«Θα ήθελα να κατασκευάσω μυστικά ένα Ζέπελιν και να πετάξω επάνω από την Κοπεγχάγη, ενώ ένα σμήνος περιπολικών θα με καταδιώκει από το έδαφος. Υστερα θα το προσγειώσω ανάμεσα στους δύο πύργους του Καθεδρικού του Ροσκίλντε, καθώς η Αστυνομία θα αναμένει να με συλλάβει». Την εν λόγω δήλωση την έκανε ο Πέτερ Μάντσεν το 2014 στη δανέζικη εφημερίδα «Søndagsavisen». Κανένας δεν είχε παραξενευτεί τότε. Το ύφος ήταν απόλυτα ταιριαστό με την ιδιοσυγκρασία του αυτοδίδακτου μηχανικού αεροδιαστημικής και σχεδιαστή υποβρυχίων που είναι γνωστός στους συμπατριώτες του ως «Rocket Μadsen».
Σήμερα, τρία χρόνια μετά, η φαντασίωσή του υλοποιήθηκε, ωστόσο δεν θυμίζει σίκουελ του «Tζέιμς Μποντ» αλλά σκανδιναβικό θρίλερ. Και ο ίδιος δεν επέβαινε σε Ζέπελιν αλλά στο 18 μέτρων αυτοσχέδιο προσωπικό του υποβρύχιο, το «UC3 Nautilus», το οποίο κατασκεύασε προ εννεαετίας συγκεντρώνοντας χρήματα από δωρεές.
Και ενώ ο «Ναυτίλος» του βυθιζόταν στις 11 Αυγούστου κάπου μεταξύ Δανίας και Σουηδίας, εκείνος κατάφερνε να βγει στην επιφάνεια και να διασωθεί. Μάλιστα, για έναν περίεργο λόγο, διατήρησε μια απαράμιλλη ψυχραιμία μπροστά στα σωστικά συνεργεία. «Βρισκόμουν σε δοκιμαστικό ταξίδι όταν εμφανίστηκε πρόβλημα με μια δεξαμενή έρματος –που δεν ήταν σοβαρό και μετά προσπάθησα να το διορθώσω, αλλά τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Το «Nautilus» βυθίστηκε μέσα σε 30 δευτερόλεπτα, έτσι δεν υπήρχε χρόνος να κλείσω καμία καταπακτή ή να κάνω κάτι άλλο. Γεγονός που τελικά απέβη σωτήριο, καθώς αν το έπραττα θα βρισκόμουν ακόμη εκεί κάτω» δήλωνε εκείνη την ημέρα on camera. Παρότι είχε ένα χαμόγελο παγωμένο στα χείλη του και ταυτόχρονα αναρωτιόταν πόσο θα του στοίχιζε η ανέλκυση του υποβρυχίου του, η Αστυνομία είχε μάλλον μερικές πιο σοβαρές ερωτήσεις να του θέσει. Η βασική; Τι απέγινε η σουηδή freelancer δημοσιογράφος Κιμ Γουόλ που είχε επιβιβαστεί μαζί του στο «Nautilus» την προηγούμενη ημέρα, 10 Αυγούστου, προκειμένου να του πάρει συνέντευξη.
Η ίδια δεν επέστρεψε ποτέ στο σπίτι της και ο φίλος της ανέφερε την εξαφάνισή της. Ο Μάντσεν απάντησε ότι η Γουόλ είχε αποβιβαστεί ασφαλής σε ένα τοπικό λιμάνι. «Εχετε κάποιον τρόπο επικοινωνίας μαζί της;» τον ρώτησαν οι Αρχές. Μη χάνοντας την αυτοκυριαρχία του, σύμφωνα με το δανέζικο ταμπλόιντ «Ekstra Bladet», απάντησε: «Ναι, στο τηλέφωνό μου, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στον βυθό της θάλασσας».
Δέκα ημέρες αργότερα, κατόπιν πιέσεων της Αστυνομίας, η κατάθεσή του άλλαξε. Ισχυρίστηκε ότι στη δημοσιογράφο συνέβη ένα τραγικό ατύχημα στον χώρο του υποβρυχίου και ο ίδιος αποφάσισε να ρίξει τη σορό της στον Κόλπο Κόγκε. Φυσικά, οι Αρχές είχαν ήδη ανακαλύψει ότι η καταβύθιση του υποβρυχίου δεν οφειλόταν σε μηχανική βλάβη, όπως αυτός ισχυριζόταν, αλλά σε σκόπιμη ενέργειά του. Τραγική ειρωνεία: Λίγες ώρες μετά ένας ποδηλάτης εντόπισε έναν ακέφαλο κορμό να επιπλέει στον κόλπο της Κοπεγχάγης. Το DNA ανήκε στην Κιμ Γουόλ, ενώ κηλίδες αίματος βρέθηκαν στο υποβρύχιο. Τα χέρια, τα πόδια και το κεφάλι είχαν κοπεί, και είχε καταβληθεί προσπάθεια να αδειάσει το σώμα από αέρα, ενώ έφερε βαρύ μεταλλικό αντικείμενο ώστε να μην αναδυθεί από τον πυθμένα της θάλασσας.
Σύντομα ανασύρθηκε από το αρχείο μία ακόμα ανεξιχνίαστη υπόθεση. Στα ίδια νερά, πριν από 31 χρόνια, το φθινόπωρο του 1986, είχαν βρεθεί ο κορμός και τα κομμένα άκρα της 22χρονης Καζούκο Τογιονάγκα, μιας γιαπωνέζας τουρίστριας που είχε εξαφανιστεί μυστηριωδώς ενώ ταξίδευε στη Βόρεια Ευρώπη. Το σώμα είχε κακοποιηθεί τόσο φρικτά που χρειάστηκαν οκτώ ολόκληροι μήνες προκειμένου να αναγνωριστεί. Βρίσκεται η Δανία μπροστά σε έναν serial killer; Ας σημειωθεί ότι τότε ο Πέτερ Μάντσεν ήταν μόλις 15 ετών.
Θα μπορούσε κάποιος να στραφεί στα παιδικά του χρόνια, αναζητώντας ερμηνείες για την περίεργη αυτή υπόθεση με μια πρόχειρη, απλοϊκή, φροϋδική ανάλυση. Ο Μάντσεν, ο οποίος σε παλαιότερη συνέντευξή του ισχυριζόταν ότι ήθελε να αποκτήσει ένα «πλούσιο» ποινικό μητρώο, χωρίς όμως να κάνει κακό σε κανέναν, είχε μια μάλλον προβληματική παιδική ηλικία. Γεννημένος το 1971, ήταν ένας από τους τέσσερις γιους ενός ξυλουργού που κατασκεύαζε στρατώνες και αποθήκες για τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις στη διάρκεια του Β‘ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος χώρισε με την κατά 36 χρόνια νεότερη μητέρα του όταν εκείνος ήταν μόλις έξι ετών. Ο Πέτερ μεγάλωσε μαζί με τον αυταρχικό και βίαιο πατέρα του.
«Οταν σκέπτομαι τον πατέρα μου, αναλογίζομαι πώς θα ένιωθαν τα παιδιά στη Γερμανία αν ο δικός τους πατέρας ήταν διοικητής στρατοπέδου συγκέντρωσης. Πώς είναι να ξέρεις ότι ο πατέρας σου είναι ένας παλιάνθρωπος;» δήλωνε το 2014 στη βιογραφία «Rocket Madsen: Denmark’s Do-It-Yourself Astronaut», γραμμένη από τον Τόμας Ντγιούρσινγκ. Πάντως από τον πατέρα του φαίνεται να κληρονόμησε την αγάπη για τη στρατιωτική ιστορία και τα πολεμικά αεροσκάφη.
Η κλίση του για τη Φυσική και τις επιστήμες εκδηλώθηκε από νωρίς. Εμοιαζε με μοναχικό νευρικό σπασικλάκι που στα διαλείμματα πολιορκούσε τους καθηγητές ρωτώντας τους για εκτοξεύσεις πυραύλων και διαστημόπλοια. Μετά το τέλος των σχολικών μαθημάτων απομονωνόταν στη βιβλιοθήκη αναζητώντας τίτλους για την εξερεύνηση του Διαστήματος. Σε ηλικία μόλις 15 ετών, έπειτα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, πραγματοποίησε την εκτόξευση ενός μικρού πυραύλου από κάποιο οικόπεδο πίσω από το σχολείο του. Ο πύραυλος έφτασε σε ύψος 100 μέτρων προτού αρχίσει τη φθίνουσα πορεία του. Την ίδια εποχή δημιούργησε την πρώτη του εταιρεία, την Danish Space Academy, με σκοπό να αγοράσει ανταλλακτικά για την κατασκευή πυραύλου.
Μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο γράφτηκε στο πανεπιστήμιο προκειμένου να γίνει μηχανικός, αλλά δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του. Ο ίδιος πίστευε ότι ήδη γνώριζε αρκετά για να προχωρήσει στην κατασκευή των πυραύλων και των υποβρυχίων του. Σταδιακά άρχισε να αποκτά μεγάλη φήμη στη Δανία, φιγουράροντας ως μια εκκεντρική ιδιοφυΐα, ένας μικρός Δαβίδ που με τα πενιχρά του μέσα σκόπευε να τα βάλει με Γολιάθ της αεροναυπηγικής όπως η NASA. «Ο Πέτερ Μάντσεν δίνει απλές λύσεις σε μεγάλα προβλήματα και αποτελεί έμπνευση ακόμα και για επαγγελματίες μηχανικούς πυραύλων σε όλον τον κόσμο» σχολίαζε ο βιογράφος του. Oπως χαρακτηριστικά δήλωνε η μίνι σκανδιναβική εκδοχή του Ρίτσαρντ Μπράνσον στην ιστοσελίδα άλλης μιας εταιρείας του, της Rocket Madsen Space Lab, το πάθος του ήταν να ανακαλύψει τρόπους να ταξιδέψει «σε κόσμους πέρα από αυτούς που γνωρίζουμε».
Παρότι αρκετά ΜΜΕ έσπευσαν να τον χρίσουν εκατομμυριούχο μετά την εμπλοκή του ονόματός του στον θάνατο της δημοσιογράφου, μάλλον κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Φέρεται να έχει στην κατοχή του λίγα περιουσιακά στοιχεία, ενώ κατά καιρούς διέμενε στο υποβρύχιό του. Ολα τα φιλόδοξα σχέδιά του χρηματοδοτούνταν κυρίως μέσω δωρεών.
Εχοντας αρχίσει να φλερτάρει με την ιδέα του διαστημικού τουρισμού ήδη από το 2008, είχε ιδρύσει μαζί με άλλους την Copenhagen Suborbitals, μια εταιρεία για την εξερεύνηση του Διαστήματος στην οποία συνεργάστηκε στενά με τον Κρίστιαν βον Μπέγκστον, πρώην αρχιτέκτονα της ΝΑSA. Το 2011 μάλιστα κατάφεραν να κάνουν την πρώτη πετυχημένη εκτόξευση πυραύλου από μια πλατφόρμα στη Βαλτική Θάλασσα. Ο Μάντσεν όμως, ο οποίος φημίζεται για τον οξύθυμο χαρακτήρα του και την επιμονή του να λειτουργεί ως «one man army», απομονώθηκε από τους υπόλοιπους μηχανικούς και το 2014, έπειτα από έντονη διένεξη, αποχώρησε και δημιούργησε τη δική του εταιρεία, την οποία ονόμασε RLM Space Lab. Είναι ενδεικτικό ότι ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ευθύνη για τη διάρρηξη των σχέσεων. «Γνωρίζω πλήρως ότι ο χαρακτήρας μου ευθύνεται για τη ρήξη μου με τον Κρίστιαν και λυπάμαι πολύ που είχαμε αυτή την κατάληξη» δήλωνε εκείνη την εποχή.
«Η σύγκρουση τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή. Του είναι δύσκολο να τα πάει καλά με τους ανθρώπους –έχει υψηλές φιλοδοξίες και θέλει τα πάντα να γίνονται με τον δικό του τρόπο. Είναι θυμωμένος με τον Θεό και με τους πάντες» δήλωσε αυτές τις ημέρες ο βιογράφος του στην εφημερίδα «Jyllands-Posten». Πάντως, σύμφωνα με τον ίδιο, ο Μάντσεν δεν είναι βίαιος, δεν πίνει και δεν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Στο ίδιο μοτίβο, ευτυχή κατάληξη δεν είχε ούτε η συνεργασία του με τους εθελοντές που τον βοήθησαν το 2008 στην κατασκευή ενός από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά υποβρύχια στον κόσμο. Για την ιστορία, ο Μάντσεν άρχισε να ασχολείται με την κατασκευή υποβρυχίων το 2002, και πριν από το «Nautilus» είχε ολοκληρώσει δύο ακόμη, το «UC1 Freya» και το «UC2 Kraka» –τελικώς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, μην αντέχοντας τη συμπεριφορά του, του μεταβίβασαν εξ ολοκλήρου την ιδιοκτησία του «Nautilus». Ο ίδιος για ακόμα μία φορά εμφανίστηκε μετανιωμένος από την εξέλιξη των πραγμάτων. Εστειλε μάλιστα γραπτό μήνυμα σε δύο μέλη του ΔΣ γράφοντας: «Μια κατάρα πλανάται πάνω από το «Nautilus». Αυτή η κατάρα είμαι εγώ. Δεν θα υπάρξει ποτέ ηρεμία στο «Nautilus» όσο εγώ υπάρχω».
Το μήνυμά του αποδείχθηκε προφητικό με τον χειρότερο τρόπο. Η Κιμ Γουόλ, η νεαρή δημοσιογράφος με σπουδές στη London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ήταν μια μαχητική γυναίκα που είχε καταφέρει μόλις στα 30 της χρόνια να πετύχει συνεργασίες με τους «New York Times», τον «Guardian», το «Harper’s Magazine» κ.ά. Τελικά, έχοντας ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο για επικίνδυνα, ερευνητικά ρεπορτάζ, έχασε τη ζωή της υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες λίγα χιλιόμετρα από τη γενέτειρά της, μέσα στο υποβρύχιο του Μάντσεν, τον οποίο είχε επισκεφθεί για μια συνέντευξη ρουτίνας.
«Εχω ταξιδέψει με το «Νautilus» και υπάρχουν πολλά μέρη στα οποία κάποιος μπορεί να χτυπήσει» δήλωσε πάντως στα ΜΜΕ η Ντίντρι Κινγκ, καλή φίλη του Πέτερ Μάντσεν τα τελευταία 14 χρόνια, ενώ αρκετοί πρώην συνεργάτες του κάνουν μεν λόγο για έναν δύσκολο άνθρωπο, για τον οποίο ωστόσο δεν φαντάζονταν ποτέ ότι θα μπορούσε να οδηγηθεί στο έγκλημα. Η λεπτή ειρωνεία της υπόθεσης; Τον Οκτώβριο ήταν προγραμματισμένο να κάνει πρεμιέρα στο Ορχους της Δανίας (Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2017) ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στις προσπάθειες του Μάντσεν να κατασκευάσει έναν πύραυλο. Η προβολή του έχει ήδη ματαιωθεί, σύμφωνα με την «Copenhagen Post». Το τι πραγματικά συνέβη εκείνο το βράδυ στο «Nautilus» το γνωρίζει μόνο ο Μάντσεν, ο οποίος προς το παρόν μένει αμετακίνητος στην εκδοχή του ατυχήματος. Ενα σκανδιναβικό νουάρ με τα όλα του.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2017.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
