Η Ελεωνόρα αγκαλιάζει τον Μάνο

«Να υπενθυμίσουμε το αληθινό περιεχόμενο αυτού του τόπου, να σκεφτόμαστε την Ελλάδα σαν χώρα των ονείρων και όχι σαν χώρα των δανείων». Να μία από τις επιδιώξεις του Γιώργου Χατζιδάκι με τη διοργάνωση της συναυλίας «Μάνος Χατζιδάκις: Ελλάς, η χώρα των ονείρων και τραγούδια από το θέατρο». Στο πρώτο μέρος θα ακούσουμε το ομώνυμο έργο, που δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ ξανά ζωντανά, με τη μουσική που γράφτηκε για ένα γερμανικό ντοκιμαντέρ με θέμα την Ελλάδα, και τέσσερα τραγούδια τα οποία θα ερμηνεύσει η νέα τραγουδίστρια Δήμητρα Σελεμίδου («ένα κορίτσι-έκπληξη» όπως την αποκάλεσε ο γιος του σπουδαίου συνθέτη). Στο δεύτερο μέρος, το Μουσικό Σύνολο «Μάνος Χατζιδάκις» και η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών θα παρουσιάσουν, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, τα τραγούδια που γράφτηκαν για τέσσερις ιστορικές παραστάσεις –«Ο κύκλος με την κιμωλία», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» και «Οδός Ονείρων» –τα οποία θα ερμηνεύσει η Ελεωνόρα Ζουγανέλη. Η περιπέτεια αυτή ξεκίνησε χωρίς ξεκάθαρο στόχο για την ταλαντούχα τραγουδίστρια. Από «μια πρώτη επαφή με έναν άνθρωπο που θα μπορούσε να ανοίξει για εμένα έναν μεγάλο δρόμο».

Η σχέση της µε τη µουσική του Μάνου Χατζιδάκι διαθέτει βαθιές ρίζες, καθώς η μητέρα της την έχει μυήσει στη μουσική του. «Θυμάμαι να μου λέει τραγούδια από το «Παραμύθι χωρίς όνομα», να με νανουρίζει με Χατζιδάκι –τα πιο ελαφρά τραγούδια του αποτέλεσαν την παιδική επαφή μου με τη μουσική. Πολλά στη συνέχεια τα έμαθα μέσα από τις παλιές ελληνικές ταινίες. Μετά ήρθε η προσωπική μελέτη και γνωριμία με αυτό το υλικό με την ιδιότητα της ερμηνεύτριας». Είναι όμως μονόδρομος η ενασχόληση με τον Χατζιδάκι για τους έλληνες καλλιτέχνες; «Μου φαίνεται παράξενο να υπάρχει άνθρωπος που αγαπάει τη μουσική και το τραγούδι και να μην έχει ονειρευτεί ποτέ να ασχοληθεί με το έργο του Χατζιδάκι, είτε κάνοντας «πειράματα» στο σπίτι του είτε δημοσίως, επισήμως. Τραγουδούσα πάντα Χατζιδάκι στα live μου, ασχολήθηκα πιο ειδικά μαζί του στην παράσταση που κάναμε για τη ζωή της Μελίνας Μερκούρη και τώρα νιώθω πολύ τυχερή για την εμφάνιση αυτή».

Λόγο στην επιλογή των έργων η ίδια δεν είχε. «Μου ανατέθηκαν. Δεν είχα λόγο, συνειδητά. Πήγα σαν μαθήτρια, και όποτε έχω πορευτεί έτσι μέχρι σήμερα έχω οδηγηθεί σε σωστό μονοπάτι, για την ψυχή μου τουλάχιστον, όχι απαραίτητα για την επαγγελματική σταδιοδρομία μου. Αποφάσισα λοιπόν ότι όσο η ζωή μού δίνει την ευκαιρία να αρχίζω κατά κάποιον τρόπο από το μηδέν, θα αποδέχομαι την πρόκληση». Παρ’ όλα αυτά, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη δεν αισθάνθηκε φόβο ως ερμηνεύτρια, ούτε αναρωτήθηκε καθόλου αν θα τα έβγαζε πέρα. «Δεν φοβήθηκα. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει κάτι που δεν μου ταιριάζει και έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου γιατί ξέρω ότι θα δουλέψω, δεν είμαι φυγόπονη, είμαι διαθέσιμη για εκατομμύρια ώρες προβών, ξέρω ότι μπορώ ακόμη και να υποχωρήσω αν χρειαστεί. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα αυτό που έχω βάλει και θα δω πού θα με βγάλει». Οσο για το αγαπημένο της τραγούδι από όσα κλήθηκε να ερμηνεύσει: «Πολλά είναι πολύ αγαπημένα μου. Θα μιλήσω όμως για ένα από τα τραγούδια που δεν το ήξερα καλά, δεν μου είχε κάνει αυτό που λέμε «κλικ», όμως από την πρώτη φορά που το είπα ένιωσα κάτι πολύ ξεχωριστό. Πρόκειται για «Το πουλί». Για εμένα ήταν μια πολύ μεγάλη έκπληξη, μάλλον δεν το είχα καταλάβει μέχρι σήμερα. Ισως πάλι να συνέβη αυτό επειδή δεν το φοβόμουν πολύ, ήμουν πιο κουλ και την πάτησα από δαύτο, ενώ με το «Μανούλα μου», για παράδειγμα, που το λατρεύω και έχω κλάψει άπειρες φορές ακούγοντάς το, ίσως να κυριάρχησε το δέος».

Δύο είναι οι χαρακτηρισµοί που χρησιμοποιεί ο Γιώργος Χατζιδάκις για τη Ζουγανέλη: μιλάει για τη φωτεινή μελαγχολία της και για την εφηβική ανασφάλειά της. Αραγε τους αποδέχεται η ίδια; «Ναι. Καταλαβαίνω ότι εκπέμπω κάτι φωτεινό, την ανάγκη της ουσιαστικής επαφής στην επικοινωνία μου με τους ανθρώπους, και μια αισιοδοξία, όντως όμως υπάρχει μια έντονα μελαγχολική πτυχή, βγαίνει υποσυνείδητα, ίσως αυτός ο συνδυασμός να με κάνει πολύ ρομαντική, ονειροπόλα. Την έκφραση «εφηβική ανασφάλεια» λέω να την υιοθετήσω γιατί ακούγεται πολύ πιο χαριτωμένη από τη σκέτη ανασφάλεια. Είμαι όμως ανασφαλής και αυτό προκαλεί πολλά δυσάρεστα στην καθημερινότητά μου: από νευρικότητα και απότομη συμπεριφορά, έως υπερβολική δοτικότητα μερικές φορές. Δεν λειτουργεί θετικά στη ζωή, όμως νομίζω ότι με βοηθάει πολύ στο τραγούδι. Εχω πολύ ευαίσθητες κεραίες, καταλαβαίνω εύκολα τι νιώθουν οι άλλοι. Με δυσκολεύει αυτή η ευαισθησία, γιατί με κουράζει ενίοτε, αλλά ως ερμηνεύτρια τη χρειάζομαι». l

«Μάνος Χατζιδάκις: Ελλάς, η χώρα των ονείρων και τραγούδια από το θέατρο»: Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017.