Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Εμανουέλ Μακρόν έχει αναγορευθεί νέος «σουπερστάρ» της διεθνούς πολιτικής. Η μετεωρική του άνοδος στη γαλλική προεδρία, η αύρα ανανέωσης που υπόσχεται να φέρει στην Ευρώπη, η προσπάθεια αποκατάστασης του «μεγαλείου» (grandeur) της Γαλλίας μέσα από την ενίσχυση της ισχύος της προεδρίας και το μεταρρυθμιστικό πνεύμα που επιθυμεί να ενσταλάξει στη γαλλική οικονομία έχουν καλλιεργήσει υψηλές προσδοκίες, παρά την αρχική απογοήτευση που έχουν φέρει τα χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας των πρώτων εβδομάδων παρουσίας του στο Μέγαρο των Ηλυσίων.
Μηνύματα στήριξης στις μεταρρυθμίσεις
Η επίσκεψη του γάλλου προέδρου στην Αθήνα όμως στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, συνοδεία της συζύγου του Μπριζίτ Μακρόν, θα αποτελέσει για τον ίδιο αλλά και για τον Αλέξη Τσίπρα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να εκπεμφθούν ισχυρά μηνύματα στήριξης στην ελληνική κυβέρνηση, στην ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη και στην ΕΕ, αλλά και για την προώθηση σοβαρών επιχειρηματικών συμφωνιών. Το Παρίσι άλλωστε θεωρεί –και η Αθήνα αναγνωρίζει –ότι η συμβολή του στην αποφυγή της αβύσσου του Grexit το καλοκαίρι του 2015 υπήρξε αποφασιστική. Το στοιχείο αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ακόμα στενότερη ελληνογαλλική συνεργασία στο προσεχές μέλλον.
Ο Εμανουέλ Μακρόν θα έλθει στην ελληνική πρωτεύουσα συνοδευόμενος από τον υπουργό Οικονομικών Μπρινό Λεμέρ (ο οποίος φιλοδοξεί να διεκδικήσει προσεχώς την προεδρία του Eurogroup) και από την υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδια για ευρωπαϊκές υποθέσεις Ναταλί Λουαζό (η οποία στο παρελθόν έχει διατελέσει πρόεδρος της διεθνούς φήμης ΕΝΑ, της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης από την οποία έχει αποφοιτήσει η συντριπτική πλειονότητα της γαλλικής ελίτ). Παρά τα όσα έχουν γραφτεί, η ομάδα των επιχειρηματιών που θα ταξιδέψει μαζί του δεν ξεπερνά τους 15. Δύο είναι, κατά τους γνωρίζοντες, οι σπουδαιότεροι εξ αυτών: ο Ζεράρ Μεσραλέ, της εταιρείας-κολοσσού στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Engie, και ο Πατρίκ Πουγιανέ, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού Total, το ενδιαφέρον του οποίου για τη χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ενισχύεται συνεχώς.
Η κυβέρνηση επιθυμεί να αξιοποιήσει πολιτικά και επικοινωνιακά την επίσκεψη Μακρόν σε μια περίοδο που δημοσκοπικά πιέζεται και βλέπει μπροστά της το δύσκολο φθινόπωρο της τρίτης αξιολόγησης. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας έχει επιδιώξει να εμφανιστεί ως συνομιλητής του νεοεκλεγέντος προέδρου. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιρροή της επενδυτικής τράπεζας Rothschild, που έχει αναλάβει καίριο ρόλο στο ζήτημα του χρέους και όχι μόνο, υπήρξε σημαντική τους τελευταίους μήνες, και ιδιαίτερα στις διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Οι επαφές του Πρωθυπουργού με τη Rothschild είναι αρκετά συχνές, αν και ο κ. Μακρόν, που εργάστηκε στο παρελθόν στην τράπεζα, επιδιώκει προσεκτικά να απογαλακτιστεί από την ταύτιση του ονόματός του μαζί της.
Πέραν των συναντήσεων του κ. Μακρόν την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου με τον έλληνα ομόλογό του Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος θα του απονείμει τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρος, αλλά φυσικά και με τον Αλέξη Τσίπρα (το πρωί της Παρασκευής 8 Σεπτεμβρίου θα έχει επίσης συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Πολιτιστικό Κέντρο «Σταύρος Νιάρχος», όπου θα λάβει χώρα το δεύτερο σκέλος της επίσκεψης που θα περιλαμβάνει συναντήσεις με τη γαλλική κοινότητα, γαλλικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα κ.ά.), η Αθήνα αναμένει με ενδιαφέρον την ομιλία που σχεδιάζει να εκφωνήσει, κατά πάσα πιθανότητα στην Πνύκα (όπως ήθελε και ο Μπαράκ Ομπάμα), χωρίς όμως αυτό να ήταν δεδομένο όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές. Η δε «πρώτη κυρία» της Γαλλίας αναμένεται να επισκεφθεί το Μουσείο της Ακρόπολης και την Αρχαία Αγορά.
Η κυβέρνηση θα ήθελε να ακούσει τις θέσεις του κ. Μακρόν για μια δικαιότερη και πιο κοινωνικά ευαίσθητη Ευρώπη (αν και ο γάλλος πρόεδρος θα φθάσει στην Αθήνα έχοντας ήδη παρουσιάσει το σχέδιό του για την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων στη χώρα του). Ωστόσο δεν αναμένει την έκφραση πολύ προωθημένων θέσεων για αλλαγές στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης λίγες ημέρες πριν από τις γερμανικές εκλογές. Το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν αποφασίσει, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, να προχωρήσουν συντονισμένα και χωρίς εκπλήξεις που θα προκαλούσαν εκατέρωθεν προβλήματα.
Τι ελπίζει η Αθήνα για ΟΛΘ και ΕΥΔΑΠ
Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο τι μπορεί να αναμένει η Αθήνα στο μέτωπο των γαλλικών επενδύσεων –αν και υπάρχουν ορισμένα μέτωπα που είναι ωριμότερα από κάποια άλλα. Στο επενδυτικό σκέλος, ο υφυπουργός Οικονομίας Στέργιος Πιτσιόρλας (ο οποίος συμμετέχει στην οργάνωση της επίσκεψης μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Κατρούγκαλο, ενώ συντρέχουν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και η Ολγα Γεροβασίλη) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Κυβερνητικοί παράγοντες θα ήθελαν να δουν το Παρίσι να ρίχνει το βάρος του ώστε η γαλλογερμανική κοινοπραξία που ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής για τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) να ακολουθήσει τον επιτυχημένο δρόμο του μοντέλου της COSCO στον ΟΛΠ. Αναμφίβολα, η Suez, ο διευθύνων σύμβουλος της οποίας επίσης θα συνοδεύει τον κ. Μακρόν, θέλει ενεργότερη ανάμειξή της τόσο στην ΕΥΑΘ (όπου ήδη κατέχει ποσοστό περίπου 5,5%) όσο και στην ΕΥΔΑΠ. Η γαλλική εταιρεία ενδιαφέρεται για το μάνατζμεντ, από τη στιγμή που η πλήρης ιδιωτικοποίηση θα δοκιμάσει το DNA του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά οι συζητήσεις δεν θα είναι εύκολες.
Στον αμυντικό τομέα και με δεδομένη την απόφαση που έχει ληφθεί σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο και φέρει τη γαλλογερμανική σφραγίδα για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, η Αθήνα δεν θα έβλεπε με κακό μάτι την πιθανή είσοδο των Γάλλων είτε στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά είτε σε κάποια άλλη ελληνική αμυντική βιομηχανία (π.χ. ΕΛΒΟ). Το ζήτημα είναι ακόμη ανώριμο, αλλά θα μπορούσε να προχωρήσει. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι στο ελληνικό υπουργείο Εθνικής Αμυνας γίνεται συζήτηση για το επόμενο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού και οι γαλλικές φρεγάτες FREMM θα μπορούσαν να αποτελέσουν δέλεαρ συνεργασίας στην περίπτωση των ναυπηγείων.
Επενδύσεις σε τουρισμό, φάρμακα, ενέργεια
Στην ομάδα των επιχειρηματιών που θα έλθουν στην Αθήνα με τον γάλλο πρόεδρο περιλαμβάνονται οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Accor (πρόκειται για την εταιρεία που ελέγχει και διαχειρίζεται τα ξενοδοχεία Sofitel και Novotel) και της φαρμακευτικής εταιρείας Sanofi. Η Accor έχει ήδη ανοίξει μεγάλο ξενοδοχείο στην Κρήτη και φιλοδοξεί να ανοίξει άλλα δύο, στη Μύκονο και στη Θεσσαλονίκη. Σε ανάλογο πλαίσιο, φημολογείται ότι ο γάλλος πρόεδρος προωθεί και ένα σχέδιο για την κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών για γάλλους συνταξιούχους σε συνεργασία με τα ασφαλιστικά τους ταμεία. Η δε Sanofi του Γκιγιόμ λε Ρουά βλέπει θετικά μια γαλλοελληνική συνεργασία στον φαρμακευτικό τομέα, ιδιαίτερα στον τομέα της έρευνας, με στόχο την αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Παρούσα θα είναι και η EDF που έχει το βλέμμα της στραμμένο στη ΔΕΗ, αν και μάλλον όχι στην ιδιωτικοποίηση λιγνιτικών μονάδων. Στην αποστολή θα είναι επίσης παρούσα η BPI, ο ισχυρός ανήρ της οποίας, ο Νικολά Ντιφούρκ, διατηρεί στενές σχέσεις με τον Εμανουέλ Μακρόν.
Η Total βιάζεται για Ιόνιο και Κρήτη
Οι γνωρίζοντες επιμένουν ότι το κορυφαίο θέμα στην επενδυτική και γεωπολιτική ατζέντα της επίσκεψης Μακρόν είναι το μεγάλο ενδιαφέρον της Total να τρέξουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα οι διαδικασίες των διαγωνισμών για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και στην Κρήτη. «Οχι άλλα προσκόμματα» είναι το μήνυμα της Total. Ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός σχεδιάζει να ανοίξει πάλι το γραφείο του στην Αθήνα, καθώς είναι ο operator σε δύο κοινοπραξίες που έχουν δημιουργηθεί. Στην πρώτη, η Total συνεργάζεται με τα ΕΛΠΕ (η διοίκηση των οποίων κινείται πολύ μεθοδικά και συγκροτημένα) και την ιταλική Edison για το Οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, ενώ στη δεύτερη επίσης συμμετέχουν τα ΕΛΠΕ και ο αμερικανικός κολοσσός ExxonMobil.
Στο μέτωπο των υδρογονανθράκων υπάρχει έντονη κινητικότητα το τελευταίο διάστημα και οι Γάλλοι της Total παρακολουθούν, μαζί με τους συνεργάτες τους, πολύ στενά τις εξελίξεις. Το υπουργείο Ενέργειας δημοσίευσε πριν από λίγες εβδομάδες τόσο την προκήρυξη των διαγωνισμών για τρεις περιοχές, μία νότια της Κέρκυρας και δύο νοτιοδυτικά της Κρήτης, όσο και τους χάρτες που τους συνοδεύουν. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο για την προσέλκυση μεγάλων εταιρειών είναι ότι τα οικόπεδα αυτά είναι σημαντικά μεγαλύτερα από εκείνα που είχαν προκηρυχθεί επί υπουργίας Μανιάτη. Ωστόσο καμία εκδήλωση ενδιαφέροντος δεν μπορεί να εκδηλωθεί ώσπου οι προκηρύξεις να δημοσιευθούν και στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Οι Γάλλοι της Total –σε συνδυασμό με τους Αμερικανούς της ExxonMobil και φυσικά τα ΕΛΠΕ –θέλουν να προχωρήσουν γρήγορα τα πράγματα. Η συγκεκριμένη κοινοπραξία φέρεται να ενδιαφέρεται έντονα για τις περιοχές νοτιοδυτικά της Κρήτης. Η Total όμως, η οποία έχει ήδη ενεργοποιηθεί στο Οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, θα επιθυμούσε την όσο το δυνατόν ταχύτερη κύρωση από την ελληνική Βουλή της συμφωνίας για τη συγκεκριμένη περιοχή. Το εν λόγω οικόπεδο, δυτικά της Κέρκυρας, θα μπορούσε, εφόσον αποβεί «καρποφόρο», να εκτείνεται και εντός ιταλικών υδάτων. Σε αυτή την περίπτωση και με δεδομένο ότι δεν υπάρχει εμπλοκή της Αλβανίας, οι δυνατότητες από κοινού εκμετάλλευσης θα είναι μεγάλες .
Σύμφωνα με άριστα ενημερωμένες πηγές, αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας διαχωρισμός μεταξύ όσων εταιρειών διαλέγουν Ελλάδα και Κύπρο και όσων επιλέγουν Τουρκία. Ουσιαστικά, όσες δραστηριοποιούνται στις δύο πρώτες δεν πηγαίνουν στην τρίτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Total και η ExxonMobil αποχώρησαν από τις έρευνες που έκαναν στη Μαύρη Θάλασσα. Μάλιστα, η Total πούλησε ακόμα και πρατήρια που διατηρούσε εκεί, το 2016. Αντίθετα, η νορβηγική Statoil, η οποία δραστηριοποιούνταν στη Δυτική Ελλάδα την περίοδο 2012-2014, έχει «μετακομίσει» στην Τουρκία, ενώ ακόμα και η Shell, η οποία αυτή την εποχή προχωρεί σε τρίτη βαθιά γεώτρηση στην Αλβανία, δεν κινείται προς Ελλάδα, αν και κρίνει ότι υπάρχει γεωλογικό ενδιαφέρον, διότι έχει οικόπεδα στην Τουρκία.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι καμία μεγάλη εταιρεία δεν έχει δείξει ενδιαφέρον για τα οικόπεδα που προκηρύσσει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Total «ψηφίζει» Κύπρο (μάλιστα ο Νίκος Αναστασιάδης ετοιμάζει και επίσκεψη στο Παρίσι εντός του Νοεμβρίου ή του Δεκεμβρίου για να συναντηθεί με τον κ. Μακρόν), ενώ μαζί με την αμερικανική ExxonMobil ενδιαφέρεται σφόδρα για τα οικόπεδα της Κρήτης. Λόγω δε των δεδομένων των περιοχών αυτών, μόνο εταιρείες αυτού του μεγέθους έχουν τη δυνατότητα και τους οικονομικούς πόρους για έρευνες. Πιθανή ανακάλυψη φυσικού αερίου εκεί μπορεί να αλλάξει όλο τον ενεργειακό σχεδιασμό της ΕΕ, να μεταβάλει τους σχεδιασμούς των αγωγών και να αναβαθμίσει την Ελλάδα σε χώρα-παραγωγό, πέρα από διαμετακομιστή.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
