Ποιοι κατακαίουν τα δάση της Ζακύνθου

Σε αυτές τις επισημάνσεις και ανάλυση των δεδομένων για τις καταστροφικές πυρκαγιές στο συγκεκριμένο νησί του Ιονίου προχωρά ο πρώην υπαρχηγός της Πυροσβεστικής και Ειδικός Ερευνητής Εγκλημάτων Εμπρησμού κ. Ανδριανός Γκουρμπάτσης.

Όπως επισημαίνει «ένας μεγάλος αριθμός σκόπιμων πυρκαγιών στα Ιόνια Νησιά έχουν ως κίνητρο των δραστών τους το κέρδος-όφελος και ειδικότερα την καταπάτηση δασικών εκτάσεων με σκοπό την απόκτηση ή αύξηση της ιδιοκτησίας των δραστών. Και τούτο γιατί ο δράστης εμπρησμού εκμεταλεύεται το αλαλούμ στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των Ιονίων Νησιών, δεδομένου ότι στα δάση και δασικές εκτάσεις στα Επτάνησα δεν δύναται να έχει εφαρμογή το υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου τεκμήριο κυριότητας. Ετσι του παρέχεται η ευκαιρία να επιχειρεί με την πρόκληση πυρκαγιάς να καταπατήσει ορισμένη δασική έκταση. Πρέπει να επισημανθεί και να γίνει γνωστό ότι με βάση τη συνθήκη του Λονδίνου, του 1864, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει δικαιώματα κυριότητας, αφού κατά την ένωσή τους με την Ελλάδα δεν έλαβε κανένα τέτοιο δικαίωμα ούτε ως διάδοχος του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων. Το κράτος αυτό δεν είχε στην ιδιοκτησία του δημόσια κτήματα και μάλιστα δάση, ούτε στη συνέχεια από την επιχώρια περιουσία κάθε νησιού, δεδομένου ότι αυτή διανέμονταν μεταξύ των Δήμων κάθε Νησιού, ούτε προβλέπονταν από το σχετικό Σύνταγμα, ώστε να περιέλθουν στο Ελληνικό Κράτος.

Από τα Επτάνησα μόνο τα Κύθηρα και Αντικύθηρα θεσμοθέτησαν την επιχώρια περιουσία του Δήμου τους, ενώ στους υπόλοιπους Νομούς δεν υπήρξε ανάλογο ενδιαφέρον από τις οικείες Δημοτικές Αρχές. Συνεπώςμε το τέλος της αγγλικής κυριαρχίας οι δημόσιες εκτάσεις στα Επτάνησα δεν αποδόθηκαν στο Ελληνικό Δημόσιο με αποτέλεσμα οι δικαστικές διαμάχες (αντιδικίες) με ιδιώτες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς σε αμφισβητούμενες εκτάσεις να επιλύονται σχεδόν κάθε φορά υπέρ των ιδιωτών.

Μια τέτοια αστική διαφορά – η πιο πρόσφατη – αφορά την αγοραπωλησία μιας επίδικης έκτασης 15.000 στρεμμάτων, η οποία μάλιστα βρίσκεται στην περιοχή που προκλήθηκε η πιο πρόσφατη πυρκαγιά, το Σάββατο 26 Αυγούστου 2017, στην περιοχή της Αναφωνήτριας, όπου βρίσκεται και η πιο ελκυστική τουριστικά ακτή της Μεσογείου «Ναυάγιο της Ζακύνθου». Η αντιδικία ξεκίνησε στις 17 Φεβρουαρίου 2017 και συνεχίσθηκε στις 5 Απριλίου 2017 στο Πρωτοδικείο Ζακύνθου. Πρόκειται για την εκδίκαση της αγωγής που κατέθεσαν η Μητρόπολη Ζακύνθου από κοινού με την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Κρημνού, για την ακύρωση του σχετικού συμβολαίου. Αναμένεται ήδη η έκδοση της σχετικής απόφασης. Ωστόσο πρόσθετη παρέμβαση στη δίκη αυτή άσκησε το Ελληνικό Δημόσιο, ο Δήμος, η Περιφέρεια και μερίδα κατοίκων. Πωλητής της ανωτέρω έκτασης είναι ιδιώτης ενώ αγοραστής εταιρία ακινήτων επενδυτικού φορέα του Κατάρ. Τίθεται λοιπόν εύλογα το ερώτημα: Είναι άραγε συμπτωματικό το περιστατικό της προαναφερόμενης πυρκαγιάς στην περιοχή της ως άνω αμφισβητούμενης δικαστικά δασικής έκτασης ή έχει κάποια σχέση με την υπόθεση αυτή;

Εξάλλου για την ως άνω επίδικη υπόθεση, με παραγγελία του Οικονομικού Εισαγγελέα κ. Γαληνού Μπρη τον Νοέμβριο 2016, ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος έξι προσώπων για ψευδή βεβαίωση και απάτη αφού ο εισαγγελέας δεν αναγνωρίζει εξουσία επί της ως άνω έκτασης των αντισυμβαλλομένων μερών».

Όμως ο κ. Γκουρμπάτσης αναφέρεται και σε ένα άλλο πρόβλημα που απορρέει από αυτή την ιδιοκτησιακή ιδιοτυπία. Όπως σημειώνει «ένα σοβαρό πρόβλημα εξαιτίας του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Ζακύνθου είναι η παντελής έλλειψη καθαρισμού των δασών από την επικίνδυνη καύσιμη ύλη που υπάρχει εντός αυτών. Και τούτο γιατί τα δάση, όπως προαναφέρθηκε, είναι ιδιωτικά – όχι δημόσια – και προκειμένου να γίνει καθαρισμός από τον ιδιοκτήτη τους πρέπει να ληφθεί σχετική άδεια από το οικείο Δασαρχείο, αφού υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση, με την οποία ουσιαστικά ο ιδιοκτήτης του καλείται να αποποιηθεί της κυριότητάς του. Με τον τρόπο αυτό κανείς σχεδόν δεν προβαίνει προληπτικά σε εργασίες καθαρισμού από την επικίνδυνη καύσιμη ύλη. Έτσι γίνεται μια μπαρουταποθήκη και με την πρώτη εστία φωτιάς κινδυνεύει όχι μόνο το ίδιο αλλά και η ευρύτερη περιοχή».

Τέλος, ο κ. Γκουρμπάτσης αναφέρεται στα συμφέροντα και στον «νόμο της σιωπής» στο νησί. Οπως σημειώνει «το προαναφερόμενο ιδιοκτησιακό αλαλούμστη Ζάκυνθο, το οποίο είναι γνωστό στους πάντες στο νησί όπως και στα λοιπά Ιόνια Νησιά, μέχρι σήμερα συνεχίζεται, αφού δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες και δεν έχουν ακόμη κυρωθεί οι δασικοί χάρτες του νησιού. Αυτό το ιδιοκτησιακό καθεστώς καθώς και τις παραλείψεις όλων των κυβερνήσεων της χώρας πιστεύω ότι λαμβάνουν υπόψη και εκμεταλλεύονται και οι δράστες. Κι όλα αυτά εξαιτίας της ανικανότηταςτου Ελληνικού Δημοσίου να υπερασπισθείτα συμφέροντά του και ειδικά την περιουσία του στο δασικό περιβάλλον του νησιού ή πιθανόν, ως θιγόμενοι να οδηγήθηκαν στην πράξη τους με κίνητρο την εκδίκηση ενόψει αντιδικιών για διάφορες αμφισβητούμενες εκτάσεις. ‘Άλλωστε έχω προσωπικά χειριστεί ως Διευθυντής της ΔΑΕΕ αρκετές υποθέσεις εμπρησμού στο νησί με κίνητρο των δραστών την καταπάτηση δασικής έκτασης. Μου είναι αδιανόητο οι αρχές ασφαλείας και πληροφοριών του νησιού ή ακόμη και οι κεντρικές υπηρεσίες αυτών να μην έχουν έστω την παραμικρή πληροφόρηση για τους δράστες των εμπρησμών και τα αίτια αυτών, δεδομένου ότι η Ζάκυνθος είναι μια πολύ μικρή κοινωνία και τα πάντα μαθαίνονται άμεσα από το δίκτυο πληροφοριών που έτσι κι αλλιώς εκτιμώ ότι διαθέτει η αστυνομική αρχή του νησιού. Αν η αστυνομία θελήσει, εκτός αν τα στόματα παραμένουν κλειστά για τους δικούς τους λόγους και σκοπιμότητες. Σε κάθε περίπτωση, τα κίνητρα των δραστών που προκάλεσαν με πρόθεση εμπρησμό σε δάση και δασικές ή αγροτικές εκτάσεις της Ζακύνθου, αφορούν καθαρά εσωτερική υπόθεση του νησιού και έχουν αποκλειστική σχέση αλλά και συνδέονται με τοπικού επιπέδου παράγοντες, στοιχεία, πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι μια καθαρή τοπική υπόθεση του ως άνω νησιού και οφείλουνοι αρμόδιες αρχές να επιλύσουν άμεσα τις υποθέσεις αυτές, με τη συνδρομή των τοπικών αρχών, φορέων και κατοίκων, παραπέμποντας τους υπαίτιους στη Δικαιοσύνη, προκειμένου να εμπεδωθεί η ασφάλεια των κατοίκων της τοπικής κοινωνίας της Ζακύνθου».