Ο λογοτεχνικός πλούτος των ξένων

Το πεδίο της μεταφρασμένης πεζογραφίας είναι πάντοτε πλούσιο. Οι αναγνώστες έχουν πλήθος επιλογών. Στις επιλογές των εκδοτών κυριαρχούν οι λογοτέχνες που γράφουν στην αγγλική, στην ισπανική και στη γαλλική γλώσσα. Ας αρχίσουμε από την τελευταία, επειδή εφέτος ολοκληρώνεται η έκδοση του μυθιστορηματικού κύκλου Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Μαρσέλ Προυστ.

Ο έβδομος τόμος με τίτλο Ο ανακτημένος χρόνος αναμένεται από τις εκδόσεις Εστία. Στη σύγχρονη γαλλική πεζογραφία, πάντως, διακρίνουμε τους συγγραφείς που βασίζονται σε πραγματικά πρόσωπα ή γεγονότα. Ο Ιβάν Ζαμπλονκά, με το Λετισιά (Πόλις), υπογράφει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, όπου μια υπόθεση του αστυνομικού δελτίου –η δολοφονία μιας νεαρής κοπέλας το 2011 –μετατρέπεται σε κρατική υπόθεση, σε μια σύγχρονη ιστορική έρευνα που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα για τις κοινωνικές συνθήκες στη Γαλλία του 21ου αιώνα, τη φτώχεια, τις ανισότητες, τη βία κατά των παιδιών και των γυναικών. Ο Εμανιέλ Καρέρ στο βιβλίο του Λιμόνοφ (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου) αναπλάθει και παρουσιάζει τη βιογραφία του ρώσου συγγραφέα, τυχοδιώκτη και αμφιλεγόμενου εθνικιστή πολιτικού Εντουαρντ Λιμόνοφ. Στο μυθιστόρημά του Σαρλότ (Εστία) ο Νταβίντ Φοενκινός αφηγείται τη ζωή της Σαρλότ Σαλομόν, μιας ζωγράφου που δολοφονήθηκε –26 ετών και έγκυος –στο Αουσβιτς. Δεν γίνεται όμως να μη διαβάσουμε το Πεντιγκρί (Αγρα) του Ζορζ Σιμενόν, μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφία για τα νεανικά του χρόνια και τη διαμόρφωσή του ως συγγραφέα.

Το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα του Μπέρναρντ Μάλαμουντ Ο μάστορας (Καστανιώτης) εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο Κίεβο του 1911, σε μια ατμόσφαιρα μίσους και προκαταλήψεων. Ο πρωταγωνιστής, ένας εβραίος πολυτεχνίτης, κατηγορείται άδικα για την τελετουργική δολοφονία ενός παιδιού ρωσικής καταγωγής. Μια μεγάλη κυρία της μικρής φόρμας, η Γιουντόρα Γουέλτι, παρουσιάζεται με τον τόμο Το μεγάλο δίχτυ και άλλα διηγήματα (Καστανιώτης) που περιλαμβάνει δεκαπέντε ιστορίες, ενδεικτικές του απαράμιλλου ύφους της. Ο Αύγουστος (Gutenberg) του Τζον Γουίλιαμς είναι η συναρπαστική ιστορία του ομώνυμου ρωμαίου αυτοκράτορα και της εποχής του, όπως αποτυπώνεται από ποικίλες πηγές των συγχρόνων του, επιφανών κατά κύριο λόγο.

Η βραβευμένη με Νομπέλ Λογοτεχνίας Τόνι Μόρισον επανακάμπτει με τον Γυρισμό (Παπαδόπουλος), ένα από τα πλέον πρόσφατα έργα της, όπου πρωταγωνιστεί ένας νεαρός αφροαμερικανός στρατιώτης που επιστρέφει από τον πόλεμο της Κορέας. Στο βιβλίο Το τέλος της ιστορίας (Παπαδόπουλος) της Λίντια Ντέιβις παρακολουθούμε, με αφορμή τις αναμνήσεις από μια ερωτική ιστορία, την κομψή ρευστότητα της μνήμης. Στο εντυπωσιακό μυθιστόρημα του Τζορτζ Σόντερς με τίτλο Λήθη και Λίνκολν (Ικαρος) συνοδεύουμε τον αμερικανό πρόεδρο –ο οποίος έχει χάσει τον γιο του –σε μια ξεχωριστή αγρύπνια στο νεκροταφείο, καθώς στην ψυχή του μικρού Γουίλι συντελείται μια μνημειώδης μάχη. Περιμένουμε, επίσης, το ημιτελές και τελευταίο έργο Ο χλωμός βασιλιάς (Κέδρος) του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, το μυθιστόρημα Ο συνοδοιπόρος (Utopia) του Βιέτ Ταν Νγκουιέν που απέσπασε το Βραβείο Πούλιτζερ το 2016, μια νέα ματιά πάνω στον τραυματικό πόλεμο του Βιετνάμ, καθώς και Το Νιξ (Aλεξάνδρεια) του Νέιθαν Χιλ.

Το τελευταίο μυθιστόρημα του μάστορα του κατασκοπευτικού θρίλερ και των ηθικών διλημμάτων, του 85χρονου σήμερα Τζον Λε Καρέ, είναι το A Legacy of Spies (Bell, αναμένεται ο ελληνικός τίτλος). Εδώ δεν πρωταγωνιστεί ακριβώς ο αλησμόνητος Τζορτζ Σμάιλι, επανεμφανίζεται όμως για να συντρέξει τον πάλαι ποτέ προστατευόμενό του Πίτερ Γκίλιαμ. Το ψυχροπολεμικό παρελθόν –από το οποίο η νέα γενιά των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών δεν έχει μνήμες –θα φέρει και τους δύο πίσω στο Λονδίνο. Ο Πάτρικ Χάμιλτον, στο βιβλίο του Οι σκλάβοι της μοναξιάς (Στερέωμα), περιγράφει μια επική μάχη προσωπικοτήτων μέσα στο αποτελματωμένο περιβάλλον μιας κλειστοφοβικής πανσιόν στην αγγλική επαρχία, την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στο μυθιστόρημα Οι μικρές κόκκινες καρέκλες (Κλειδάριθμος) της Εντνα Ο’ Μπράιεν, ένας βαλκάνιος εγκληματίας πολέμου –λ.χ. ο Ράντοβαν Κάρατζιτς –κρύβεται σε ένα χωριό της Ιρλανδίας και σαγηνεύει τους πάντες με τραγικές συνέπειες. Στο Καρυδότσουφλο (Πατάκης) του Ιαν Μακ Γιούαν ένα αγέννητο μωρό –ένας άλλος εκκολαπτόμενος Αμλετ –παρακολουθεί μέσα από την κοιλιά της μητέρας του πώς εκείνη και ο θείος του προετοιμάζουν τον φόνο του πατέρα του. Το μυθιστόρημα Το ματωμένο έργο του (Μεταίχμιο) είναι ένα λογοτεχνικό θρίλερ –ήταν υποψήφιο για το βραβείο Booker 2016 –του Γκρέιαμ Μακρέι Μπέρνετ που μας μεταφέρει στο 1869, όταν ένα κτηνώδες τριπλό φονικό συγκλονίζει μια απομονωμένη κοινότητα των σκωτσέζικων Χάιλαντς. Η ποιήτρια Αλις Οσβαλντ με το έργο της Μνημείο πεσόντων (Μελάνι) μεταφράζει την Ιλιάδα με τον δικό της τρόπο, κατασκευάζοντας ένα «προφορικό νεκροταφείο» της Τροίας.

Ο Νίτσε στο μπαλκόνι (Κλειδάριθμος) είναι το τελευταίο έργο του μεγάλου μεξικανού συγγραφέα Κάρλος Φουέντες, όπου ο γερμανός φιλόσοφος ξαναζεί στον 21ο αιώνα και στοχάζεται ενώ ο κόσμος συνταράσσεται από μια επανάσταση. Στο βιβλίο της Τα Κατά Α.Γ. Πάθη (Αντίποδες) η κορυφαία βραζιλιάνα συγγραφέας Κλαρίσε Λισπέκτορ μεταμορφώνει, μέσω της γλώσσας, το σπίτι μιας μοναχικής γυναίκας σε ένα πυρετώδες, ανθρωπολογικό και υπαρξιακό, εργαστήρι. Ο Ισπανός Χαβιέρ Μαρίας με το μυθιστόρημά του Ετσι αρχίζει το κακό (Πατάκης) αφηγείται μια ιστορία που συνδέει τις πολυπλόκαμες σχέσεις ενός ζευγαριού με ένα μυστήριο της φρανκικής περιόδου.

Επανέρχεται όμως και η Αλμουδένα Γκράντες με το μυθιστόρημα Οταν φιλούσαμε το ψωμί (Πατάκης), το οποίο σημείωσε επιτυχία στην Ισπανία, καθώς περιγράφει πώς ακριβώς αντιδρά η ανθρωπογεωγραφία μιας γειτονιάς απέναντι σε μια οικονομική κρίση που καλπάζει και ανατρέπει τα πάντα. Επιστροφή και για τον Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, ο οποίος, με το πολυσέλιδο μυθιστόρημα Ο λαβύρινθος των πνευμάτων (Ψυχογιός), που τοποθετείται στην Βαρκελώνη των τελών της δεκαετίας του ’50, οδηγεί τους αναγνώστες στο μεγάλο φινάλε της σάγκας που ξεκίνησε με τη Σκιά του ανέμου. Με ενδιαφέρον αναμένεται και ο Νοέμβριος (Ψυχογιός) του Χόρχε Γκαλάν, ένα βιβλίο για το οποίο ο συγγραφέας από το Ελ Σαλβαδόρ διώκεται επειδή ασχολήθηκε με τις ατιμώρητες δολοφονίες έξι ιησουιτών ιερέων το 1989. Το μυθιστόρημα Η μορφή των λειψάνων (Ικαρος) είναι το πλέον πρόσφατο του Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες. Ο κολομβιανός συγγραφέας καταβυθίζεται στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας του, γράφει για πολιτικές δολοφονίες και διερευνά τις συνωμοσίες τόσο της εξουσίας όσο και της ίδιας της ζωής.

Αναμένουμε, τέλος, σπουδαία έργα σε νέες μεταφράσεις. Μεταξύ αυτών, Το μοναστήρι της Πάρμας (Μεταίχμιο) του Σταντάλ, Οι σημειώσεις του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε (Κίχλη) του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ο Πρώτος άνθρωπος του Αλμπέρ Καμί (Καστανιώτης), το Ορλάντο – Μια βιογραφία της Βιρτζίνια Γουλφ (Gutenberg), το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου (Πόλις) του Ζορζ Μπερνανός και Το κουτσό (Opera) του Χούλιο Κορτάσαρ.