Είναι τέχνη να μπορεί το ηγετικό επιτελείο μιας κυβέρνησης να παρουσιάζει την επικαιροποίηση του παλαιού σχεδιασμού για τη διοικητική «μεταρρύθμιση»-που για διάφορους λόγους καθυστέρησε η υλοποίηση δράσεών του και άλλαξαν τα ορόσημα- σαν επαναθεμελίωση του δημόσιου τομέα. Είναι …ολιστική υπερβολή να λέει ότι η τριετής στρατηγική για τη δημόσια διοίκηση (2017-2020) αποτελεί τη σύνδεση των πρώτων βημάτων της χώρας με το μέλλον, « ίσως μια νέα αρχή του ελληνικού κράτους, ή, για να το πω ακόμα πιο φιλόδοξα, την αρχή του νέου ελληνικού κράτους».
Έτσι έκλεισε την ομιλία του ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, το βράδυ της Τετάρτης, στην καλοκουρδισμένη (και κοσμοπολίτικη) από άποψη διοργάνωσης κυβερνητική εκδήλωση –για την παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2017-2020.
Ομως, δεν μπορεί να είναι… Γιατί «κοσμογονία» –καθ΄υπερβολήν έστω, αλλά χαλάλι της αν ήταν να γίνει- είναι να αλλάξουν οι πολιτικές που στριμώχνουν το δημόσιο τομέα και τους εργαζόμενούς του στη γωνία και να ανατραπούν οι τεράστιοι μνημονιακοί δημοσιονομικοί περιορισμοί που συνθλίβουν. Κι αυτό ακόμα δεν έχει φανεί….
Πάντως, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη για μια ακόμα φορά, στο ρου της «μεταρρυθμιστικής» ιστορίας της ελληνικής διοίκησης, ολοκληρώνεται η αξιολόγηση και ο ανασχεδιασμός δομών των υπουργείων και φορέων (Προεδρικά Διατάγματα Οργανισμών υπουργείων Αύγουστος 2017) ενώ τα ψηφιακά ΚΕΠ «απογειώνονται» και η απλούστευση διαδικασιών «αντεπιτίθεται». Πώς; Με επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων πάνω σε υπό διαμόρφωση (από τους Γάλλους) μοντέλα απλοποίησης και ανάλυσης διοικητικών διαδικασιών ενώ τέλος 2019 ορίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του –όντως σημαντικού- μητρώου διαδικασιών στους φορείς.
Δίνουν και παίρνουν οι ημερίδες για τη διάχυση της γνώσης καλών πρακτικών στη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, και προωθείται χωρίς χαρτούρα ίδρυση επιχείρησης σε χρόνο μηδέν εντός του 2017, όπως και η επιτάχυνση διαδικασιών για απόκτηση και οδήγηση αυτοκινήτου, για αλλαγή κατοικίας. Η πλήρης μετάβαση στο «ψηφιακό ΚΕΠ» ορίζεται για το 2019.
Όσο για τη γήρανση του δυναμικού δημοσίου τομέα και τη φυγή υψηλών προσόντων στο εξωτερικό, η κυβέρνηση εστιάζει στον προγραμματισμό των προσλήψεων. Για να επέλθει ηλικιακή ανανέωση των δημοσίων υπαλλήλων θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο» η επανάκαμψη, ύστερα από πολλά χρόνια, των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ ενώ για τον επαναπατρισμό προσοντούχων νέων επιστημόνων εξετάζονται κίνητρα για επιστροφή τους, με έμφαση στη διεκδίκηση θέσης στο δημόσιο. Μέχρι τον Δεκέμβριο 2017 θα έχει καθορισθεί σχετική με όλα αυτά , ενώ η αναμόρφωση του κλαδολογίου προσδιορίζεται στον Μάρτιο του 2018 και το έτος αποκλιμάκωσης της επιδείνωσης της δημογραφικής γήρανσης του δυναμικού του δημοσίου τομέα ορίζεται στο τέλος του 2019.
Γεμάτη ορόσημα χρονικά η Εθνική Στρατηγική για τη διοικητική μεταρρύθμιση, με το βλέμμα στο «δημόσιο του 2020» το οποίο προσδιορίζεται στο πολιτικό φαντασιακό της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ με τα τρία Α, που είπε ο κ. Τσίπρας, δηλαδή με τα …εξωτικά επίθετα «Ανεξάρτητο, Αξιοκρατικό, Αποτελεσματικό».
Το 2018 ορίζεται σαν τη χρονιά της πλήρους ανάπτυξης του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας και του νέου Συστήματος Αξιολόγησης διημοσίων Υπαλλήλων (η πλειονότητα των οποίων σήμερα αρνείται να το εφαρμόσει) σε συνδυασμό με τη στοχοθεσία. Κατά την υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κυρία Όλγα Γεροβασίλη , η κυβέρνηση επενδύει στην «προώθηση του κατάλληλου υπαλλήλου στην κατάλληλη θέση».
Πάντως, πολλά από τα χρονικά ορόσημα που είχαν τεθεί σε συμφωνία με τους εμπειρογνώμονες της ευρωπαϊκής Ένωσης και με βάση μνημονιακές δεσμεύσεις «έπεσαν εκτός». Αποτέλεσμα να δίνονται παρατάσεις , όπως έγινε, μεταξύ άλλων με την έναρξης της ηλεκτρονικής διαδικασίας έκδοσης και της διακίνησης διοικητικών πράξεων και εγγράφων για το σύνολο των υπουργείων. Και να σκεφτεί κανείς ότι μόνο η γενικευμένη χρήση των ψηφιακών υπογραφών, όπως σημείωσε η κυρία Γεροβασίλη, αφαιρεί σε ετήσια βάση κόστος περίπου 200.000.000 ευρώ…
Η καταγραφή των αξόνων της τριετούς στρατηγικής στον δημόσιο τομέα-ανέπτυξε τους στόχους και τους τομείς δράσεις ο ΓΓ του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Γρηγόρης Θεοδωράκης- οριοθετεί ουσιαστικά το όραμα για το νέο δημόσιο, όπως το εννοούν η ΕΕ, ο ΟΟΣΑ, οι εκπρόσωποι των δανειστών και, παρεμπιπτόντως θα περιλαμβάνει εξορθολογισμούς στο τρόπο συναλλαγής με τους πολίτες για καλύτερη εξυπηρέτησή τους.
Στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, υπερφωτίστηκε στην ορολογία του δημοσίου η φράση «ολιστική προσέγγιση». Εμφανίστηκε από το κυβερνητικό επιτελείο ότι η δημόσια διοίκηση αντιμετωπίζεται πολυπρισματικά και σαν ένα πολυσύνθετο παζλ που αναζητά συνεχώς κατάλληλους χειρισμούς και επιλογές. Τονίστηκε άλλωστε -όχι τυχαία- και από τον πρωθυπουργό :«Με τη μεταρρύθμιση που σας παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους, με ολιστική προσέγγιση της διοίκησης και με την ανεκτίμητη βοήθεια της γαλλικής κυβέρνησης σε αυτή την προσπάθεια, επιχειρούμε να αλλάξουμε ριζικά την πραγματικότητα της σημερινής δημόσιας διοίκησης και να θέσουμε τα θεμέλια μιας αλλαγής ιστορικού χαρακτήρα».