Φόνοι, δημοσιογράφοι, εφοπλιστές

Εκδόσεις Πατάκη, 2017

σελ. 448, τιμή 18,80 ευρώ

O δημοσιογράφος Δημήτρης Καμπουράκης (Χανιά, 1961), γνωστός για τη σειρά των βιβλίων του με τίτλο Μια σταγόνα ιστορία, εμφανίστηκε στα γράμματα το 1993 με το βιβλίο Η σιωπή της Αφροδίτης. Τώρα δοκιμάζει τις δυνατότητές του στην αστυνομική λογοτεχνία με εξαιρετικά αποτελέσματα. Το μυθιστόρημά του Δύο ζωγράφοι, το πρώτο μιας σειράς με ήρωα έναν έντιμο αστυνομικό, τον Ομηρο Βαρθακουλάκη, διαδραματίζεται σ’ ένα νησί του Αιγαίου, κοντά στη Ρόδο, την Περγούσσα. Οταν δολοφονείται εκεί ο Δημήτρης Μαγγελάνος, καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών, ο δημοσιογράφος Σεβαστιανός Κατάλευκος, είναι αποφασισμένος να κάνει μια έρευνα που θα ταράξει τα νερά. Στο νησί βρίσκεται κι η κόρη του, η Ομίχλη, η οποία είναι παντρεμένη με τον Βαρθακουλάκη –αυτός αναλαμβάνει να εξιχνιάσει το έγκλημα.

Την ομάδα των πρωταγωνιστών συμπληρώνει ένας εφοπλιστής, ο Χατζησωκράτης –τις καλές εποχές είχε καλέσει τους φίλους του να χτίσουν βίλες στο νησί για να το κάνουν κοσμοπολίτικο, σαν τη Μύκονο. Ηρθε όμως η οικονομική κρίση και το σχέδιο κατέρρευσε, καθώς οι ιδιοκτήτες των πολυτελών κατοικιών φτώχυναν –εξ ανάγκης ο ανιψιός του εφοπλιστή, ο Αλεξ, ασχολείται με πράγματα που δεν ταιριάζουν με το κύρος του θείου του. Υπάρχει ακόμα ένας αυτοδίδακτος ζωγράφος, ο Παντέλος, κι ένας περιπλανώμενος νέος που πάσχει από ψυχική ασθένεια, ο Αποτσίγαρος, τον οποίο φροντίζει η θεία του.

Η δολοφονία του καθηγητή είναι καταλυτική για το νησί. Εξαιτίας της βγαίνουν στην επιφάνεια τα μίση, οι φόβοι και η υποκρισία που φωλιάζουν στα σπίτια. Στις ανακρίσεις που ακολουθούν, οι περισσότεροι κάτοικοι καταγγέλλουν ως πιθανούς δολοφόνους, εμμέσως πλην σαφώς, γείτονες, πρώην φίλους ή μακρινούς συγγενείς. Η τοπική κοινωνία γίνεται κομμάτια, ωστόσο ο αστυνομικός δεν βγάζει άκρη από τις μαρτυρίες –κατ’ αυτόν λείπει το κίνητρο που έχει οπλίσει το χέρι του δολοφόνου. Επομένως, πρέπει να τον αναζητήσει στους υπόπτους, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και κάποιοι αντιεξουσιαστές, άτομα που κινούνται στα όρια του νόμου. Εγκλημα πάθους ή συμφέροντος; Ο δράστης σκότωσε για εκδίκηση ή από μίσος; Οταν ένας από τους υπόπτους που κυκλοφορεί με ψεύτικο όνομα δολοφονείται με τη σειρά του, οι αστυνομικοί και ο Κατάλευκος ψάχνουν να βρουν τη συνοδό του, μια γυναίκα με παραμορφωμένο ένα δάχτυλο του ποδιού της. Τότε τα πράγματα περιπλέκονται γιατί τα ερωτηματικά που προκύπτουν είναι πάρα πολλά…

Ο Δημήτρης Καμπουράκης, αφηγούμενος με χιούμορ την ιστορία του, θέλει να μιλήσει για το παρεξηγημένο επάγγελμα του δημοσιογράφου αλλά, πρωτίστως, για την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα και έχει πλήξει κυρίως τον χώρο των εκδόσεων, αφού ελάχιστοι πλέον διαβάζουν –η Ομίχλη είναι μεταφράστρια. «Η κρίση διέλυσε την αγορά του βιβλίου», γράφει (σ. 37). Επίσης, αναφέρεται στους πρόσφυγες που φτάνουν στο νησί και κάποιοι ντόπιοι τους εκμεταλλεύονται. Συχνά, ρίχνει βολές κατά του ελληνικού κράτους, καθώς οι φταίχτες των κάθε είδους ανομιών δεν καταδικάζονται, οι επίορκοι αστυνομικοί δεν τιμωρούνται και, τέλος, οι δολοφόνοι αν αποκαλυφθούν μπορεί να πληρώσουν το έγκλημά τους με μόνο λίγα χρόνια φυλάκιση.

Ωστόσο, ο συγγραφέας έχει κι άλλους στόχους. Αναφέρεται στην αντιπαλότητα των ηλικιωμένων με τους νέους, στην αντιπαράθεση της νέας γενιάς με την παλιά, στη σύγκρουση της λογικής με την ηθική: υποστηρίζει πως οι νέοι Ελληνες είναι πιο έντιμοι από τους μεγαλύτερους. Η βασική πρόθεση του συγγραφέα εντοπίζεται –με βάση την κόντρα πεθερού και γαμπρού –στο να δείξει την προσπάθεια των νέων να κάνουν την επανάστασή τους ώστε ν’ αποδείξουν πως διαφέρουν από τους παλιούς. Εν τούτοις, μας λέει ο Καμπουράκης, όταν μεγαλώσουν μπορεί να γίνουν χειρότεροι από αυτούς, κάτι απολύτως ανησυχητικό.