Η αύξηση των προσφυγικών ροών δια της Μεσογειακής Οδού απασχόλησε τη χθεσινή συνάντηση των ηγετών Γερμανίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Ιταλίας καθώς και των τριών αφρικανικών χωρών διέλευσης Τσαντ, Νίγηρα και Λιβύης.
Η ασυνήθιστα μακρά συνέντευξη τύπου που ακολούθησε κατέστησε σαφές ότι η μίνι σύνοδος κατέληξε όντως σε ουσιαστικά αποτελέσματα, μολονότι αυτά δεν είναι εκ πρώτης όψης αρκετά εμφανή. Εκεί η ειδική εντεταλμένη για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι ανακοίνωσε για παράδειγμα την παροχή άμεσης οικονομικής βοήθειας ύψους 50 εκατομμυρίων σε Νίγηρα και Τσαντ προκειμένου οι δυο χώρες να διασφαλίσουν τα σύνορά τους προς τη Λιβύη.
Στις κύριες αυτές χώρες διέλευσης προσφύγων και μεταναστών, το Τσαντ, τον Νίγηρα και τη Λιβύη, η ΕΕ προτίθεται να συμβάλει με συντονισμένες δράσεις και πολιτικές με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Ειδικά στη Λιβύη η κατάσταση είναι ανυπόφορη, τόνισε και η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ.
Κλειστές οι πόρτες για οικονομικούς μετανάστες;
Οι καταυλισμοί αυτοί όμως θα πρέπει να είναι και ο τελευταίος σταθμός των μεταναστών που θέλουν να έρθουν στην Ευρώπη όχι επειδή διώκονται, αλλά για αμιγώς οικονομικούς λόγους, επισήμανε την ίδια ώρα η καγκελάριος, προσθέτοντας ότι θα δοθούν χρήματα για την ανάπτυξη των χωρών προέλευσης των μεταναστών. «Μιλάμε για αναπτυξιακή βοήθεια και παράλληλα στέλνουμε ένα σαφές μήνυμα ότι όποιοι θέλουν να έρθουν στην Ευρώπη για οικονομικούς λόγους θα πρέπει να επιστρέφουν στις πατρίδες τους».
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του οικοδεσπότη γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος τόνισε ότι η ΕΕ έχει την υποχρέωση να συμβάλει στην ανάπτυξη των αφρικανικών χωρών, καθώς εάν η κατάσταση στις χώρες αυτές ήταν καλύτερη, οι άνθρωποι δεν θα έθεταν ποτέ τη ζωή τους σε κίνδυνο για να τις εγκαταλείψουν.
Θετικά λόγια από όλους τους συμμετέχοντες της συνόδου του Παρισιού απέσπασε η κοινή δράση της λιβυκής και της ιταλικής ακτοφυλακής που περισυλλέγουν το τελευταίο διάστημα πρόσφυγες και μετανάστες στα χωρικά ύδατα της Λιβύης για να τους μεταφέρουν στη συνέχεια πίσω στη Λιβύη. Η κριτική που ασκούν στην πολιτική αυτή η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αλλά και ΜΚΟ δεν φάνηκε να ενοχλεί τους ηγέτες στο Παρίσι.
Μειώνονται οι ροές στη Μεσόγειο
Η Άνγκελα Μέρκελ επικαλέστηκε μάλιστα πρόσφατα στοιχεία για να υπογραμμίσει ότι η νέα αυτή τακτική του εκφοβισμού έχει αποτελέσματα: ενώ τον Ιούνιο επιχείρησαν να διασχίσουν τη Μεσόγειο 23.000 μετανάστες και τον Ιούλιο 11.500, τον Αύγουστο ήταν μόλις 3.082. Το ίδιο διάστημα ο αριθμός των ανθρώπων που πνίγηκαν μειώθηκε από τους 530 σε 23. «Με τον τρόπο αυτό εξολοθρεύουμε το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών», δήλωσε και ο ιταλός πρωθυπουργός Τζεντιλόνι, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει μια μαγική λύση, αλλά μια δέσμη μέτρων».
Παράλληλα το Τσαντ, ο Νίγηρας και η Λιβύη θέλουν να προχωρήσουν βραχυπρόθεσμα στη δημιουργία περισσότερων «μεταναστευτικών κέντρων» όπου με τη βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες γίνεται διαχωρισμός μεταξύ αιτούντων άσυλο που έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες και οικονομικών μεταναστών. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Νίγηρα Μαχαμαντού Ισουφού: «Με τα κατάλληλα μέσα θα πρέπει να αναγνωρίζουμε τους αιτούντες άσυλο (…). Στο Νίγηρα συνεργαζόμαστε γι΄ αυτό με τα ΗΕ (…)».
Μπερντ Ρίγκερτ / Κώστας Συμεωνίδης