Γυναίκες, σεξ και μέση ηλικία

Ετυχε τις προάλλες να λαθρακούσω μια παρέα ηλικιωμένων γυναικών να συζητούν για το σεξ. Σπάνια ευκαιρία, ομολογώ ότι την άδραξα μετά βουλιμίας. Μιλούσαν για το παρελθόν μπριόζικα και ακομπλεξάριστα, χωρίς ψευδονοσταλγίες, με γενναιοδωρία, ειλικρίνεια και χιούμορ. Δεν ήταν οι κατακτήσεις και οι ορμές στα 18 που με εξέπληξαν. Διαπίστωσα ότι στα 30, στα 40, στα 50 τους (και βάλε) τίποτε δεν μπορούσε να τις αποτρέψει από τη χαρά του σεξ. Ούτε ο γάμος, ούτε οι υπαρξιακές κρίσεις, ούτε η καθημερινή ρουτίνα, ούτε τα παιδιά, ούτε η δουλειά (σημειωτέον, μία μόνο εξ αυτών είχε εργαστεί), ούτε καν η γιαγιά των παιδιών που κοιμόταν στο διπλανό δωμάτιο, ούτε βεβαίως τα προδιαγεγραμμένα για το φύλο τους σεξουαλικά σενάρια και άλλες τέτοιες μπαρούφες.

Θυμήθηκα την κουβέντα όταν διάβασα για την καινούργια έρευνα που ήρθε να ρίξει φως στη γυναικεία ερωτική επιθυμία. Διενεργήθηκε από μελετητές του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον σε ένα δείγμα 4.839 ανδρών και 6.669 γυναικών ηλικίας 16-74 ετών και μόλις δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «British Medical Journal Open». Και ενώ καταδεικνύει το μάλλον αυτονόητο, ότι και τα δύο φύλα με την πάροδο του χρόνου εμφανίζουν μειωμένο ενδιαφέρον για το σεξ, οι γυναίκες φέρονται να το βαριούνται πολύ πιο γρήγορα –και πολύ πιο θανάσιμα. Ειδικά μέσα στη μόνιμη σχέση: μόλις έπειτα από 12 μήνες.

Η βρετανική έρευνα επισημαίνει επιπροσθέτως ότι η λίμπιντο στις γυναίκες κάμπτεται στην… προκεχωρημένη μέση ηλικία (πρωτίστως μεταξύ 55 και 64), ενώ στους άνδρες αρκετά νωρίτερα (35-44). Οι «ταφόπλακες» της γυναικείας λίμπιντο, βάσει της ίδιας έρευνας, οι κλασικές: τα παιδιά (ειδικά τα κάτω των πέντε ετών), η πρόσφατη τεκνοποιία, το στρες από τους πολλαπλούς ρόλους, η ασθμαίνουσα διαχείριση οικογένειας-εργασίας κ.ο.κ. Υπάρχει μόνο μία έκπληξη στην έρευνα: η εμμηνόπαυση αποσυνδέεται από το χαμηλό sex drive (και ας συμπίπτουν χρονικά).

Οσον αφορά το θέμα περί σεξουαλικής πλήξης στις γυναίκες (όχι μόνο της μέσης ηλικίας), το είχε αναδείξει και ο αμερικανός συγγραφέας Ντάνιελ Μπέργκνερ στο αιρετικό βιβλίο του «What Do Women Want? Adventures in the Science of Female Desire» («Τι θέλουν οι γυναίκες; Περιπέτειες στην επιστήμη της γυναικείας επιθυμίας») το 2013. Ο Μπέργκνερ διενήργησε εκατοντάδες συνεντεύξεις με γυναίκες σε μόνιμη σχέση. Οχι, αποφάνθηκε, δεν ήταν ψυχρές ή ανοργασμικές. Απλά, μετά την παρέλευση ενός διαστήματος (από ένα έως τέσσερα χρόνια), το σεξ κατέληγε σαν ένα επεισόδιο μιας σειράς του Netflix που έχεις ξαναδεί: ενδιαφέρον, αλλά ξέρεις ακριβώς τι θα γίνει μετά. «Αντλούσα πια την ικανοποίηση που παίρνεις όταν επιστρέφεις βιβλία στη βιβλιοθήκη» θα του πει χαρακτηριστικά μία εξ αυτών. «Ενιωθα το σώμα μου ένα δωμάτιο που δεν ήθελα να το κάνει άνω-κάτω. Το ακριβώς αντίθετο με την αρχή της σχέσης μας, τότε που το σώμα μου ήταν ένα δωμάτιο στο οποίο δεν με πείραζε να μπει και με τα παπούτσια».

Στην Ελλάδα της κρίσης, η απίσχνανση της γυναικείας σεξουαλικής επιθυμίας μοιάζει παιχνιδάκι. Οι γυναίκες της μέσης ηλικίας (αν και αυτή είναι σήμερα κάπως απροσδιόριστη) σκοντάφτουν επιπλέον στα οικονομικά βάρη, στα εξαντλητικά εργασιακά ωράρια ή στην ανεργία (τη δική τους, του συζύγου ή του εν δυνάμει συντρόφου), στην αβεβαιότητα για το μέλλον. Χωρίς βέβαια να υποτιμηθούν τα συνήθη μπαγκάζ αυτής της δημογραφικής ομάδας. Αναφέρω ενδεικτικά την κρίση μέσης ηλικίας, τη δικτατορία της νεότητας, τις αναταράξεις του γάμου (διανθισμένες συχνά με επώδυνα διαζύγια), την παντοκρατορία των παιδιών (με τις όλο και μεγαλύτερες ηλικιακά μητέρες, δεν υπάρχει σωτηρία: είτε τρέχεις με φρουτόκρεμες, είτε κυνηγάς εφήβους, είτε βιώνεις την «άδεια φωλιά»), τους ορμονικούς κλυδωνισμούς κ.ο.κ.

Σύμφωνοι, η γυναικεία επιθυμία παραμένει ακόμη εν πολλοίς αχαρτογράφητη. Στη μέση ηλικία όμως είναι και κατάφωρα υποτιμημένη. Οι ειδικοί πάντως (και οι… παλιές) αποφαίνονται ότι είναι τελικά πολύ πιο σύνθετη, πολύ πιο εσωτερική, πολύ πιο αδάμαστη από όσο της υπαγορεύουν τα στερεότυπα του φύλου και όλες αυτές οι μπαρούφες.