Αργά αλλά σταθερά, ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις βρίσκονται αντιμέτωπες με την τυφλή τζιχαντιστική τρομοκρατία. Θαμώνες ενός κλαμπ, ανέμελοι περιπατητές δολοφονούνται εν ψυχρώ, θύματα ενός αβυσσαλέου μίσους κατά της Δύσης, του τρόπου ζωής, του πολιτισμού που εκπροσωπούν. Οσο ψύχραιμος, όσο ορθολογιστής κι αν είναι κανείς, δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι ο φόβος, η απειλή της ανεξέλεγκτης βίας έχει γίνει πια μέρος της καθημερινότητάς μας.
Ναι, το Ισλάμ δεν ευθύνεται συνολικά για τους παράφρονες που δολοφονούν στο όνομά του. Ναι, δεν είναι συλλήβδην όλοι οι μουσουλμάνοι υποψήφιοι τρομοκράτες. Μόνο που δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι στις διάφορες εκδοχές του Ισλάμ ενυπάρχουν τα σπέρματα της βίας. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό όλων των -ισμών ότι κουβαλούν τον φανατισμό, το μίσος, τη βία. Το έζησε άλλωστε και η ήπειρός μας πριν από μερικούς αιώνες μέχρι να καταλαγιάσουν οι αιρέσεις και να επικρατήσουν η ανεκτικότητα και η λογική της συνύπαρξης. Το ζήσαμε, σε άλλη κλίμακα και με άλλες αφετηρίες, και στον σκοτεινό 20ό αιώνα.
Δυστυχώς σήμερα, όπως επισημαίνει και ένας κορυφαίος μελετητής του φαινομένου, ο Ολιβιέ Ρουά, έχουμε να αντιμετωπίσουμε παράλληλα με τον ισλαμικό φανατισμό και την ισλαμοποίηση του ριζοσπαστισμού που ενδημεί στις δυτικές κοινωνίες. Κάποιοι που γοητεύονταν στο παρελθόν από την ακροαριστερή ή και την ακροδεξιά τρομοκρατία ασπάζονται πλέον, όπως υποστηρίζει, το αφήγημα του Ισλαμικού Κράτους καθώς είναι το μόνο διαθέσιμο ριζοσπαστικό αφήγημα στην παγκόσμια αγορά φονταμενταλιστικών ιδεολογιών.
Ο κόσμος είναι γεμάτος από ανίσχυρους, απογοητευμένους ανθρώπους και ομάδες που αναζητούν έντονες συλλογικές ταυτίσεις, για τους οποίους ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου, πολιτισμική συνύπαρξη είναι έννοιες χωρίς νόημα. Οπως έγραψε κάποια στιγμή και ο Αμος Οζ, έχουν μόνο τις απαντήσεις, δεν τους απασχολούν τα ερωτήματα. Μισούν, άρα υπάρχουν… Μετατρέπονται σε δικαστές, δολοφόνους, εκδικητές, μάρτυρες του Ισλάμ, χωρίς να αναρωτιούνται, χωρίς να λογαριάζουν τον θάνατο. Το μίσος είναι η αρχή και το τέλος της ύπαρξής τους.
Ποια όμως είναι η δική μας απάντηση απέναντι στον φόβο ή ακόμη χειρότερα στην ισλαμοφοβία; Προφανώς δεν μπορεί να είναι η άγνοια, η υποβάθμιση του κινδύνου, της απειλής. Εξίσου προφανές είναι ότι δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα δικά τους μέσα, τη δική τους «λογική» για να τους αντιμετωπίσουμε. Εύκολες απαντήσεις και λύσεις δεν υπάρχουν.
Δεν μπορούμε όμως και να στρουθοκαμηλίζουμε. Το πρόβλημα ασφάλειας είναι ζωτικό για μια ανοικτή, δημοκρατική κοινωνία. Δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε, χρειάζεται να αναθεωρήσουμε κάποιους κανόνες που έχουμε συνηθίσει ως τώρα, για να προστατεύσουμε την ελευθερία μας. Χωρίς όμως να προδώσουμε την Ιστορία μας και τις δημοκρατικές κατακτήσεις μας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
