Η ενημέρωση σχετικά με την ψηφιακή καταπόνηση των ματιών βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, παγκοσμίως, παρόλο που η χρήση των ψηφιακών συσκευών έχει αυξηθεί δραματικά, σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε έξι χώρες με τη συμμετοχή 6.000 ατόμων.

Η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών περιγράφει ένα σύνολο προβλημάτων τα οποία προκύπτουν από την παρατεταμένη χρήση υπολογιστών, tablet, ηλεκτρονικών βιβλίων και κινητών τηλεφώνων.

Συνήθως, η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών εκδηλώνεται με προσωρινή φυσική ενόχληση, η οποία μπορεί να γίνει αισθητή μετά από πολύωρη έκθεση σε ψηφιακή οθόνη. Άλλα συμπτώματα της ψηφιακής καταπόνησης των ματιών είναι τα εξής: ερυθρότητα, ερεθισμός, ξηροφθαλμία, θολή όραση, οφθαλμική κόπωση, πόνος στη μέση και τον αυχένα, καθώς και πονοκέφαλοι. Το επίπεδο δυσφορίας φαίνεται ότι αυξάνεται ανάλογα με τον βαθμό χρήσης των ψηφιακών οθονών.

Η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών μπορεί να προκληθεί από διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές, ειδικά όταν αυτές χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα ή εναλλάσσονται επανειλημμένα μεταξύ τους.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η εκτεταμένη χρήση ψηφιακών συσκευών μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον τρόπο του βλεφαρισμού, οδηγώντας στη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης της ξηροφθαλμίας. Ο ρυθμός βλεφαρισμού κατά τη χρήση ψηφιακών οθονών για μεγάλα χρονικά διαστήματα μειώνεται σχεδόν κατά 40-60%. Ως φυσιολογικός ρυθμός βλεφαρισμού θεωρείται 10 έως 16 βλεφαρίσματα ανά λεπτό, ωστόσο, κατά τη χρήση ψηφιακών συσκευών, ο ρυθμός μειώνεται στους 5 με 9 βλεφαρισμούς ανά λεπτό.

Η έρευνα έγινε σε έξι χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Βραζιλία, Κινα, Πολωνία και Ηνωμένο Βασίλειο) και έλαβαν μέρος 6.000 άτομα 18 ετών και άνω, που κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγιο για την ψηφιακή καταπόνηση των ματιών μέσω διαδικτύου από τις 15 Φεβρουαρίου έως τις 9 Μαρτίου 2016.

Ο στόχος της μελέτης ήταν η καλύτερη κατανόηση των συμπεριφορών χρήσης ψηφιακών συσκευών μεταξύ ενήλικων καταναλωτών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και η γενική ενημέρωση σχετικά με την ψηφιακή καταπόνηση των ματιών, προκειμένου οι καταναλωτές να εκπαιδευτούν κατάλληλα. Το περιθώριο σφάλματος για τα γενικά αποτελέσματα είναι +/- 1,27% (+/- 3,1% για τις μελέτες μεμονωμένων χωρών), με επίπεδο εμπιστοσύνης 95%.

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι εμφάνισαν συμπτώματα όπως ξηρά και ερεθισμένα μάτια, θολή όραση, οφθαλμική κόπωση και πονοκεφάλους έπειτα από μόλις δύο ώρες χρήσης μίας ή περισσοτέρων συσκευών.

Παρά τα στοιχεία αυτά, στην πλειονότητά τους, οι ερωτηθέντες (64%) της έρευνας δεν γνώριζαν τα συμπτώματα καταπόνησης των ματιών, που οφείλονται στη χρήση ψηφιακών συσκευών και δεν τους απασχολούσαν οι επιπτώσεις της παρατεταμένης χρήσης ψηφιακών συσκευών.

Από τη μελέτη προέκυψε επίσης ότι:

  • Στη Βραζιλία, 54% των συμμετεχόντων είναι ενήμεροι για την ψηφιακή καταπόνηση των ματιών, σε σύγκριση με το 22% των συμμετεχόντων στις ΗΠΑ.
  • Οι χώρες με τη μεγαλύτερη χρήση πολλαπλών ψηφιακών συσκευών είναι η Βραζιλία (64%), η Κίνα (54%) και η Πολωνία (46%). Στην Αυστραλία αναφέρθηκε τη χαμηλότερη χρήση πολλαπλών ψηφιακών συσκευών με ποσοστό 33%.
  • Στις ΗΠΑ, 53% των συμμετεχόντων εργάζονται σε θέσεις που απαιτούν πάνω από τέσσερις ώρες εργασίας μπροστά σε οθόνη, σε σύγκριση με το 73% στην Κίνα και τη Βραζιλία.
  • Το 51% των καταναλωτών παγκοσμίως ανέφεραν ότι η χρήση ψηφιακών συσκευών έχει αυξηθεί σε σχέση με το προηγούμενο έτος, και το 32% αναμένει ότι η χρήση τους θα αυξηθεί στον επόμενο χρόνο.
  • Ο πονοκέφαλος υπήρξε το πιο σύνηθες σύμπτωμα, με πάνω από το ήμισυ (55%) των συμμετεχόντων να τον αναφέρουν ως σύμπτωμα ύστερα από παρατεταμένη χρήση ψηφιακών συσκευών.
  • Το 64% των καταναλωτών παγκοσμίως υποχρεούνται να χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές για πάνω από τέσσερις ώρες ημερησίως, ωστόσο, 43% των εργαζομένων δηλώνουν ότι η παραγωγικότητα τους μειώνεται μετά από τέσσερις ώρες εργασίας μπροστά σε μια οθόνη.
  • Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (74%) αναφέρει ότι οι εργοδότες τους δεν παρέχουν κανένα είδος εκπαίδευσης προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών. Παρόλα αυτά, σε ποσοστό 78% δηλώνουν ότι θα συμμετείχαν σε μια εκπαίδευση σχετικά με την αποφυγή καταπόνησης των ματιών μετά από πολύωρη χρήση ψηφιακών συσκευών, εφόσον αυτή παρεχόταν από τους εργοδότες.
  • Οι «υπερχρήστες» (super users) καταναλώνουν τον περισσότερο χρόνο σε ψηφιακές συσκευές, πάνω από 23 ώρες συνδυαστικά με άλλες συσκευές την ημέρα (βάσει των συνδυαστικών απαντήσεων που έδωσαν οι ερωτηθέντες σχετικά με το πόσο χρόνο δαπανούν σε κάθε ψηφιακή συσκευή: smartphone, tablet, τηλεόραση κ.λπ.), ενώ παράλληλα αποτελούν το 10% του πληθυσμού κατά μέσο όρο στις χώρες όπου διεξήχθη η έρευνα. Το ποσοστό των υπερχρηστών είναι υψηλότερο στις ΗΠΑ (14%) σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Να σημειωθεί ότι, η έρευνα εκπονήθηκε από την φαρμακευτική εταιρεία Novartis σε συνεργασία με τον Δρ Έσεν Ακπεκ, καθηγητή Οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και το Ινστιτούτο IFTF που αποτελεί φορέα παραγωγής σκέψης και προβληματισμού (think tank) στις ΗΠΑ.