιπά τους παραμένουν… ακίνητα για περισσότερο από πέντε-έξι χρόνια.

l Κυνήγι στους επιχειρηματίες με προσωπική περιουσία και πτωχευμένες εταιρείες.

«Θα τους χτυπήσουμε αλύπητα, όσο δεν πάει» τονίζει χαρακτηριστικά γενικός διευθυντής συστημικής τράπεζας αναφερόμενος στους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που βρίσκονται υπό κατάρρευση και οι ίδιοι δεν τις στηρίζουν παρότι διαθέτουν προσωπική περιουσία. «Οποιος δεν θέλει να βάλει χρήματα για την αναδιάρθρωση της εταιρείας του, αυτομάτως θα τίθεται εκτός και θα ξεκινούν οι διαδικασίες για την πώλησή της σε τρίτους» σημειώνει η ίδια πηγή.

Οι παραπάνω δράσεις είναι αναγκαίες και για έναν ακόμα λόγο. Ο διοικητής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι επιδιώκει από την 1η Ιανουαρίου 2018 να εισαγάγει νέους κανόνες στην πολιτική κάλυψης δανείων. Συγκεκριμένα, για κάθε νέο μη εξυπηρετούμενο δάνειο η τράπεζα θα πρέπει να σχηματίζει προβλέψεις στο 100% της αξίας του, σε δύο χρόνια όταν δεν υπάρχουν ενέχυρα και σε επτά χρόνια αν διαθέτει εμπράγματες εξασφαλίσεις, πλήττοντας άμεσα την κερδοφορία της.

Αν λοιπόν οι τράπεζες δείξουν πυγμή μέσω των ενεργειών τους για αύξηση των εισπράξεων από τα «κόκκινα» δάνεια, θα δημιουργηθεί ισχυρό αντικίνητρο σε όσους έχουν ενήμερες οφειλές να καθυστερούν δόσεις. Με τον τρόπο αυτόν εκτιμάται ότι θα περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των δανειοληπτών που επιλέγουν να μην πληρώνουν τον πιστωτή τους παρότι έχουν την οικονομική δυνατότητα.

EUROBANK: Το 99% δεν δέχθηκε «κούρεμα» έως 95%

Ενδεικτική των διαθέσεων των δανειοληπτών για τακτοποίηση των υποθέσεών τους είναι η απόρριψη της πρότασης της Eurobank από την πλειονότητα όσων επιλέχθηκαν για κλείσιμο του δανείου τους με αποπληρωμή σε 6 άτοκες δόσεις ενός ποσού που μπορεί να έφτανε ακόμη και το 5% του ανεξόφλητου κεφαλαίου. Ο λόγος γίνεται για δάνεια, καταναλωτικά-κάρτες, ύψους 1,50 δισ. ευρώ, για τα οποία υπήρξε συμφωνία για πώλησή τους σε ξένο fund την περασμένη εβδομάδα έναντι τιμήματος 45 εκατ. ευρώ.

Πριν από τη μεταβίβασή τους η Eurobank, παρότι η νομοθεσία δεν την υποχρεώνει, έστειλε επιστολές στους περίπου 160.000 οφειλέτες και τους πρότεινε «κούρεμα» έως και 95% επί του ποσού των χρεών τους. Με τον τρόπο αυτόν θα ξεμπέρδευαν με την οφειλή τους και θα γλίτωναν εκτός από τους τόκους και τις προσαυξήσεις το μεγαλύτερο μέρος του ανεξόφλητου κεφαλαίου.

Ποια ήταν τελικά η ανταπόκριση; Παρά την πολύ καλή πρόταση μόλις 2.000 δανειολήπτες την αποδέχθηκαν, εξοφλώντας 20 εκατ. ευρώ. Δηλαδή το 99% περίπου των πελατών αγνόησαν την επιστολή που δέχθηκαν.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το στοιχείο αυτό δείχνει ότι υπάρχει μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που είτε λόγω πραγματικής ανάγκης είτε επειδή κρύβεται, έχει αποφασίσει να μην επιστρέψει τίποτα στην τράπεζα από δάνεια του παρελθόντος. Ρισκάροντας να βρεθεί αντιμέτωπο με ξένα funds.