Καμία αλλαγή στο καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας δεν θα επέλθει μέχρι το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018.
Οι εκπρόσωποι των θεσμών –ενόψει της τρίτης αξιολόγησης της οικονομίας –προτίθενται να συζητήσουν μόνο ανατροπές στον συνδικαλιστικό νόμο και στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για την κήρυξη των απεργιακών κινητοποιήσεων, αποκλείοντας οποιαδήποτε μνεία για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων στο προ των μνημονίων καθεστώς, κάτι που –διακαώς –επιθυμεί η κυβέρνηση.
Η άρση της επεκτασιμότητας και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης των συλλογικών συμβάσεων, θα παραμείνουν. Οι θεσμοί επέμεναν και επέβαλαν ότι μέχρι το τέλος του προγράμματος θα συνεχίσουν να ισχύουν όσα αποφασίστηκαν με τα προηγούμενα μνημόνια. Ως εκ τούτου δεν επέρχεται καμία αλλαγή στο υφιστάμενο –όπως διαμορφώθηκε το 2012 –καθεστώς των συμβάσεων.
Ανοιχτά παραμένουν τα θέματα των αλλαγών του συνδικαλιστικού νόμου, αλλά και της αναθεώρησης του ισχύοντος καθεστώτος της διαιτησίας.
Οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο θα αφορούν τον τρόπο κήρυξης της απεργίας (50% + 1 της γενικής συνέλευσης) στα πρωτοβάθμια σωματεία, αλλά και την προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών. Δηλαδή τον περιορισμό του αριθμού των συνδικαλιστικών αδειών που προβλέπει ο νόμος 1264/1982, όπως και την αναθεώρηση των λόγων απόλυσης των συνδικαλιστών, με την διεύρυνση της λίστας που προβλέπει ο σχετικός νόμος.
Τι ισχύει στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας, Κ. Παπαδημητρίου, η οποία έγινε το 2014, το νομικό καθεστώς γύρω από την κήρυξη της απεργίας, που είναι σε ισχύ, «κινείται» στο «κέντρο της ευρωπαïκής κλίμακας».
Κατά κανόνα απαιτείται να ληφθεί απόφαση από τη γενική συνέλευση των εργαζομένων με μυστική ψηφοφορία των μελών της, ενώ αρκείται σε απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης, εάν πρόκειται για συνδικαλιστική οργάνωση πανελλαδικής εμβέλειας.
Στο ένα άκρο της κλίμακας βρίσκονται χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Ιταλία στις οποίες την απόφαση για κήρυξη απεργίας μπορούν να λάβουν ακόμη και άτυπες ομάδες εργαζομένων. Και στο άλλο άκρο η Βουλγαρία όπου απαιτείται απόφαση της πλειοψηφίας του συνολικού αριθμού των εργαζομένων της επιχείρησης.
Ως προς την προστασία των συνδικαλιστών η μελέτη του κ. Παπαδημητρίου κατέδειξε ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, υπάρχει «ειδικό προστατευτικό καθεστώς» για τους συνδικαλιστές, αλλά ταυτοχρόνως προβλέπονται και «ειδικοί και σπουδαίοι λόγοι» που όταν συντρέχουν μπορεί να αρθεί η προστασία.
Πάντως και στον 1264/82 προβλέπονται ειδικοί λόγοι για την απόλυση συνδικαλιστών.
Το ζήτημα είναι κατά πόσο η καταγγελία της σύμβασης θα γίνεται αφού προηγηθεί «ειδική άδεια» από δικαστήριο ή διοικητικό όργανο (ισχύει σε Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία) ή ο έλεγχος της νομιμότητας της απόλυσης θα ακολουθεί, όπως συμβαίνει σε Ισπανία και Ιταλία.
