Οι προϋποθέσεις που θα ανοίξουν τον δρόμο προς την ανάπτυξη

Μετά από 8 χρόνια ύφεσης και στασιμότητας, όπου η προσοχή όλων μας ήταν εκ των πραγμάτων εστιασμένη στις υφεσιακές επιπτώσεις των μνημονίων, είναι φυσικό να αναρωτιόμαστε όλοι εάν πράγματι υπάρχουν ρεαλιστικές αναπτυξιακές προοπτικές και ποιες είναι αυτές; Η άποψή μου είναι ότι κατά την πορεία εξόδου της Ελλάδας από την κρίση η ανάπτυξη μπορεί –δυνητικά –να κινηθεί γύρω από τους εξής άξονες:

κατ’ αρχάς θα πρέπει να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη εξωστρεφών και δυναμικών κλάδων όπως ο τουρισμός, η εφοδιαστική αλυσίδα (logistics), η αγροτική παραγωγή και μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, η φαρμακοβιομηχανία, η διύλιση πετρελαίου κ.ά. Σε αυτούς τους κλάδους θα πρέπει να μεταφερθούν παραγωγικοί πόροι (ανθρώπινο δυναμικό, χρηματοδότηση) και αναπτυξιακά κίνητρα προκειμένου να πραγματώσουν την πλήρη δυναμική τους. Ωστόσο η ύπαρξη συγκριτικού πλεονάσματος από μόνη της δεν είναι αρκετή. Επικουρικά θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μια σειρά δράσεων και έργων υποδομών (συνεδριακά κέντρα, μαρίνες, γκολφ στην περίπτωση του τουρισμού, συντονισμένες εκστρατείες προβολής στην περίπτωση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων) που θα επιτρέψουν στα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες να βελτιώσουν τη θέση τους στις αλυσίδες αξίας (value chains) και να ενσωματώσουν ένα σημαντικό premium ποιότητας στην τιμολόγησή τους, το οποίο αυτή τη στιγμή μας διαφεύγει.

Παράλληλα, σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης και επενδύσεων θα δημιουργηθούν με άξονα όλα τα υπό ιδιωτικοποίηση περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου. Πολλά από αυτά πάσχουν όχι μόνο από κακοδιαχείριση αλλά και από χρόνια έλλειψη επενδύσεων ακόμη και για βασικές ανάγκες συντήρησης. Κάτι τέτοιο έχει ήδη παρατηρηθεί στην περίπτωση του ΟΛΠ αλλά αντίστοιχες είναι και οι περιπτώσεις του ΟΛΘ, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και των 14 αεροδρομίων. Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι επενδυτικές ανάγκες στις περιπτώσεις που θα πρέπει να δημιουργηθούν εξ αρχής υποδομές όπως στο Ελληνικό και στο Καστέλι. Επιπρόσθετα, η αναβάθμιση πολλών εξ αυτών των υποδομών θα τους επιτρέψει να αναδειχθούν σε κόμβους γύρω από τους οποίους θα δημιουργηθούν συστάδες βοηθητικών και συμπληρωματικών επιχειρήσεων αυξάνοντας το πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο των αρχικών επενδύσεων. Βασικό στοίχημα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η αναβίωση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης γύρω από τις επενδύσεις της COSCO στην ευρύτερη περιοχή του ΟΛΠ.

Τέλος, αναπτυξιακή ώθηση είναι δυνατόν να προκύψει μέσα από το άνοιγμα και την απελευθέρωση προστατευμένων κλάδων όπως της ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ύδρευσης αλλά και διαχείρισης αποβλήτων. Η συμμόρφωση –επιτέλους –της χώρας μας με διεθνή περιβαλλοντολογικά πρότυπα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις που μόνο από τον ιδιωτικό τομέα μπορούν να προκύψουν. Ταυτόχρονα η δημιουργία ανταγωνισμού θα ωφελήσει και τους καταναλωτές καθώς θα βελτιωθεί τόσο η τιμολόγηση όσο και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.