Ολοι στη Γερμανία ξορκίζουν την Ελλάδα

Τι λένε οι γερμανοί πολιτικοί για την Ελλάδα στην προεκλογική περίοδο; Λίγα πράγματα και γνωστά, τα οποία γίνονται ακόμα λιγότερα όσο πλησιάζουμε προς τις κάλπες της 24ης Σεπτεμβρίου. Με την εξαίρεση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος επιμένει, και για εσωτερικούς, ψηφοθηρικούς λόγους, στη σκληρή γραμμή, το ζήτημα της οριστικής διευθέτησης του ελληνικού χρέους δεν ακούγεται στην εκστρατεία. Σε σημείο που λέγεται ότι «η σιωπή για την Ελλάδα» είναι χρυσός σε αυτές τις εκλογές.

Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν βέβαια ποτέ. Οπως η απάντηση που έδωσε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών όταν τον ρώτησαν αν μπορεί να φανταστεί μια μερική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. «Οχι, αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται στην ατζέντα, καθόλου» είπε ορθά-κοφτά ο Σόιμπλε.

Τέτοιες ατσάλινες, αγέρωχες δηλώσεις αρέσουν πολύ στο συντηρητικό κομματικό κοινό και κάνουν καλό στο προεκλογικό προφίλ του. Με τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ και του Σόιμπλε να προηγούνται των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών (SPD) με συντριπτική διαφορά 15 μονάδων στις δημοσκοπήσεις, ο τσάρος της γερμανικής οικονομίας θεωρείται ο πιο δημοφιλής πολιτικός, με ποσοστό προσωπικής αποδοχής στο 64%.

Ο Σόιμπλε, ο οποίος είναι υπουργός Οικονομικών από το 2009 και θα γίνει 75 ετών στις 18 Σεπτεμβρίου, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι επιθυμεί να διατηρήσει το υπουργείο του, αλλά λέγεται πως η καγκελάριος ενδεχομένως να χρειαστεί να τον «θυσιάσει» μετεκλογικά, προκειμένου να εξασφαλίσει μια συμφωνία για τον σχηματισμό νέου κυβερνητικού συνασπισμού.

Στα πρόθυρα τέταρτης, ιστορικής θητείας στην Καγκελαρία, η ίδια η Μέρκελ κρατάει πλέον πιο «θεσμική» στάση. Μιλάει γενικότερα για την προοπτική να εξελιχθεί ο ESM σε ένα είδος ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου, όπως περιγράφεται και στο προεκλογικό μανιφέστο του CDU, κάτι που θα επηρεάσει οπωσδήποτε την ελληνική υπόθεση, αλλά σε βάθος χρόνου.

Κάποιοι ήλπιζαν ότι αν εκλεγόταν καγκελάριος ο Μάρτιν Σουλτς του SPD θα βλέπαμε μια στροφή προς τα αριστερά στην οικονομική πολιτική της ευρωζώνης. Η αλήθεια είναι πως από τότε που άρχισε η ευρωκρίση, το 2010, οι Σοσιαλδημοκράτες, εταίροι στον «μεγάλο κυβερνητικό συνασπισμό», προσέφεραν αυξανόμενη στήριξη στην άτεγκτη στάση της Μέρκελ, και κάποιες φορές, όπως το δραματικό καλοκαίρι του 2015, όταν ο Σόιμπλε απείλησε την Ελλάδα με έξοδο από το ευρώ -, έμοιαζαν ακόμα πιο σκληροί απέναντι στην αριστερή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Αλλά στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας, τότε που ο Σουλτς είχε αναπτύξει μεγάλη δυναμική στις δημοσκοπήσεις εμφανιζόμενος ως πολέμιος της αυστηρής λιτότητας, κυρίως για το εσωτερικό της Γερμανίας, τα πράγματα φάνηκαν να αλλάζουν.

Στα μέσα Ιουλίου μάλιστα, σε μια παρουσίαση της πλατφόρμας του κόμματος για διάφορα θέματα, ο Σουλτς κατηγόρησε ευθέως τον Σόιμπλε για τη φτώχεια στην Ελλάδα. Είπε ότι εκείνος ήταν υπεύθυνος για το κόψιμο της 13ης σύνταξης στην Ελλάδα, προσθέτοντας ότι «ενώ χιλιάδες οικογένειες βυθίζονται όλο και πιο βαθιά στη φτώχεια, ο Σόιμπλε βγάζει τεράστια κέρδη από τους τόκους που πληρώνει η Ελλάδα για τα δάνεια που παίρνει».

Η απάντηση ήρθε αμέσως διά στόματος της λαϊκής «Bild». «Κάποια πράγματα μιλάνε από μόνα τους: Οι χρεοκοπημένοι Ελληνες θα ψήφιζαν τον Σουλτς. Αυτός είναι η ελπίδα της Ελλάδας. Αντί της λιτότητας α λα Σόιμπλε, ο Σουλτς θα μοιράσει τα 316 δισ. χρέους της Ελλάδας σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης» έγραψε η εφημερίδα και το θέμα έπαιξε σε σποτ του CDU στα social media.

Ο Σόιμπλε, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και οι σύμμαχοί τους, οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), εκμεταλλεύθηκαν το ελληνικό θέμα κυρίως για να φέρουν τον Σουλτς σε δύσκολη θέση. Η κατηγορία τους ήταν πως στη διάρκεια της θητείας του στην προεδρία της Ευρωβουλής υπήρξε υπερβολικά ενδοτικός, πολύ κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ. «Με κάτι τέτοια κινδυνεύει να κερδίσει τους Ελληνες και να χάσει τους Γερμανούς» έλεγαν πολλοί και μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Αποτέλεσμα, όσο έπεφταν τα ποσοστά του SPD τόσο μειωνόταν και η ρητορική στήριξη προς την Ελλάδα.

Γερμανοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η κριτική στον Σόιμπλε εκ μέρους των κομμάτων της αντιπολίτευσης γίνεται για εσωτερικούς λόγους και δεν πρόκειται να μεταφραστεί εύκολα σε μετεκλογική υποστήριξη προς την Αθήνα. Προεκλογικά, ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών μπορεί να αναζητεί κάποια σημεία διαφοροποίησης από την πολιτική Μέρκελ και Σόιμπλε για την Ευρώπη, αλλά μακροπρόθεσμα θεωρείται απίθανο να γίνει ο σημαιοφόρος του αγώνα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ή για τη χαλάρωση των απαιτήσεων των δανειστών από την Ελλάδα.