Ο κουρνιαχτός που σηκώθηκε περί ναζισμού και σταλινισμού με αφορμή το συνέδριο στην Εσθονία δείχνει για μία ακόμη φορά πόσο εγκλωβισμένοι είμαστε σε θέματα που σε όλη την Ευρώπη έχουν λυθεί προ πολλού. Προφανώς έχουμε να κάνουμε με δυο διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα που επέφεραν, έστω από διαφορετικές αφετηρίες, πολλά δεινά στη Γηραιά Ηπειρο. Η κυβέρνηση, διά του κ. Κοντονή αλλά και πολλών άλλων στελεχών, επέλεξε να υπερασπιστεί την κομμουνιστική ιδεολογία, αποφεύγοντας να καταδικάσει τα εγκλήματα που προκάλεσε, συμπεριφερόμενη ως μικρό περιθωριακό κόμμα και όχι ως υπεύθυνη κυβέρνηση μιας χώρας.

Το βασικό επιχείρημα ήταν ότι ο κομμουνισμός περιείχε πολλά ιδεολογικά ρεύματα, είχε διαφορετικό αξιακό περιεχόμενο από τον ναζισμό, με κυρίαρχο στοιχείο του την ισότητα, και οι όποιες παρασπονδίες του έγιναν εκεί που εφαρμόστηκε. Προφανώς εκεί έγιναν και τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Αρκεί κανείς να διαβάσει τις Ιστορίες από την Κολιμά –όπου παρεμπιπτόντως έχασαν και τη ζωή τους αρκετοί έλληνες ή ελληνικής καταγωγής σοβιετικοί πολίτες –για να αντιληφθεί τι σημαίνει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Για να μη μιλήσουμε για Μάο, Πολ-Ποτ και λοιπούς ιδεολόγους συγγενείς.

Ομως ακόμη και εκεί που δεν εφαρμόστηκε, παρόμοιες συμπεριφορές υπήρχαν. Να ξεχάσουμε τη σφαγή των αρχειομαρξιστών και των τροτσκιστών στην Ελλάδα ή τις εκκαθαρίσεις των εκάστοτε διαφωνούντων με τη γραμμή της ηγεσίας; Πώς σε μία νύχτα έβγαιναν προδότες του λαού ακόμη και ανώτατα στελέχη του κόμματος που έφερναν αντιρρήσεις στον εκάστοτε εκλεκτό των Σοβιετικών; Να ξεχάσουμε το Μπούλκες, την Τασκένδη ή τα κάτεργα των «σοσιαλιστικών δημοκρατιών» που παρέδιδαν όσους διαφωνούσαν;

Ακόμη και το ΚΚΕ –που ομνύει και σήμερα στον Στάλιν –στη 10η ολομέλεια αποφάσισε εκ των υστέρων να αποκαταστήσει καμιά 15αριά στελέχη του θύματα, με μυστική όμως εσωτερική ανακοίνωση που δεν έπρεπε να διαρρεύσει προς τα έξω. Μόνο μια δειλή προσπάθεια αναγνώρισης συγκεκριμένων εγκλημάτων έγινε το 1998 από στελέχη του ΚΚΕ Εσωτερικού και αυτή περιορισμένη και δειλή.

Προφανώς εν ονόματι των ιδεών του κομμουνισμού θυσιάστηκαν χιλιάδες αγωνιστές, αλλά αυτό δυστυχώς δεν δικαιώνει τις ολοκληρωτικές αντιλήψεις που διαπερνούν όλο το οικοδόμημά του. Οι δίκες της Μόσχας, οι εκκαθαρίσεις του 1937 – 1940 δεν ήταν ένα ατύχημα, κάποιο συγκυριακό λάθος. Ο κομμουνισμός, πολύ περισσότερο στην εφαρμοσμένη εκδοχή του, αλλά και εκεί που δεν κατάφερε να πάρει την εξουσία, άφησε πίσω του μικρά η μεγαλύτερα εγκλήματα. Και το γνωρίζουν πολύ καλύτερα αυτοί που θυσίασαν τα καλύτερα χρόνια τους για να στρατευθούν μαζί του.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ