Αντζελα Γκεοργκίου: «Ντίβα σημαίνει να είσαι εξόχως χαρισματική»

Εχουν περάσει ακριβώς 15 χρόνια από τότε που η σοπράνο Αντζελα Γκεοργκίου τραγούδησε για πρώτη φορά στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, συνοδευόμενη από τον τότε σύζυγό της, τον γαλλοσικελό τενόρο Ρομπέρτο Αλάνια. Το οπερατικό «power couple» κατάφερε να δημιουργήσει τον δικό του δυνατό μύθο –λίγοι σύγχρονοι ερμηνευτές της όπερας έχουν πετύχει κάτι τέτοιο σε μια εποχή που προτιμά να γκρεμίζει τα είδωλά της. Ο γάμος τους ωστόσο δεν άντεξε στον χρόνο και τώρα η 52χρονη υψίφωνος έρχεται ξανά στην Αθήνα για να εμφανιστεί (στη σκηνή που τη φιλοξένησε και το 2002) το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου, παρέα με τον Μάριο Φραγκούλη, με τον οποίο θα ερμηνεύσουν γνωστές άριες και δημοφιλή ντουέτα, κομμάτια από αγαπημένα μιούζικαλ αλλά και τραγούδια διάσημων συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Εντουάρντο ντι Κάπουα. Την ορχήστρα θα διευθύνει ο Γιουτζίν Κον, ενώ στη συναυλία θα συμμετάσχει και ο βιρτουόζος βιολονίστας Ζολτάν Μάγκα.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, η Γκεοργκίου δεν είναι μια τυχαία περίπτωση. Από μικρή τραγουδούσε τις άριες που άκουγε στο ραδιόφωνο και ουδείς εξεπλάγη όταν αποφάσισε να σπουδάσει λυρικό τραγούδι στο Βουκουρέστι, από τη Μουσική Ακαδημία του οποίου αποφοίτησε το 1990. Το ντεμπούτο της έγινε στο Royal Opera House του Κόβεντ Γκάρντεν, το 1992. Τραγούδησε πρώτα Τσερλίνε στον «Ντον Τζιοβάνι» και αμέσως μετά «Μποέμ». Δύο χρόνια αργότερα, η συγκλονιστική ερμηνεία της στην «Τραβιάτα» την έκανε σταρ πρώτου βεληνεκούς. Οσο φημισμένη είναι για την ποιότητα της φωνής της και το υποκριτικό ταλέντο της τόσο διαβόητη έχει γίνει για τις ιδιοτροπίες και τον απαιτητικό χαρακτήρα της –μια βέρα πριμαντόνα. Προβόκαρε τους δημοσιογράφους δηλώνοντας πως με τον Αλάνια έκαναν έρωτα πριν από κάθε εμφάνιση προκειμένου να χαλαρώνουν οι φωνητικές χορδές τους, ακύρωνε συχνά συναυλίες με αστείες δικαιολογίες και σε μια περίσταση αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη στο ραδιόφωνο αν ο σταθμός δεν της παρείχε προσωπικό μακιγέρ.

Σε αντίστοιχα τερτίπια επιδόθηκε και πέρυσι στην Οπερα της Βιέννης, όπου έδωσε δύο παραστάσεις με την «Τόσκα» του Πουτσίνι στο πλευρό του Γιόνας Κάουφμαν. Τη δεύτερη φορά που ο σουπερστάρ τενόρος πήρε την πρωτοβουλία να κάνει encore (κάτι με το οποίο η Γκεοργκίου έχει ξεκαθαρίσει πολλάκις ότι δεν συμφωνεί), επαναλαμβάνοντας –κατ’ απαίτηση του κοινού –την άρια «E lucevan le stelle», η συμπρωταγωνίστριά του πήρε την εκδίκησή της. Δεν βγήκε ποτέ στη σκηνή για να τραγουδήσουν μαζί το ντουέτο του φινάλε, αφήνοντάς τον ολομόναχο να άδει «Non abbiamo il soprano» («Δεν έχουμε τη σοπράνο»), παραφράζοντας φυσικά τους στίχους.

Η αδιαφιλονίκητη σταρ του λυρικού θεάτρου αποφεύγει πλέον να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικές με το καθεστώς στο οποίο έζησε τα παιδικά της χρόνια, ωστόσο δεν διστάζει καθόλου –όπως θα διαπιστώσετε στη συνομιλία που ακολουθεί –να πει την άποψή της για το έλλειμμα έντονης προσωπικότητας που έχει παρατηρήσει στους νεότερους συναδέλφους της. Θερμόαιμη και larger than life, η Αντζελα Γκεοργκίου δεν θα μπορούσε ποτέ να ακολουθήσει άλλον δρόμο από αυτόν της όπερας, μόνο εκεί υπάρχουν ηρωίδες που της μοιάζουν.

Κυρία Γκεοργκίου, πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τον Μάριο Φραγκούλη; «Γνωριστήκαμε από κοντά μόλις εφέτος, τον περασμένο Φεβρουάριο συγκεκριμένα, στις παραστάσεις που έδωσα προς τιμήν του «αργυρού ιωβηλαίου» μου στο Royal Opera House του Λονδίνου –συμπληρώθηκαν, ξέρετε, 25 χρόνια από το ντεμπούτο μου στο λυρικό θέατρο του Κόβεντ Γκάρντεν. Ο Μάριος ήρθε να με δει και μετά βρεθήκαμε στο καμαρίνι και μιλήσαμε. Ηταν δική του ιδέα να κάνουμε αυτή τη συναυλία μαζί, διέθετε βεβαίως και την υποστήριξη ενός αγαπημένου κοινού μας φίλου, του διευθυντή ορχήστρας Γιουτζίν Κον, και είμαι πολύ χαρούμενη που αυτή η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τελικά στην Αθήνα».

Δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα τραγουδήσετε στο Ηρώδειο. Ποια είναι η πιο έντονη ανάμνησή σας από την επίσκεψή σας στη χώρα μας; «Ναι, έχετε δίκιο, έχω εμφανιστεί ξανά σε αυτό το υπέροχο αρχαίο θέατρο πριν από 15 χρόνια και θυμάμαι ότι η συναυλία μας ήταν εξαιρετική. Πέρασα πολύ όμορφα στην Ελλάδα και δεν θα ξεχάσω ποτέ την ασύγκριτη φιλοξενία: μέναμε σε ένα πολυτελές γιοτ με ευρύχωρα δωμάτια, μπάτλερ, ακόμη και προσωπικό σεφ. Τι να πω; Πάντοτε μου άρεσε να με κακομαθαίνουν».

Δεν υπάρχει περίπτωση να γραφτεί κάτι για εσάς, από μια απλή δημοσίευση στο Facebook έως ένα μακροσκελές άρθρο σε σοβαρή εφημερίδα, που να μη χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά τη λέξη ντίβα. Δίνετε την εντύπωση ότι σας αρέσει ο χαρακτηρισμός αυτός… «Φυσικά και το απολαμβάνω, αν και έχω παρατηρήσει πως τα τελευταία χρόνια αυτή η λέξη έχει φθαρεί από την υπερβολικά συχνή χρήση της. Για εμένα ντίβα σημαίνει να είσαι εξόχως χαρισματική. Πρόκειται για κάτι το άφταστο, κάτι που σε κάνει να ονειρεύεσαι, που σε οδηγεί σε μιαν άλλη διάσταση».

Πείτε μας λίγα λόγια για το άλμπουμ σας που θα κυκλοφορήσει σύντομα με τίτλο «Eternamente: The Verismo Album». «Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για αυτή την κυκλοφορία. Το ρεπερτόριο του βερισμού (σ.σ.: βερισμός στη μουσική είναι η αισθητική η οποία, από το τέλος του 19ου αιώνα, κυρίως μέσω του λυρικού θεάτρου, προβάλλει θέματα της καθημερινής κοινωνικής ζωής, με έμφαση στον ρεαλισμό και στα βίαια πάθη των απλών ανθρώπων) είναι πολύ σύνθετο, γι’ αυτό επέλεξα προσωπικά κάθε άρια ή ντουέτο, και πρέπει να σας πω ότι όλα ήταν πρωτόγνωρα για μένα. Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε στην Πράγα με τον μαέστρο Εμανουέλ Βιγιόμ, τον τενόρο Ζοζέφ Καγέχα και την ορχήστρα Prague Philarmonia. Το άλμπουμ περιέχει τα πάντα: υπάρχουν πασίγνωστες, αγαπημένες άριες και ντουέτα, καθώς και διάφορα σπάνια, συναρπαστικά τραγούδια που ερμήνευσα με μεγάλη χαρά».

Για ποιον τραγουδάτε, αλήθεια, όταν ηχογραφείτε στο στούντιο; Μπορεί να επιτευχθεί η μαγεία όταν απουσιάζει το κοινό; «Είμαι ευγνώμων γιατί είχα την ευκαιρία από την αρχή της καριέρας μου να ηχογραφήσω πολλές όπερες και ρεσιτάλ, διότι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά στη μουσική βιομηχανία. Μπορείς να βρεις τα πάντα τόσο εύκολα, κάθε άλμπουμ γίνεται διαθέσιμο ψηφιακά ταυτόχρονα με την κυκλοφορία του ή ακόμη και προτού κυκλοφορήσει επισήμως –είναι εξοργιστικό. Για να σας απαντήσω όμως, ακόμη και χωρίς κοινό δημιουργείται ατμόσφαιρα γιατί είμαι εγώ εκεί, μαζί με τους συνεργάτες μου, τον διευθυντή ορχήστρας και τους μουσικούς, και όλοι εμείς δημιουργούμε τη μαγεία, με τις φωνές, τη μουσική και την ψυχή μας».

Με ποιο όπλο κατακτήσατε τον κόσμο της όπερας; Ηταν το ταλέντο; Ή η πίστη στον εαυτό σας; «Η συνείδηση του εαυτού μου, η αυτογνωσία. Η φωνή είναι ένα τεράστιο δώρο από τον Θεό, αλλά πρέπει να γνωρίζεις να τη φροντίζεις, να την προσέχεις και να την κάνεις να ανθίζει. Ανέκαθεν με διέκρινε επίσης ένα έξοχο ένστικτο σε συνδυασμό με το θάρρος να λέω «Οχι» στα εγχειρήματα που θα έθεταν σε κίνδυνο τη φωνή μου. Η απάντησή μου λοιπόν είναι: ένστικτο, θάρρος και αίσθηση των δυνατοτήτων μου».

Ποια έχει υπάρξει, κατά τη γνώμη σας, η καλύτερη σοπράνο όλων των εποχών; «Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Δεν μπορούμε να αναφερθούμε στην καλύτερη σοπράνο, στον καλύτερο τενόρο ή βαρύτονο, στην καλύτερη τραγουδίστρια όλων των εποχών. Ισως να μπορούσαμε να μιλήσουμε μόνο για τους πιο διάσημους, για τους πιο φημισμένους. Η τέχνη και η αντίληψη που έχουμε για αυτήν, η κατανόησή της, είναι υποκειμενικά πράγματα. Τα πάντα στην τέχνη είναι θέμα γούστου».

Αν σας έδιναν τη δυνατότητα να συνεργαστείτε με κάποιον διεθυντή ορχήστρας ή ερμηνευτή άλλης εποχής, ποιους θα διαλέγατε; «Λατρεύω τον ιταλό τενόρο Φράνκο Κορέλι και θα ήθελα πολύ να είχα συνεργαστεί μαζί του. Οσον αφορά κάποιον διευθυντή ορχήστρας, θα επέλεγα τον Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Σπουδαίοι καλλιτέχνες, υπέροχοι μουσικοί».

Αυτή τη σεζόν θα υποδυθείτε την Αντριάνα Λεκουβρέρ, τη Μίμι από την όπερα «La Boheme» και την Τόσκα. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ρόλος; «Συμβαίνει πάντοτε το εξής: ο ρόλος τον οποίο ερμηνεύω κάθε δεδομένη στιγμή είναι και ο απολύτως αγαπημένος μου. Ετσι σήμερα αγαπώ τη Μίμι, αύριο την Τόσκα και λίγο καιρό μετά την Αντριάνα. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει επειδή δίνω όλη την καρδιά και την ψυχή μου σε κάθε εμφάνιση, κάθε βράδυ. Δεν υπάρχουν ημίμετρα για μένα, τα δίνω όλα πάνω στη σκηνή, συνεχώς».

Με ποιους μουσικούς της ποπ θα θέλατε να συνεργαστείτε; «Ισως με τη Lady Gaga, είναι μια φανταστική τραγουδίστρια και μια πολύ καλή μουσικός. Θα ήθελα επίσης να τραγουδήσω με τη Σελίν Ντιόν, τον Στινγκ και τον Μάικλ Μπουμπλέ».

Υπάρχει πολύς φόβος, βία και αβεβαιότητα στον κόσμο σήμερα. Μπορούν τα τραύματα να επουλωθούν μέσω της μουσικής; «Η μουσική ενώνει τις ζωές των ανθρώπων. Η εθνικότητα, η μητρική γλώσσα του καθενός, η θρησκεία, δεν έχουν σημασία, γιατί τη μουσική μπορούν να την καταλάβουν όλοι, αρκεί να έχουν την καρδιά τους ανοιχτή και να ακούσουν προσεκτικά. Η μουσική μπορεί να είναι βάλσαμο. Επομένως, μια ζωή χωρίς μουσική δεν γίνεται να είναι ευτυχισμένη. Και, όπως έχω ξαναπεί, η ποπ μιλάει στο κορμί, η κλασική μουσική και η όπερα απευθύνονται στην ψυχή. Ισως λοιπόν οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν μεγαλύτερη περιέργεια για την όπερα και όλα όσα μπορεί να τους χαρίσει: ηρεμία μυαλού και ψυχής, αλλά και δυνατά συναισθήματα».

Σας ενδιαφέρει να γνωρίσουν το όνομα και το έργο σας και οι επόμενες γενιές; «Φυσικά. Η διαχρονικότητα και η υστεροφημία είναι πολύ σημαντικές, αλλά τις πετυχαίνεις μόνο αν διαθέτεις μια έντονη προσωπικότητα, αν έχεις κάνει μια μεγάλη καριέρα, με πολλές ηχογραφήσεις, με ένδοξες στιγμές πάνω στη σκηνή. Πρέπει να σας εκμυστηρευθώ πως η όπερα σήμερα διαθέτει λίγους τραγουδιστές με προσωπικότητα. Εχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα τα τελευταία χρόνια, τις τελευταίες δεκαετίες».

Πολλοί πιστεύουν ότι η εποχή στην οποία ζούμε δεν είναι συμβατή με τους μεγαλειώδεις έρωτες και τα ακραία συναισθήματα των ηρώων της όπερας. Συμφωνείτε; «Οχι, διαφωνώ. Η ουσία δεν έχει αλλάξει, έχουμε τις ίδιες πεποιθήσεις, τα ίδια συναισθήματα, αγαπάμε, κλαίμε, νιώθουμε όλα αυτά που ένιωθαν πάντα οι άνθρωποι. Οι συνθήκες της ζωής έχουν αλλάξει, αυτές μάς αναγκάζουν να κρύβουμε ό,τι πραγματικά αισθανόμαστε. Ωστόσο η ανθρώπινη υπόσταση παραμένει ίδια, γι’ αυτό και μπορούμε να ταυτιστούμε με τους επικούς έρωτες και τις ιστορίες του παρελθόντος, όλα αυτά που δεν θα πάψουν ποτέ να φαντάζουν αυθεντικά και πολύ αληθινά».

Ποιο τραγούδι μπορεί να σας πετυχαίναμε να ερμηνεύετε κάποια βραδιά σε μπαρ με καραόκε; «Δεν νομίζω ότι θα τραγουδήσω ποτέ σε καραόκε μπαρ. Βέβαια, ποτέ μη λές ποτέ!». l

«My World», Αντζελα Γκεοργκίου – Μάριος Φραγκούλης : Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2017.