«Δεν υπάρχει Χρυσή Αυγή χωρίς Μιχαλολιάκο». Η φράση ανήκει στον Δημήτρη Ψαρρά, δημοσιογράφο, και είναι ίσως η πλέον χαρακτηριστική από την πολύωρη κατάθεσή του ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Θέμα που ο ίδιος γνωρίζει σε βάθος, καθώς ασχολείται με τις πτυχές του εδώ και 27 χρόνια, από τις αρχές του 1990, έχοντας και την ιδιότητα του συγγραφέα σχετικά. Ο κ. Ψαρράς, ο οποίος προσκόμισε στο δικαστήριο το πρώτο Καταστατικό της Χρυσής Αυγής, απογύμνωσε το σημερινό προφίλ της από τα σύγχρονα ψιμύθια των υψηλών εκλογικών ποσοστών, αποκαλύπτοντας το πραγματικό, ναζιστικό και βίαιο, πρόσωπο της · τον αρχηγικό της χαρακτήρα (Αρχή του Αρχηγού), την κάθετη στρατιωτική δομή της, τη συμβολική –πλην όμως – συντονισμένη δράση της, στο πλαίσιο της οποίας τα πρόσωπα δεν έχουν σημασία. Σημασία –όπως είπε – έχουν οι ιδιότητες τους, π.χ. «του Πακιστανού, αυτού που δεν έχει δουλειά στην πατρίδα μας», σε μια προσπάθεια μεταφοράς μηνύματος μείζονος συμβολισμού, «εμείς έχουμε την ισχύ».
«Ο Αρχηγός δεν μετέχει στις βίαιες και νυχτερινές επιθέσεις της οργάνωσης», επεσήμανε ο κ. Ψαρράς. «Πρέπει να παραμείνει αλώβητος, είναι υπεράνω των άλλων, είναι η ενσάρκωση του Λαού, δεν είναι όπως ο αρχηγός του κόμματος. Τον έχει βάλει εκεί ο Λαός, όπως είχε βάλει τον Χίτλερ. Τα βιβλία που έχει βγάλει εξηγούν ότι είναι περίπου ο Μεσσίας, ο Αρχηγός. Εξ ου και υπάρχει μια πλευρά εσωτερική, αποκρυφιστική της ΧΑ, όπως οι τελετές μύησης των νέων μελών». Και πρόσθεσε: «Οι υπαρχηγοί είναι αναλώσιμοι, μόνο το πρόσωπο του Αρχηγού δεν είναι αναλώσιμο. Όλοι φύγαν κακήν κακώς, αυτή είναι η ιστορία του Περίανδρου, των Κουσουμβρήδρων, του Γιαννόπουλου, του Ζαφειρόπουλου, όταν πλησίαζαν το θώκο του Αρχηγού».
«Τακτική αντεγραμμένη από τη φασιστική Ιταλία»
Ο δημοσιογράφος προκάλεσε αίσθηση επιχειρώντας ταξίδι στον χρόνο, και πριν από 1990, όταν η Χρυσή Αυγή δρούσε ακόμη σε στενό κύκλο, αλλά και ανάγοντας δηλώσεις και συμπεριφορές του σήμερα στη ναζιστική ιδεολογία του χθες. «Όταν έγιναν οι συλλήψεις μετά τον Φύσσα, είπε ο Μιχαλολιάκος ότι δεν έχουμε καμία σχέση με το εθνικοσοσιαλισμό και βγαίνοντας είπε στους οπαδούς «Ζήτω η Νίκη». Αυτό για τους μυημένους είναι το «Sieg Heil». Υπάρχουν και άπειρες αναφορές, αφού μπήκαν στη Βουλή που υποστηρίζουν τη βία, τις δολοφονίες», είπε χαρακτηριστικά. Και συμπλήρωσε: «Δεν είναι αφελής ο Μιχαλολιάκος που τα έχει πει σε δημόσιες συγκεντρώσεις. Όπως για τις «ξιφολόγχες που θα ακονίζονται στο πεζοδρόμιο», είναι από τον επίσημο ύμνο των SS και είναι φρικιαστικοί (να κρεμαστούν οι εβραίοι). Όταν λεει ενας αρχηγός «τότε θα δείτε πως θα ειναι τα τάγματα εφόδου».
Ο ίδιος ερμήνευσε «την κλιμάκωση της βίας το 2013» ως «τακτική αντεγραμμένη από τη φασιστική Ιταλία, όπως ξέρει ο Μιχαλόλιας που ήταν τότε στην Ιταλία. Να προκαλέσουμε τους εχθρούς, π.χ. να οργανωθεί η Αριστερά και να επιτεθεί στη Χρυσή Αυγή. Αυτή ήταν η στρατηγική της έντασης στην Ιταλία το 1970. Έτσι εξηγώ την κλιμάκωση της βίας το φθινόπωρο του 2013. Η βία κατά του ΠΑΜΕ, στον Μελιγαλά κατά των δεξιών και εθνικοφρόνων. Σπάνε στο ξύλο έναν ομοιδεάτη τους, που τους «πρόδωσε», πήγε με τον Περίανδρο».
Ο μάρτυς εκτίμησε, δε, ότι ο συσχετισμός των δικογραφιών, που οδήγησε μετά τη δολοφονία Φύσσα στη σημερινή ακροαματική διαδικασία, θα μπορούσε να έχει γίνει από το 2010. «Η Χρυσή Αυγή στα τέλη του καλοκαιριού του 2013 αισθάνθηκε ότι είχε μεγάλη ασυλία από το πολιτικό σύστημα και από τα ΜΜΕ», σημείωσε.
Η κατάθεση του μάρτυρα
Για την ιστορία και την εξέλιξη της Χρυσής Αυγής, είπε χαρακτηριστικά:
«Μέχρι τότε (σσ: 1990) ήταν μια κλειστή λέσχη επιμόρφωσης, δεν είχε δημόσια δράση στα πεζοδρόμια, όπως απέκτησε από τις αρχές του 1990. Έβγαζε το περιοδικό αυτό (σσ: Χρυσή Αυγή), βγήκαν 13 φύλλα μέχρι το 1983. Αυτά ήταν όλα αυστηρά ναζιστικά, με αναφορές στο Χίτλερ, στον Γκέμπελς, τον Ες, με τα σήματα τα εθνικοσοσιαλιατικά, τη σβάστικα. Μέχρι εκείνο το σημείο, ορατή τουλάχιστον δράση δεν υπήρχε, ώστε να προκαλέσει και το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον».
»Μέχρι το 1983, ο Μιχαλολιάκος αισθάνθηκε τότε ότι η κυβέρνηση αυτή τον είχε στοχοποιήσει. Και κινδύνευε το όνομά του να ταυτοποιηθεί με άλλες τρομοκρατικές ομάδες. Ανέστειλε τη λειτουργία του περιοδικού και προσχώρησε και ανέλαβε ως πρόεδρος της νεολαίας ΕΠΕΝ, του κόμματος του Παπαδόπουλου. (…) Το είχε γράψει ο ίδιος, αλλά και υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες. Ο Περδικάρης έχει γράψει πρόσφατα ένα βιβλίο για τη Χρυσή Αυγή, και είπε πως εκείνη την εποχή φοβήθηκε ο Μιχαλολιάκος και, με τη συμβουλή του αδελφού του Μιχαλόλια, που ήταν κι αυτός στη νεολαία (ΕΠΕΝ). Και εκείνη την περίοδο ο Μιχαλολιάκος διέφυγε στη Νότιο Αφρική».
«Ο Μιχαλολιάκος είναι η Χρυσή Αυγή»
Οταν η πρόεδρος κυρία Μαρία Λεπενιώτη ρώτησε τον κ. Ψαρρά αν εκείνη την περίοδο υπήρχε Χρυσή Αυγή, εκείνος είπε χαρακτηριστικά:
«Όχι, δεν υπάρχει Χρυσή Αυγή, χωρίς Μιχαλολιάκο. Ο Μιχαλολιάκος είναι η Χρυσή Αυγή. Διέπεται από την Αρχή του Αρχηγού. Τον Δεκέμβριο του 1984 αναλαμβάνει καθήκοντα του πρώτου προέδρου της νεολαίας ΕΠΕΝ. Δίνει μια πιο μαχητική, λέει αυτός, ακραία, λέω εγώ (μορφή). Οι ναζιστές δεν πιστεύουν στα της δικτατορίας. Δεν έμεινε πολύ καιρό, στις αρχές του 1985 έφυγε στο πλαίσιο εσωτερικών έριδων, αλλά και επειδή όπως λέει ο ίδιος συνδέθηκε η ΕΠΕΝ με μια ομάδα της Ευρωβουλής που είναι από το Ισραήλ. Και ο ίδιος είναι ακραίος αντισημίτης. Δημιουργεί και πάλι το περιοδικό, και πάει να γίνει κάτι περισσότερο από κλειστός κύκλος. Αντέγραψε πιστά, θέλησε να γίνει μια μικρογραφία των ομάδων κρούσης, των ταγμάτων εφόδου που είχε φτιάξει ο Χίτλερ, πριν τη άνοδο του στην εξουσία το 1936. Αυτό είναι το μοντέλο.
Σιγά – σιγά προσπαθεί να το υλοποιήσει. Κάνει άνοιγμα να «βγούμε από τα γραφεία. Δεν θα μελετάμε μόνο το «Μein Κampf» (σσ: «Ο Αγών μου»), αλλά θα βγούμε να κυνηγήσουμε τους εχθρούς μας,» οι αριστεροί, οι αναρχικοί, οι ξένοι, οι άλλου χρώματος, όλο το πολιτικό σύστημα. Αυτοί όλοι έχουν στοχοποιηθεί κατά καιρούς ως πολιτικοί εχθροί. Μέχρι το 1990 δεν υπήρχαν μετανάστες στην Ελλάδα, μετά ξεκίνησε, από τις αρχές του 1990. Αντίθετα με άλλες οργανώσεις πολιτικής βίας, δεν στοχεύει σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Στοχεύει σε ιδιότητες, π.χ. ένας που μας μοιάζει αναρχικός, ένας που μας μοιάζει Πακιστανός και δεν έχει δουλειά στη πατρίδα μας. Δεν είναι ότι θα χτυπήσει κάποιον επιφανή. Το συμβολικό που θέλει να περάσει είναι ότι είναι δυνατή. Ότι εμείς έχουμε την ισχύ».
Ο μάρτυς υπογράμμισε επίσης ότι «δεν μπορούν να ασκήσουν πολιτική χωρίς βία σε δημόσιους χώρους, ο ίδιος ο αρχηγός λίγες εβδομάδες μετά την είσοδό στη Βουλή, στις Θερμοπύλες, αναφέρθηκε σε τάγματα εφόδου, σε ξιφολόγχες. Φανάτισε τους οπαδούς με τις δηλώσεις αυτές».
Για το πρώτο Καταστατικό της Χρυσής Αυγής
Πρόεδρος: Πότε έχει γραφτεί;
Μάρτυς: Δεν έχει ημερομηνία αλλά είναι του 1987. Μου το έστειλε η Χρυσή Αυγή επισήμως. Μπορεί να φαίνεται περίεργο, με την ιδιότητα του δημοσιογράφου.
Πρόεδρος: Γιατί επέλεξαν εσάς;
Μάρτυς: Είναι μια από τις βασικές πήγες πληροφόρησης. Είναι πηγή, βασική πηγή για μένα, τα δημοσιεύματα της Χρυσής Αυγής. Μου το έστειλαν το 1988, μαζί με άλλα υλικά της οργάνωσης. Υπήρχε μια αναφορά στο περιοδικό που εργαζόμουν τότε και το έστειλαν στο περιοδικό. Και ένας άλλος συνάδελφος είχε γράψει ένα άρθρο για τα συνθήματα στους τοίχους. Και είχε στείλει (η Χρυσή Αυγή) υλικό γιατί προσπαθούσε να βγει προς τα έξω. Ήταν πάγια αρχή και για τη διαφήμιση και κάποιος αντίπαλος να σε σχολιάζει είναι θετικό για σένα.
(…)
Πρόεδρος: Αυτό το Καταστατικό, το είδατε αλλού να έχει κατατεθεί κάπου;
Μάρτυς: (Δημοσιεύθηκαν) πολλά άρθρα στη εφημερίδα ΧΑ που έχουν στοιχεία από το Καταστατικό. Η ΧΑ κατέθεσε άλλο καταστατικό το 2012 στον Άρειο Πάγο και είπε ότι δεν υπάρχει άλλο. Πριν, λειτουργούσαν με αυτό που έχω καταθέσει εγώ.
Πρόεδρος: Ποιος ο λόγος να λένε ότι δεν υπάρχει άλλο;
Μάρτυς: Να καλυφθεί, γιατί αναφέρεται και στον χαρακτήρα και στη δομή της οργάνωσης και έχει ένα μεγάλο κεφάλαιο για την Αρχή του Αρχηγού. Και είναι ενοχοποιητικό για τον αρχηγό. Αποφασίστηκε, λέει, μέσα από το Κεντρικό Συμβούλιο, 22-8-2012. Επομένως δεν υπήρχε Καταστατικό; Μα υπάρχουν δεκάδες άρθρα που αναφέρονται στο καταστατικό. Λέει μέσα (το νέο Καταστατικό) ότι «ο στόχος μας είναι πόλεμος κατά των Μνημονίων». Υπήρχαν Μνημόνια το 1987; Κανένα κόμμα δεν υποχρεούται να καταθέσει το Καταστατικό στον Άρειιο Πάγο Τότε το ήξεραν ότι το έχω. Δεν το είχα καταθέσει (ακόμη).
Πρόεδρος: Ακολούθως, ζήτησαν το πρωτότυπο;
Μάρτυς: Όχι ακολούθως, μετά από ένα χρόνο. Το ζήτησαν με πρόσχημα να εξεταστεί γραφολογικά. Το έχω φέρει σήμερα. Εδώ είναι το πρωτότυπο με τη σφραγίδα της ΧΑ. Αυτό μου το είχαν στείλει, με τη διακήρυξη της ΧΑ και αυτή τη σφραγίδα, τιμής ένεκεν. Εκείνη την περίοδο δεν ήταν η ΧΑ που τη ξέρει όλος ο κόσμος. Ενθουσιάστηκαν, βρήκαν τρόπο να το διοχετεύσουν προς το κοινό. Να σας πω και κάτι για τους συνηγόρους υπεράσπισης: Το έχω δημοσιεύσει εγώ το Καταστατικό, ήδη από το Οκτώβριο του 1990 στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», κάναμε αφιέρωμα στους φασίστες για την 28-10 και κάναμε και για τους εγχώριους. (Δημοσίευσα) μεγάλα κομμάτια του. Και άλλα κομμάτια έχω ξαναδημοσιεύσει το 1998, μετά την υπόθεση του Περίανδρου.
Σε άλλο σημείο, τόνισε σχετικά με την εκπαίδευση των μελών της οργάνωσης, αλλά και τις απειλές που έχει δεχθεί:
Μάρτυς : (…) Υπάρχουν και οι περίφημες κατασκηνώσεις όπως τις ονομάζει η Χρυσή Αυγή, που στην πραγματικότητα είναι σκηνές από εκπαίδευση που προσιδιάζει σε στρατιωτικές μονάδες.
Πρόεδρος: Έχετε δει;
Μάρτυς: Το αποφεύγω, δεν θα πήγαινα να ρωτήσω π.χ. τη Μαφία αν έχει καταθέσεις στην Τράπεζα του Βατικανού.
Πρόεδρος: Έχετε απειληθεί ποτέ;
Μάρτυς: Στην αίθουσα αυτή που βρισκόμαστε. Δεν είχα καταθέσει εγώ, ένας άλλος συνάδελφος, ο Δημήτρης Τρίμης. Μόλις τελείωσε, όρμησαν να με λυντσάρουν τα μέλη της ΧΑ και – προς τιμήν του – με έσωσε ο Μιχαλόλιας και ο Περίανδρος. Δεν τους άρεσαν αυτά που είχαμε γράψει. Περίμεναν να τελειώσει η απόφαση. Δεν είναι άνθρωποι σαν και μένα στόχοι της ΧΑ. Στοχεύει βράδυ, καταρχήν ανώνυμους που συμβολίζουν κάποια πράγματα. Θέλουν να αναδείξουν την ισχύ τους και οπωσδήποτε να μην συλληφθούν.
Πρόεδρος: Έχετε χρησιμοποιήσει μια έκφραση «λαϊκή ενότητα της φυλής».
Μάρτυς: Είναι ναζιστική. Δεν ακολουθούν τον Μουσολίνι, αλλά τον Χίτλερ. Ο Μουσολίνι ήθελε να βασίζεται στις συντεχνίες, ενώ ο ναζισμός βασιζόταν στη φυλή, εξ ου και έγιναν αυτές οι εξοντώσεις στη Γερμανία και δεν έγιναν στην Ιταλία. Το Γ’ Ράιχ ήταν ένα φυλετικό κράτος. Γι αυτό ο Μιχαλολιάκος έλεγε, βασιζόμαστε στην κοινότητα της φυλής, το ελληνικό αίμα. Έτσι είπε ότι ο Σχορτσιανίτης δεν είναι Έλληνας, μολονότι ο πατέρας του είναι Έλληνας. Δεν είναι η μητέρα του. Και ο «Λαϊκός Σύνδεσμος» είναι από το γερμανικό «φολκισεμπουντ».