Στο πλαίσιο της Documenta 14: Μαθαίνοντας από την Αθήνα, την Πέμπτη 7 και την Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου θα γίνει η παγκόσμια πρώτη προβολή σε νέα αποκατεστημένη κόπια της ταινίας «Kοινωνική σαπίλα» (1932) του Στέλιου Τατασόπουλου. Η προβολή θα γίνει στην καρδιά της Documenta, το Κάσελ της Γερμανίας.
Η σημαντικότητα αυτής της ταινίας βρίσκεται στο ότι θίγει για πρώτη φορά μυθοπλαστικά τη δεινή κατάσταση των άνεργων και φτωχών εργατικών πληθυσμών των αστικών κέντρων. Απεικονίζει συγχρόνως τους αγώνες για την οργάνωση της βιομηχανικής εργασίας σε συνδικάτα.
Στην ταινία ένας φτωχός φοιτητής του Πανεπιστημίου Αθηνών τον οποίο υποδύεται ο ίδιος ο Στέλιος Τατασόπουλος, αναγκάζεται να εγκαταλείψει τις σπουδές του λόγω οικονομικών δυσκολιών και βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας. Η πορεία του θα είναι τρομερά τραυματική και η φτώχια θα τον οδηγήσει στις γραμμές του προλεταριάτου όπου θα γίνει καπνεργάτης προκειμένου να κερδίσει τα απαραίτητα προς το ζην.
Εκεί, έρχεται αντιμέτωπος με την εκμετάλλευση των εργατών, συμβάλλει στην ίδρυση του συνδικάτου και ηγείται του αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη, αδιαφορώντας για τις ανηλεείς διώξεις της αστυνομίας. Φυλακίζεται και όταν βγαίνει απαρνείται το παρελθόν του και αποφασίζει να πολεμήσει την κοινωνική σαπίλα.
Χαμένη κόπια
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η ταινία θεωρούνταν χαμένη. Η τότε διευθύντρια της Ταινιοθήκης της Ελλάδας Αγλαία Μητροπούλου και ο Τατασόπουλος εντόπισαν υλικά της και τα εργαστήρια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος ανέλαβαν την αποκατάστασή της.
Η πρώτη αυτή αποκατεστημένη βερσιόν του ιστορικού φιλμ κυκλοφόρησε το 1989. Σύμφωνα με την Ταινιοθήκη «εάν η ταινία επωφελήθηκε από τη συμμετοχή του σκηνοθέτη για τη διάσωση και μερική αποκατάστασή της τη δεκαετία του ’80, δυστυχώς οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν με τους τεχνικούς περιορισμούς των μέσων της εποχής.»
Όλα αυτά μέχρι προσφάτως όταν στο πλαίσιο της διοργάνωσης Documenta 14: Μαθαίνοντας από την Αθήνα, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με την Documenta 14 και την Ταινιοθήκη του Βελγίου (Cinematek) προχώρησαν σε μια βελτιωμένη επανέκδοση της ταινίας, η οποία ψηφιοποιήθηκε για πρώτη φορά σε DCP σε ανάλυση 2Κ στη Cinematek στις Βρυξέλλες. Συμπαραγωγός στην αποκατάσταση ήταν η COSMOTE TV και υποστηρικτής το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ).
Ο Κ.Βήτα, ο οποίος το 2015 συνέθεσε την μουσική που συνοδεύει την ταινία, δούλεψε εκ νέου το σάουντρακ για τις ανάγκες της νέας, μεγαλύτερης διάρκειας.
Η Ταινιοθήκη επισημαίνει: «Οι σημερινές ψηφιακές δυνατότητες βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα της εικόνας επιτρέποντας ένα πιο κοντινό στην αρχική εκδοχή της ταινίας αποτέλεσμα.»
Τις προβολές θα προλογίσει η Μαρία Κομνηνού, Γενική Γραμματέας ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και να σημειωθεί, τέλος, ότι η ταινία θα προβληθεί και στην Ταινιοθήκη κατά την διάρκεια της τρέχουσας χειμερινής σεζόν.