H φιλόδοξη πρωτοβουλία Breakthrough Starshot για την αποστολή ενός σμήνους διαστημικών σκαφών στην πρώτη διαστρική αποστολή της ιστορίας έκανε μια μικρή πρώτη πρόβα εκτοξεύοντας τους μικρότερους δορυφόρους που έχουν κατασκευαστεί ποτέ, σε μέγεθος πιστωτικής κάρτας.
Το ερευνητικό πρόγραμμα των 100 εκατομμυρίων δολαρίων είναι ακόμα ένα τρελό πρότζεκτ του Γιούρι Μίλνερ, εκκεντρικού ρώσου μεγιστάνα που πλούτισε από επενδύσεις στο Facebook και άλλες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.
Ο Μίλνερ έχει ιδρύσει τον οργανισμό Breakthrough Foundation που
καταπιάνεται με φιλόδοξες ερευνητικές πρωτοβουλίες και μεταξύ άλλων έχει
επενδύσει 100 εκατομμύρια δολάρια σε νέο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινων πολιτισμών.
Η σχεδιαζόμενη αποστολή Breakthrough Starshot θα περιλαμβάνει περίπου 1.000 μικρά διαστημικά σκάφη, τα οποία αρχικά θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη. Εκεί θα ξετυλίξουν «ηλιακά ιστία», μεγάλες επιφάνειες που δέχονται πίεση από το ηλιακό φως και ωθούν το σκάφος προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, η ώση που προσφέρει η ηλιακή ακτινοβολία δεν θα ήταν επαρκής -οι ερευνητές του σχεδίου σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν έναν ισχυρό πομπό λέιζερ για να επιταχύνουν απότομα τα ηλιακά ιστία μέχρι το 20% της ταχύτητας του φωτός.
Προορισμός θα είναι το Άλφα του Κενταύρου, μια ομάδα τριών άστρων, απέχει από τη Γη περίπου
4,4 έτη φωτός ή 40 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Με τις σημερινές
τεχνολογίες, το ταξίδι θα διαρκούσε γύρω στα 30.000 χρόνια.
Το σμήνος του Breakthrough θα μπορούσε θεωρητικά να φτάσει στον προορισμό του σε 20 με 30 χρόνια, οπότε θα άρχιζε να μεταδίδει δεδομένα στη Γη.
Σε μια πρώτη δοκιμή, δύο ευρωπαϊκή δορυφόροι που εκτοξεύτηκαν στις 23 Ιουνίου μετέφεραν στο Διάστημα έξι νανοδορυφόρους «Sprites», οι οποίοι κατασκευάστηκαν στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης.
Κάθε νανοδορυφόρος, με πλευρά 3,5 εκατοστών αποτελείται από μια ηλεκτρονική πλακέτα με μικροεπεξεργαστές, ηλιακούς συλλέκτες, αισθητήρες και σύστημα επικοινωνιών. Οι ηλιακοί συλλέκτες δίνουν μόλις 100 milliwatt ηλεκτρικής ισχύος, παρόλα αυτά όμως οι μικροεπεξεργαστές προσφέρουν περισσότερη υπολογιστική ισχύ από ό,τι πολλοί μεγάλοι δορυφόροι της δεκαετίας του 1990.
Η πρόβα, όμως, δεν πέτυχε πλήρως. Καθένας από τους δύο ευρωπαϊκούς δορυφόρους -ο δορυφόρος Venta της Λετονίας και ο Max Valier της Ιταλίας, φέρουν στερεωμένους στο εξωτερικό τους από ένα Sprite o καθένας. Ακόμα τέσσερα Sprite περιμένουν στο εσωτερικό του Max Valier για να απελευθερωθούν αργότερα σε τροχιά ως αυτόνομα σκάφη.
Επίγειοι σταθμοί στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη κατάφεραν να λάβουν το ασθενές ραδιοσήμα ενός Sprite, ωστόσο ο δορυφόρος Max Valier μέχρι στιγμής δεν έχει επικοινωνήσει με τη Γη, πιθανώς επειδή απέτυχε να αναπτύξει την κεραία επικοινωνιών του. Χωρίς επαφή με τον ιταλικό δορυφόρο, η απελευθέρωση των 4 Sprite είναι αδύνατη. Επιπλέον, οι υπεύθυνοι του προγράμματος δεν γνωρίζουν από ποιο εκτεθειμένο Sprite προέρχεται το σήμα που ελήφθη.
Σε περίπτωση που τα τεχνικά προβλήματα επιλυθούν και τα τέσσερα υπόλοιπα Sprite απελευθερωθούν σε τροχιά, μικροσκοπικά ενσωματωμένα γυροσκόπια και μαγνητόμετρα θα μεταδίδουν μετρήσεις ώστε να μελετηθεί η τροχιακή συμπεριφορά των νανοδορυφόρων.
Τα Sprite, πάντως, «είναι μια πολύ πρώιμη βερσιόν των σκαφών που τελικά θα στέλναμε σε διαστρικές αποστάσεις» διευκρίνισε ο Πιτ Ουόρντεν, εκτελεστικός διευθυντής του Breakthrough Starshot και πρώην διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA.
Η φιλόδοξη πρωτοβουλία έχει μεταξύ άλλων τη στήριξη του βρετανού φυσικού Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «αν θέλουμε να επιζήσουμε ως είδος θα πρέπει τελικά να εξαπλωθούμε σε άλλα άστρα».
