Γιατί μας αρέσει το σινεμά του Αλεξάντερ Πέιν

Δουλεύει ως επί το πλείστον με συγκεκριμένους ανθρώπους –ενδεικτικά, ο Φαίδων Παπαμιχαήλ στη διεύθυνση φωτογραφίας, ο Τζιμ Τέιλορ στο σενάριο αρκετών ταινιών –και σε γενικές γραμμές θεωρείται άψογος συνεργάτης, επικοινωνιακός, οραματιστής και από τη φύση του ευγενής.

Ο Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, ή Αλεξάντερ Πέιν όπως είναι γνωστός τοις πάσι, είναι ένας από τους πιο αξιόλογους αμερικανούς δημιουργούς του κινηματογράφου, χώρο στον οποίο κινείται με επιτυχία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 με την ταινία «The passion of Martin». Σύντομα φάνηκε το εύρος του ταλέντου του και ταινίες όπως οι «Πολίτης Ρουθ», «Election», «Σχετικά με τον Σμιντ», «Πλαγίως», «Οι απόγονοι» και «Νεμπράσκα» που είναι τρανά παραδείγματα. Υπέροχες κοινωνικές ταινίες που κοιτάζουν με ευαισθησία αλλά και χιούμορ την Αμερική της εποχής τους, κριτικάροντάς την (όποτε αυτό είναι απαραίτητο) αλλά σε απαλούς τόνους.

Πριν από λίγες μέρες η τελευταία ταινία του Αλεξάντερ Πέιν άνοιξε το 74ο Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου όπως μαθαίνουμε καταχειροκροτήθηκε. «Downsizing» είναι ο τίτλος της, ο οποίος στη γλώσσα μας μπορεί να μεταφραστεί ελεύθερα ως «Σμικρύνοντας» ή «Συρρικνωμένος». Το στόρι της ξεπερνά τα όρια της φαντασίας, όμως αν το καλοσκεφτούμε, βλέπουμε και εδώ έναν κοινωνικό σχολιασμό από έναν σκηνοθέτη πολιτικοποιημένο και διαρκώς ανήσυχο.

Για να δούμε όμως τι περίπου συμβαίνει στην ταινία: ο Πολ Σάφρανεκ θέλει μια καλύτερη ζωή από αυτή που έχει, τόσο για τον ίδιο όσο και για τη γυναίκα του Οντρεϊ. Η ευκαιρία του δίδεται μέσω ενός πρωτοποριακού πειράματος που στόχο έχει να βρει τη λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού που πλέον μαστίζει την υφήλιο: η σμίκρυνση. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αν κάθε άνθρωπος χάσει ύψος, σμικρύνει, τα έξοδά του σμικρύνουν επίσης. Ο Πολ και η Οντρεϊ βρίσκονται μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα. Να γίνουν ή όχι πειραματόζωα σε μια εμπειρία η οποία έτσι και αποφασίσουν να ζήσουν θα αλλάξει για πάντα τους εαυτούς και τη ζωή τους;

Αυτή είναι η πρώτη φορά που ταινία του Αλεξάντερ Πέιν λαμβάνει μέρος στο διαγωνιστικό πρόγραμμα της Μόστρα, περιστοιχισμένος δε από ένα λαμπρό καστ: Ματ Ντέιμον, Κρίστεν Γουίγκ, Τζέισον Σουντέικις αλλά και ο αυστριακός ηθοποιός Κρίστοφ Βαλτς. Το «Downsizing» θα προβληθεί στις ελληνικές αίθουσες κατά τη διάρκεια της χειμερινής σεζόν και πολύ πιθανόν να φτάσει ως τα Οσκαρ. Εξάλλου, ο Πέιν είναι ιδιαίτερα αγαπητός στα μέλη της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Μετρά δύο Οσκαρ σεναρίου γραμμένου κατευθείαν για την οθόνη («Πλαγίως» και «Οι απόγονοι») ενώ το σενάριό του για την ταινία «Elction» κέρδισε επίσης υποψηφιότητα. Ως σκηνοθέτης ο Πέιν υπήρξε υποψήφιος για το Οσκαρ για το «Πλαγίως», τους «Απογόνους» και τη «Νεμπράσκα».

Μεγαλώνοντας στην Ομάχα (από την οποία είναι και ο κεντρικός ήρωας της τελευταίας ταινίας του), ο Αλεξάντερ Πέιν πήγε σε σχολείο ιησουιτών και αργότερα στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ όπου σπούδασε Λατινοαμερικανική Φιλολογία και Ιστορία. Εκανε μεταπτυχιακά στην Ισπανία και στην Κολομβία και τα ισπανικά του ήταν τόσο καλά που όταν σπούδαζε στη Μεντελίν έλαβε μέρος μαζί με την κολομβιανή κοπέλα του σε ένα κουίζ σόου της τηλεόρασης. Κέρδισε το πρώτο βραβείο απαντώντας σωστά στην ερώτηση σε ποιον αφιέρωσε το μυθιστόρημά του «Τα άνθη του κακού» ο Σαρλ Μποντλέρ και όπως μας είπε πριν από μερικά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αν δεν είχε γίνει σκηνοθέτης κατά πάσα πιθανότητα θα είχε γίνει ξένος ανταποκριτής. Ευτυχώς έγινε σκηνοθέτης…